Microsoft Word Gulnara-kitab son doc


Gülnarə Fəxrəddin qızı.Türk dillərində zaman kateqoriyası.Bakı.2010, s



Yüklə 2,89 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə70/70
tarix26.01.2018
ölçüsü2,89 Kb.
#22586
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   70

Gülnarə Fəxrəddin qızı.Türk dillərində zaman kateqoriyası.Bakı.2010, s
.
225
 
 
 
 
Türk dillərində indiki zaman 
 
 
 
 
-yandır

-amok, -
aŋok, -anok  
indiki  
ehtimal bildirən indiki 
qaqauz 
konkret indiki 
du:r, otı:r, 
yatı:r, yö:r
 
türkmən 
ümumi indiki  
-yar

keçmiş indiki 
-er, -yer 
şimdiki 
indiki 
ır

-yor 
Azərbaycan 
türk 
Oğuz 


Gülnarə Fəxrəddin qızı.Türk dillərində zaman kateqoriyası.Bakı.2010, s
.
226
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
-ıptur (-ıptı)
 
-işda, -maqta 
 
davamlı indiki 
hal-hazırki indiki 
indiki-gələcək 
 
qaraqalpaq 
-adı

keçici indiki 
indiki-gələcək 
indiki davamlı  
 
konkret indiki 
 
ıp+otır, ıp+tür, 
ıp+jatır, ıp+jür 
-a, -e, -ü  
-a, -e, -y  
 -a, -e, -y + 
taqan  
qazax  
noqay  
hal-hazırki indiki 
-a, -y + yatır 
Qıpçaq 


Gülnarə Fəxrəddin qızı.Türk dillərində zaman kateqoriyası.Bakı.2010, s
.
227
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ümumi və konkret 
indiki 
daimi indiki 
indiki 
-a, -ə, -y 
-a, -e, -y
 
ıuçu, -ıçan 
başqırd 
qaraçay-
balkar 
nəticəli indiki 
-ıb/b
 
-a, -e 
indiki 
qumuq 
-a, -ə
 
xəzerqe 
kazan-tatar 
 
Bulqar 
indiki 
-a, -e, -y 
karaim 


Gülnarə Fəxrəddin qızı.Türk dillərində zaman kateqoriyası.Bakı.2010, s
.
228
 
 
 
 
 
 
 
-үaq, -qaq, -
gek, -kek
 
-ōyan, -ūyan  
 
indiki II 
 
indiki I 
 
I p+par 
 II, III u, o + dro 
sarı-uyğur 
indiki III 
 
indiki-konkret 
indiki-davamedici 
indiki-gələcək 
-a 
-yap 
-moқda 
-por, -par 
özbək 
salar 
indiki I 
indiki II 
-ar, -er, -yr 
Karluq 


Gülnarə Fəxrəddin qızı.Türk dillərində zaman kateqoriyası.Bakı.2010, s
.
229
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
barabin 
konkret indiki  
-a, -y 
-a/ -tı

indiki I 
indiki II 
danışıq anında indiki 
-p yatı, otı  
odır, çör, tur 
uzaq indiki  
adi indiki 
konkret indiki  
 
konkret indiki 
-tur 
-a, -y dır 
-a, -e dır
4
(ı) 
-u, -i/tur, 
çoru, olur 
tuva 
tofalar 
indiki davamedici 
-bışaanqa 
indiki  
-p ça

şor 
Uyğur-oğuz 
 
indiki  
-ça

adi indiki  
-a, -e dır  
xakas 
davamlı indiki  
-atığan  


Gülnarə Fəxrəddin qızı.Türk dillərində zaman kateqoriyası.Bakı.2010, s
.
230
 
 
 
 
 
 
Türk dillərində gələcək zaman  
 
 
 
 
 
-ar
2
, -ır

-icek

müəyyən gələcək 
qeyri-müəyyən gələcək 
qaqauz 
qeyri-qəti gələcək 
-ar

türkmən 
qəti gələcək 
-cak

qeyri-qəti gələcək 
geniş zaman  
gələcək zaman 
qəti gələcək 
-acaq

-ar

-ar
2
, -ır

-acak
2
  
Azərbaycan 
türk 
Oğuz 


Gülnarə Fəxrəddin qızı.Türk dillərində zaman kateqoriyası.Bakı.2010, s
.
231
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
-ar
2
, -r 
-acak 
müəyyən gələcək 
qeyri-müəyyən gələcək 
qaraqalpaq 
qeyri-müəyyən gələcək 
-ar 
qırğız 
müəyyən gələcək 
-a, -y 
qeyri-müəyyən gələcək 
 
qeyri-müəyyən gələcək 
qəti gələcək 
ehtimal bildirən gələcək 
-ar

-mak
2
,  
-pak
2
, -bak
2
 
-ar
2
, -r 
-ayak

qazax 
noqay 
Qıpçaq 


Gülnarə Fəxrəddin qızı.Türk dillərində zaman kateqoriyası.Bakı.2010, s
.
232
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
müəyyən gələcək 
qeyri-müəyyən 
gələcək 
qeyri-müəyyən 
gələcək 
-ır, -er, -or, 
-ör 
-acak

