Caucasus and Central Asia in the Globalization Process
386
mətinin indiki artım dinamikası zamanı bu renta-
belli layihədir.
Qeyd etmək lazımdır ki, BTC-nin reallaşmış
çoxsaylı ixtisaslı neftçilərin, geoloqların, mühən-
dislərin, menecerlərin, digər mütəxəssislərin və
peşə sahiblərinin gərgin əməyinin nəticəsidir.
Hazırda hər gün boru üzrə 400 min barrel neft
axıdılır. BTC-də karbohidrogenlərin daşınmasının
əsasını təşkil edən Azəri-Çıraq-Günəşli yataqların-
da hasilatın artması ilə qeyd edildiyi kimi 2008-ci
ildə sutkalıq neft ötürülməsi 1 mln. barrel və ya
ildə 50 mln. ton təşkil edəcəkdir.
BTC - son dərəcə əlverişli iqtisadi layihədir.
Onun ardınca bu açılmış yolla hazırda digər layi-
hələr də addımlayır: Şahdəniz meqa strukturu ilə
qazın nəql ediləcəyi Bakı-Tbilisi-Ərzurum qaz
kəməri, eləcədə Qars-Axalkalaki-Tbilsi-Bakı nəq-
liyyat dəmir yolunun tikintisi. Beləliklə, Azərbay-
can-Gürcüstan-Türkiyə üçlüyünün inteqrasiyası və
regional kooperasiyası kursu davam edir.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Đlham
Əliyev kəmərin açılışı zamanı vurğulamışdır:
"Boru kəmərinin fəaliyyətə başlanması ilə Azər-
baycanın qarşısında yeni üfüqlər, yeni imkanlar
açılır. Azərbaycan iqtisadi cəhətdən çox varlı
dövlət olacaqdır. Ölkənin bütün sosial problemləri
öz həllini tapacaqdır. Azərbaycan neft ixrac edən
mühüm ölkəyə çevrilir. Əminəm ki, neft gəlirləri-
nin istifadə edilməsi sayəsində Azərbaycanda bü-
tün sosial məsələlər tez bir zamanda həll olunacaq
və ölkəmiz daha inamla dünya iqtisadiyyatına
inteqrasiya olunacaqdır".
387
KÜRESEL PROJE YÖNETĐMĐ
Ahmet NAYIR
Haliç Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi,
Đstanbul / TÜRKĐYE
anayir@halic.edu.tr
ÖZET
Çağımızda proje yönetimi küresel bir boyut kazanmıştır. Bu çalışma, ekonomik küreselleşme kavramını proje yönetimi bazında
incelemeye çalışmaktadır. Küreselleşme, uzunca bir zaman önce başlamış olan ve halen sürmekte olan bir süreçtir. Đpek yolu buna
örnektir. Günümüz dünyasında ekonomi ve politika çok yakın olarak birbiriyle ilişkilidir. Bölgesel siyasi değişikliklerle ipek yolu
projesi bu günde işler hale gelmektedir. Zaman ve verimliliğin rekabet avantajı olduğu günümüzde, yapılan projelerin, doğru zamanda,
etkin verim düzeyinde teslim edilmesi gerekiyor. Đşte tam burada devreye proje yönetiminin gücü giriyor. Bu çalışmada yaşadığımız
çağda küreselleşmedeki değişimlerden başlayarak, Küresel proje yönetimi ve aşamaları ile devam etmektedir. Enerji projeleri her gün
aktüelliğini koruyarak örnek oluşturmaktadır. Bu bağlamda enerji projelerinin tanıtımından daha ziyade, güncel olan “Enerji
Verimliliği” nin küresel boyut kazanması dikkate verilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Ekonomik küreselleşme, Küresel proje yönetimi, Bilgi, Risk, Enerji Verimliliği,
Giriş
1980’lerden beri dünya ekonomisinde mey-
dana gelen gelişmeler, sosyal bilimcilerin küre-
selleşme kavramı üzerinde yoğunlaşmasına neden
olmuştur. Aslında çok yeni olmayan bu kavram
etrafında düşünmeyi en fazla artıran olaylar Sov-
yetler Birliği’nin dağılması (1991), Avrupa Birli-
ği’nin ilan edilmesi (1994) ve bu yıllarda büyük
hız kazanan iletişim ve haberleşme alanında yaşa-
nan devrimlerdir. Bu kavram etrafında meydana
gelen kutuplaşmalar, kavramın önemini artırmış ve
bu konudaki tartışmalar hız kazanmaya başlamıştır
(Mehmet Dikkaya, Fatih Deniz, The Problems Of
Economıc Globalızatıon).
