-
işçilərin (personalın) iş yerində məruz qaldığı ionlaşdırıcı şüalanmanın
səviyyəsi və onların aldıqları fərdi şüalanma dozaları haqqında onlara
müntəzəm məlumat verilməsi;
-
radiasiya təhlükəsizliyi sahəsində müvafiq icra hakimiyyəti orqanlarına
radiasiya təhlükəsizliyi üçün qorxu yaradan qəza şəraiti və texnoloji
reqlament pozuntuları haqqında vaxtında məlumat verilməsi;
-
radiasiya təhlükəsizliyinin təmin edilməsi sahəsində müvafiq icra
hakimiyyəti orqanlarının qərar və sərəncamlarının, onların səlahiyyətli
nümayəndələrinin müvafiq göstərişlərinin yerinə yetirilməsi;
-
radiasiya təhlükəsizliyinin təmin edilməsi sahəsində əhalinin hüquqlarının
həyata keçirilməsinin təmin edilməsi;
-
radioaktiv şüa mənbələri ilə işləyən işçilərin vaxtaşırı radiasiya
təhlükəsizlik texnikası qaydaları ilə tanış edilməsi.
ş
çilərin və əhalinin yaşayış və istehsalat binalarında radon, onun parçalanma
məhsulları, habelə digər təbii radionuklidlərin yaratdığı şüalanma normativlərlə
müəyyən olunmuş dozadan artıq olmamalıdır.
Ə
hali və işçilərin təbii radionuklidlərin təsirindən mühafizəsi məqsədilə
aşağıdakı tədbirlər həyata keçirilməlidir [ 8]:
1.
qamma-şüalanmanın və torpaqdan ayrılan radonun səviyyəsini nəzərə
almaqla binaların və qurğuların tikilməsi üçün zərərsiz (təhlükəsiz) torpaq
sahələrinin ayrılması;
2.
radonun binaya daxil olmasının qarşısının alınması tədbirləri nəzərə
alınmaqla bina və qurğuların layihələşdirilməsi və tikilməsi;
3.
yaşayış bina və sənaye (istehsal) qurğularının istismara qəbul edilməsi
zamanı binaların daxilindəki havada radonun, təbii radionuklidlərdən və
digər
radioaktiv
maddələrdən
qamma-şüalanmanın
dozasının
intensivliyinin nəzərə alınması, tikinti materiallarında radiasiya
təhlükəsizliyi üzrə istehsalat nəzarətinin keçirilməsi;
4.
bina və qurğuların istismarı zamanı otaqlarda radonun və təbii
radionuklidlərdə qamma və digər radioaktiv şüalanmanın səviyyəsinin
nəzərə alınması.
Bina və qurğularda təbii radionuklidlər, qamma-şüalanmanın və radonun
miqdarının normativlərə uyğun olmadığı halda bu bina və qurğunun istifadə
məqsədi dəyişdirilir.
Radiasiya təhlükəsizliyinin təmin edilməsi tələblərinə cavab verməyən tikinti
materialları və məmulatlarından istifadə etmək qadağan edilir.
Ə
rzaq, qida məhsulları, onlar üçün xammallar, içməli su, onların emalı,
istehsalı, saxlanması, daşınması, satışı (paylanması) və istifadəsi zamanı onlarla
təmasda olan material və məmulatlar radiasiya təhlükəsizliyi tələblərinə cavab
verməli və bu qanuna uyğun olaraq istehsalat nəzarətində olmalıdır.
Radiasiya təhlükəsizliyi normalarına cavab verməyən sənaye və ərzaq
məhsullarının ölkəyə gətirilməsinə yol verilmir.
Ə
hali (xəstələr) tibbi rentgen-radioloji müayinədən keçirilən zaman qoruyucu
vasitələrdən istifadə olunmalıdır.
Ə
halinin tibbi rentgen-radioloji müayinəsindən keçirilməsi zamanı şüalanma
dozaları radiasiya təhlükəsizliyi sahəsindəki qayda, norma və normativlərə
uyğun olmalıdır.
Tibbi rentgen-radioloji müayinəsi və müalicəsi zamanı xəstənin tələbi ilə ona
göstərilən və ya aldığı şüalanma dozası və şüalanmanın mümkün nəticəsi barədə
tam məlumat verilməlidir.
Epidemioloji nöqteyi-nəzərdən təhlükəli xəstəliklərin aşkar edilməsi
məqsədilə aparılan profilaktiki müayinələr, habelə rentgen müayinəsi yeganə
diaqnostik vasitə olduğu hallar istisna olmaqla xəstə tibbi rentgen-radioloji
müayinəsindən keçməkdən imtina edə bilər [ 17].
Ə
halinin ionlaşdırıcı şüa mənbələrindən istifadə, tibbi rentgen-radioloji
müayinə zamanı aldığı, habelə təbii radiasiya fonu və ya texnogen təsirlə
dəyişilmiş radiasiya fonu ilə yaranan fərdi şüalanma dozalarının uçotu və ona
nəzarət müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyənləşdirdiyi qaydada aparılır.
NƏ T CƏ VƏ TƏ KL FLƏ R
Radiasiya qəzası zamanı radiasiya təhlükəsizliyinin təmin olunmasında
aşağıdakılar əsas götürülməlidir:
-
radiasiya qəzasının nəticələrini ləğv etmək üçün nəzərdə tutulan tədbirlər
zərərdən çox fayda verməlidir;
-
radiasiya qəzasının nəticələrinin ləğvi üzrə fəaliyyətin növləri və miqyası
ionlaşdırıcı şüalanma dozasının maksimum azalmasını təmin etməlidir.
onlaşdırıcı şüa mənbələrindən istifadə ilə əlaqədar fəaliyyət göstərən
müəssisə və təşkilatlar aşağıdakı tələbləri yerinə yetirməlidirlər:
-
radiasiya təhlükəsizliyinin təmin edilməsinə aid bu Qanunda və digər
normativ hüquqi aktlarda müəyyən edilmiş tələblərə, normalara,
qaydalara, normativlərə və təlimatlara əməl edilməsi;
-
radiasiya təhlükəsizliyinin təmin edilməsi sahəsində tədbirlərin
planlaşdırılıb həyata keçirilməsi;
-
ionlaşdırıcı şüa mənbələri hesab edilən yeni (modernləşdirilmiş)
istehsalat, texnoloji proses, məhsul, material və maddələrə dair insan
sağlamlığı üçün radiasiya təhlükəsizliyi baxımından əsaslandırma işlərinin
aparılması;
-
radioloji şərait üzrə müəssisə və təşkilatın ərazisində, otaqlarda və iş
yerlərində, həmçinin radioaktiv maddələrin tullantıları üzərində radiasiya
təhlükəsizliyinin təmin edilməsi ilə əlaqədar müntəzəm olaraq istehsalat
nəzarətinin həyata keçirilməsi;
-
işçilərin (personalın) fərdi şüalanma dozalarına nəzarət və onların uçotu;
-
istehsalat nəzarəti xidməti mütəxəssislərinin, iş icraçılarının, daimi və ya
müvəqqəti olaraq ionlaşdırıcı şüa mənbələri ilə işləyən digər şəxslərin
attestasiyasının keçirilməsi;
-
işçilərin ilkin (işə qəbul olunarkən) və dövri (müntəzəm) tibbi
müayinələrdən keçirilməsi;
Dostları ilə paylaş: |