-ar, -r 
 
başqırd 
qaraçay-
balkar 
qəti gələcək 
-ar
2
+lık

-ar

gələcək zaman I 
qumuq 
-ažaq

gələcək zaman II 
kazan-tatar 
keçmişdə gələcək 
-ažaq+idi 
bilgele kiləçək 
-azak

bilgesez kiləçək 
-ar, -ır, -er 
 
Bulqar 
gələcək zaman  
-ır
3, 
-ar

karaim 


Gülnarə Fəxrəddin qızı.Türk dillərində zaman kateqoriyası.Bakı.2010, s
.
233
 
 
 
 
 
 
 
-ar
2
, -ir
2
 
 
-үу, -gу, -үo, go, 
-үu, -gu 
gələcək zaman II 
 
gələcək zaman I 
 
үуs, -qуs, 
 -xуs, -gуs
 
sarı-uyğur 
gələcək zaman III 
 
gələcək zaman IV 
 
-үуr, -qуr, 
 -gуr, -kуr
 
qəti gələcək 
tarixi qəti gələcək 
ehtimal bildirən 
-ar, -r 
-ajak 
-ğu, -qu, -gi, -ki  
-gur, -gar, -үur, 
 -үar, -qur, -qar, 
 -kur, -kar 
özbək 
salar 
müəyyən gələcək 
 
qeyri-müəyyən 
gələcək 
-ar, -er, -yr 
 
Karluq 


Gülnarə Fəxrəddin qızı.Türk dillərində zaman kateqoriyası.Bakı.2010, s
.
234
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
gözlənilən gələcək 
qəti gələcək 
ehtimal bildirən  
indiki-gələcək 
-r 
-kalak 
-ar

-qay
2
, -kay
2
 
tuva 
tofalar 
xakas 
-ar 
gələcək 
barabin 
gələcək zaman I 
-r 
gələcək zaman II 
gələcək zaman III 
-maқ

-ğalak

Uyğur-oğuz 
 
şor 
mümkün gələcək 
gələcək I 
-r 
-qadıq

həyata keçməmiş 
-qalak



Gülnarə Fəxrəddin qızı.Türk dillərində zaman kateqoriyası.Bakı.2010, s
.
235
 
 
 
 
Qeyri-qəti gələcək zamanın inkarı 
 
 
dillər 
Tək Cəm 
 
I II III 
I II  III 
 
Azərbay
 
oxumaram 
 
oxumazsan 
 
oxumaz 
 
oxumarıq 
 
oxumazsınız 
 
oxumazlar 
 
türk 
 
sormam 
 
sormazsın 
 
sormaz 
 
sormayız 
 
sormazsınız 
 
sormazlar 
 
türkmən
 
bilmerin 
 
bilmersiŋ 
 
bilmez 
 
bilmeris 
 
bilmersiŋiz 
 
bilmezler 
 
qaqauz 
satmarım/ 
satmam 
satmarsın/ 
satmazsın 
satmar/ 
satmaz 
satmarız/ 
satmazız 
satmarsınız/ 
satmazsınız 
satmarlar/ 
satmazlar 
 
qazax 
bilmespin bilmessiŋ/ 
bilmessiz 
bilmes bilmespiz 
bilmessiŋder/
bilmessizder 
bilmes 
 
qırğız 
 
ketpesmin 
 
ketpessiz/ 
ketpessiŋ 
 
ketpes 
 
krtpespiz 
 
ketpessizder/
ketpessiŋer 
 
ketpes 
 
 
altay 
 
albazım 
 
albazıŋ 
 
albas 
 
albazıbıs 
 
albazığar 
 
albaslar 
 
noqay 
 
bermespen 
 
bermessiŋ 
 
bermes 
 
bermespiz 
 
bermessiz 
 
bermesler 
 
qaraqalp
 
jazbaspan 
 
jazbassaŋ 
 
jazbas 
 
jazbaspız 
 
jazbassız (lar)
 
jazbas 
 
başqırd 
 
almam 
 
almashın 
 
almas 
 
almabıź 
 
almashığız 
 
almastar 
 
qumuq 
 
jatmäsman 
 
jatmässan   
 
jatmäs 
 
jatmäsbiz 
 
jatmässiz 
 
jatmäsłar 
qaraçay  
kalmazma 
 
kalmazsa 
 
kalmaz 
 
kalmazbız 
 
kalmazsız 
 
kalmazla 
 
karaim 
 
barmasmın 
 
barmassın 
 
barmastır 
 
barmasbız 
 
barmassız 
 
barmastırlar 
 
kazan-
 
yazmam(ın) 
 
yazmassıŋ 
 
yazmas 
 
yazmabız 
 
yazmassız 
 
yazmaslar 
 
 
 
 
 
 
 


Gülnarə Fəxrəddin qızı.Türk dillərində zaman kateqoriyası.Bakı.2010, s
.
236
 
 
 