Küreselleşmeyi bu denli önemli hale getiren
diğer gelişmeler ise, yaşanan enformasyon ve
teknolojik ilerlemenin son derece hızla yol alması
ve büyük bir ekonomik dev olarak görülen Sovyet-
ler Birliği’ni dahi yutarak büyümesini devam
ettirmesidir. Ekonomik küreselleşmenin etrafında
meydana gelen temel enerji projeleri her gün
aktüelliğini korumaktadır. Bu bağlamda enerji
projelerinin tanıtımından daha ziyade, güncel olan
“Enerji Verimliliği” nin küresel boyut kazanması
dikkate verilmeye çalışılmıştır. Sovyetler Birliği
sonrası Ülkelerdeki enerji sistemleri yenilenmeye
çalışılırken, verimlilik ön plana çıkmıştır. Bu ve-
rimlilik anlayışı hem donanım hem de enerjinin
tasarruflu kullanımı olarak ele alınmalıdır.
Ekonomik Küreselleşmeye Teorik Bakış
Ekonominin küreselleşmesi, kapitalist serbest
piyasa ekonomisinin, rekabetin, üretim ve tüketim
ilişkilerinin ulus-aşırı hale gelmesidir. Ekonomik
ilişkilerin uluslar arasılaşması ise küreselleşmeyi
tarif etmek için tek başına yeterli değildir. Ekono-
minin neden uluslararası hale geldiği sorusunun
cevabı şu faktörlerde gizlidir: yerel üretimin yeter-
siz oluşu, uluslararası fiyat farklılıkları ve mal
farklılaşması. Yerel üretimin yetersiz kalmasının
nedenleri kaynak dağılımının dengesizliği, teknik
eleman eksikliği ve farklı gelişmişlik seviyelerinin
varlığıdır. Fiyat farklılaşmalarının nedeni ise mali-
yetlerin farklı olmasıdır. Mal farklılaşması ise
bireysel tatmin ile ilgili bir konudur. Bu sebepler-
den dolayı ekonomik ilişkiler uluslararası hale
gelmiş ve uluslararası ticaret doğmuştur.
Đçinde bulunulan ulus-aşırılaşma sürecinin ve
ufukta görünen çizginin insanoğlunun güvenlik ve
özgürlük arayışına etkisinin ne olacağı konusuna
eğilmeden önce geleneksel veya yerel ekonomik
ilişkilerin sahip olduğu davranış özelliklerini ince-
lemek gerekmektedir. Bu şekilde yerel alandan kü-
resel alana geçilirken yaşanan dönüşümün özel-
likleri ve etkilerini karşılaştırmalı olarak, daha
sağlıklı bir şekilde anlamak mümkün olabilir.
Enerji projeleri örnek olarak verilebilir. Ulusal
enterkoneksiyonlar kurulmuş, aynı zamanda ülke-
ler arası iletim hatları da devreye sokulmuştur.
Türkiye Enerji kaynakları olarak fakir olmasına
rağmen elektrik enerjisi ihraç etmeye başlamıştır.
Bu gün Gürcistan, Azerbaycan ve zaman zaman
yılın belli dönemlerinde Bulgaristan a dahi elektrik
enerjisi satmaktadır (Ahmet NAYIR, Kaynak
elektrik, Enerji ..Dergisi).
Uluslararası Finansal Ağlar
Ekonomik küreselleşmenin belki de en çarpıcı
belirtisi sermayenin hızla artan hareket kabiliyeti-
dir. Soğuk savaş sonrası uluslararası ortamın ver-
diği güvenin bir sonucu olarak finans piyasaları
küreselleşince büyük ölçekli sermaye akımları ger-
çekleşmeye başlamıştır. Bilgi birikiminin de sağ-
ladığı avantajlar sayesinde uluslararası sermaye
Dostları ilə paylaş: |