 
özbək kelmasman kelmassan  kelmas 
kelmasmiz kelmassiz 
kelmaslar 
 
tuva 
 
olbas men 
 
olbas sen 
 
ol olbas  
 
olbas bis 
 
olbas siler 
 
olar olbas 
sarı-
uyğur 
men satmas  sen satmas 
 
goł satmas  mys satmas  siler satmas 
gołar satmas 
 
tofalar 
 
barbas men 
 
barbas sen 
 
barbas 
 
barbas bis 
 
barbas siler 
 
barbas (tar) 
 
xakas 
 
aspaspın 
 
aspassıŋ 
 
aspas 
 
aspaspıs 
 
aspassar 
 
aspas  
 


Gülnarə Fəxrəddin qızı.Türk dillərində zaman kateqoriyası.Bakı.2010, s
.
237
 
 
 
 
MÜNDƏRİCAT 
 
Məhəbbət MİRZƏLİYEVA 
İstedad və elmi qabliyyətin, nəzəribilik və bacarığın, 
 elmə vurğunluq və çalışqanlığın labüd nəticəsi
 
..............3-7 
 
GİRİŞ..............................................................................8-9 
 
I FƏSİL 
TÜRK DİLLƏRİNDƏ FELİN ZAMANLARI:  
TƏDQİQATLAR, İSTİQAMƏTLƏR VƏ   
BAXIŞLAR
.....................................................................10-59 
 
II FƏSİL 
TÜRK DİLLƏRİNDƏ FEL ZAMANLARININ  
MORFOLOJİ ƏLAMƏTLƏRİ
.......................................59-129 
 
III FƏSİL 
TÜRK DİLLƏRİNDƏ HƏMHÜDUD  
KATEQORİYALARDA ZAMAN,  
FEL ZAMANLARININ SEMANTİK-ÜSLUBİ 
XÜSUSİYYƏTLƏRİ....
.................................................130-186 
 
NƏTİCƏ
.....................................................................187-191 
 
 
КАТЕГОРИЯ ВРЕМЕНИ В ТЮРКСКИХ  
ЯЗЫКАХ 
(РЕЗЮМЕ
)
....................................................192-193 
 
TENSE CATEGORY IN TURKIC LANGUAGES 
(SUMMARY)
...................................................................194-195 
 
 
İXTİSARLAR
....................................................................196 
 
ƏDƏBİYYAT
..............................................................197-219 


Gülnarə Fəxrəddin qızı.Türk dillərində zaman kateqoriyası.Bakı.2010, s
.
238
 
 
 
 
 
CƏDVƏL
 (Əlavə).......................................................220-236 
 
MÜNDƏRİCAT
...........................................................237-238 


Gülnarə Fəxrəddin qızı.Türk dillərində zaman kateqoriyası.Bakı.2010, s
.
239
 
 
 
 
 
GÜLNARƏ FƏXRƏDDİNQIZI 
 
 
 
 
 
 
T
T
Ü
Ü
R
R
K
K
 
 
D
D
İ
İ
L
L
L
L
Ə
Ə
R
R
İ
İ
N
N
D
D
Ə
Ə
 
 
Z
Z
A
A
M
M
A
A
N
N
 
 
K
K
A
A
T
T
E
E
Q
Q
O
O
R
R
İ
İ
Y
Y
A
A
S
S
I
I
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Çapa imzalanmış: 05.11.2009 
Şərti çap vərəqi 22,8 
Sifariş № 416 
Kağız formatı 60х84  1/16. Tiraj 500. 
Kitab «Nurlan» nəşriyyat-poliqrafiya müəssisəsində 
Hazır diapozitivlərdən çap olunmuşdur. 
Direktor: prof. N.B.Məmmədli 
Ünvan: Bakı-64, İçərişəhər, 3-cü Maqomayev 8/4 
Tel.: 497-16-32; 0503114189 (mob.)  


Gülnarə Fəxrəddin qızı.Türk dillərində zaman kateqoriyası.Bakı.2010, s
.
240
 
 
 
 
 
 
 
G
G
Ü
Ü
L
L
N
N
A
A
R
R
Ə
Ə
 
 
F
F
Ə
Ə
X
X
R
R
Ə
Ə
D
D
D
D
İ
İ
N
N
Q
Q
I
I
Z
Z
I
I
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
T
T
Ü
Ü
R
R
K
K
 
 
D
D
İ
İ
L
L
L
L
Ə
Ə
R
R
İ
İ
N
N
D
D
Ə
Ə
 
 
 
 
Z
Z
A
A
M
M
A
A
N
N
 
 
K
K
A
A
T
T
E
E
Q
Q
O
O
R
R
İ
İ
Y
Y
A
A
S
S
I
I
 
 
 
 
КАТЕГОРИЯ ВРЕМЕНИ 
 В ТЮРКСКИХ ЯЗЫКАХ
 
 
 
TENSE CATEGORY  
IN TURKIC LANGUAGES 
 
 

Yüklə 2,89 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   70




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə