423
-təhsil sahəsində vahid statistik məlumat sisteminin yaradılmasını təmin etmək;
-təhsil haqqında dövlət sənədlərinin nümunələrini və onların verilməsi qaydalarını
təsdiq
etmək;
-xarici ölkələrin ali təhsil sahəsində ixtisaslarının tanınması və ekvivalentliyinin
müəyyən edilməsi (nostrifikasiyası) qaydalarını müəyyən etmək, ixtisasların tanınmasını və
nostrifikasiyanı
həyata
keçirmək;
-təhsil müəssisələrinin pedaqoji işçilərinin dərs yükü normalarını müəyyən etmək;
-təhsil müəssisələrinin tikintisinə, maddi-texniki təchizatına dair vahid normaları
təsdiq etmək, ümumi sanitariya-gigiyena tələblərini, şagird yerləri ilə təminat normativlərini
müəyyənləşdirmək;
-təhsil müəssisəsinin fəaliyyətinə xüsusi razılıq (lisenziya) vermək və onu ləğv
etmək;
-ilk peşə-ixtisas, orta ixtisas və ali təhsil üzrə ixtisasların təsnifatını təsdiq etmək;
-təhsil müəssisələrinə elmi-metodik rəhbərliyi və nəzarəti həyata keçirmək;
-təhsil müəssisələrində təhsilin keyfiyyətinə dövlət nəzarətini həyata keçirmək;
-təhsil
müəssisələrinin akkreditasiyası qaydalarını
müəyyən
etmək
və
akkreditasiyasını
həyata
keçirmək;
-təhsil müəssisələrində təhsilverənlərin və təhsilalanların attestasiyasının, o
cümlədən yekun attestasiyasının aparılması qaydalarını müəyyən etmək və attestasiyanı
həyata
keçirmək;
-təhsili idarəetmə orqanlarının, təhsil müəssisələrinin, təhsillə bağlı ictimai birliklərin
və qeyri-hökumət təşkilatlarının fəaliyyətinin əlaqələndirilməsini təşkil etmək;
-təhsil
müəssisələrində
aparılan
elmi
araşdırmaları
ə
laqələndirmək;
-təhsil sisteminin fəaliyyətini tənzimləyən normativ hüquqi aktlar qəbul etmək, onları
dəyişdirmək
və
ləğv
etmək;
-təhsil müəssisələri üçün dərsliklərin, dərs vəsaitlərinin və digər tədris vasitələrinin
hazırlanmasını,
təsdiqlənməsini
və
nəşrini
təmin
etmək;
-elmi dərəcələrin və elmi adların verilməsi qaydalarını və şərtlərini müəyyən etmək;
-dövlət təhsil müəssisələri işçilərinin əməyinin stimullaşdırılmasını, o cümlədən
mükafatlandırılmasını həyata keçirmək, xüsusi istedadı ilə fərqlənən təhsilalanlar üçün adlı
və
məqsədli
təqaüdlər
təsis
etmək;
-dövlət təhsil müəssisələrinin tədris, elmi, elmi-metodik, informasiya-kommunikasiya
texnologiyaları
və
digər
texniki
vasitələrlə
təminatını
həyata
keçirmək;
-baza
tədris
planlarını
və
proqramlarını
təsdiq
etmək;
-mütəxəssis-kadrlara, o cümlədən pedaqoji kadrlara olan real tələbatı
müəyyənləşdirmək və onların iş yerləri ilə təmin olunmasını tənzimləmək;
-icbari
ümumi
orta
təhsilin
həyata
keçirilməsinə
nəzarət
etmək;
-dövlət
təhsil
müəssisələrində
pulsuz
tibbi
xidməti
təmin
etmək;
-valideynlərini itirmiş və ya valideyn himayəsindən məhrum olmuş yetkinlik yaşına
çatmayan uşaqların qəyyumluğa (himayəyə) götürülməsini, internat tipli dövlət
müəssisələrinə göndərilməsini təşkil etmək, qəyyumların və himayəçilərin öz funksiyalarını
yerinə yetirməsinə nəzarət etmək, sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların müvafiq olaraq
xüsusi təhsil və sosial müdafiə müəssisələrinə göndərilməsini təmin etmək;
-təhsil sahəsində planlaşdırma, proqnozlaşdırma, əlaqələndirmə, təminat, təchizat və
qiymətləndirməni
təmin
etmək.
424
Tə
hsil
müə
ssisə
sinin
idarə
olunması
Təhsil müəssisəsi aşkarlıq, şəffaflıq və demokratiklik prinsipləri əsasında bu Qanuna,
digər normativ hüquqi aktlara və öz nizamnaməsinə uyğun idarə edilir.
Dövlət təhsil müəssisəsinə rəhbərliyi müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən təyin
edilmiş dövlət təhsil müəssisəsinin rəhbəri (rəhbərliyi) həyata keçirir. Dövlət təhsil
müəssisəsinin ali idarəetmə orqanı elmi və pedaqoji şuralardır. Elmi və pedaqoji şuraların
yaradılması və fəaliyyəti müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən təsdiq olunmuş
ə
sasnaməyə və təhsil müəssisəsinin nizamnaməsinə əsasən müəyyən edilir.
Bələdiyyə təhsil müəssisəsinə rəhbərliyi bələdiyyə tərəfindən təyin edilmiş bələdiyyə
təhsil
müəssisəsinin
rəhbəri
(rəhbərliyi)
həyata
keçirir.
Özəl təhsil müəssisəsinə rəhbərliyi həmin təhsil müəssisəsinin təsisçilər (himayəçilər,
qəyyumlar) şurası tərəfindən təyin edilmiş özəl təhsil müəssisəsinin rəhbəri (rəhbərliyi)
həyata
keçirir.
Təsisçisi (təsisçiləri) əcnəbilər, vətəndaşlığı olmayan şəxslər və ya xarici hüquqi
şə
xslər, o cümlədən nizamnamə kapitalının və ya səhmlərinin 51%-dən çoxu əcnəbilərə,
vətəndaşlığı olmayan şəxslərə və ya xarici hüquqi şəxslərə məxsus təhsil müəssisəsinin
rəhbərinin müavini Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı olmalıdır. Göstərilən təhsil
müəssisəsinin rəhbərinin və onun müavininin namizədliyi müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
ilə razılaşdırılır. Həmin təhsil müəssisəsinin dövlət qeydiyyatına alınması təhsil müəssisəsi
rəhbərinin və onun müavininin namizədliyi razılaşdırıldıqdan sonra həyata keçirilə bilər.
Təhsil müəssisəsinin idarə olunmasının demokratikliyini və şəffaflığını təmin etmək
məqsədi ilə təhsil müəssisəsində idarə və özünüidarə orqanları (ümumi yığıncaq,
himayəçilər, elmi, elmi-metodiki, pedaqoji, məktəb, valideynlər, təhsilalanlar, qəyyumlar
ş
uraları və s.) yaradıla bilər. Bu qurumların yaradılması qaydaları və səlahiyyətləri təhsil
müəssisəsinin
nizamnaməsi
ilə
müəyyən
edilir.
Təhsil müəssisəsinə rəhbərlik həmin müəssisənin statusuna uyğun olaraq rektor,
direktor, müdir tərəfindən təhsil müəssisəsinin nizamnaməsinə uyğun həyata keçirilir.
Dövlət təhsil müəssisəsində akademik və inzibati vəzifələrin tutulmasının yaş həddi
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir. Bu yaş həddinə çatan pedaqoji
işçilərin akademik və inzibati vəzifə tutmamaq şərti ilə, təhsil müəssisəsinin tədris və elmi
fəaliyyətində
tam
iştirak
etmək
hüququ
təmin
edilir.
Təhsil müəssisəsinin idarə edilməsi ilə bağlı məsələlərə təhsili idarəetmə orqanları
istisna olmaqla, dövlət və yerli özünüidarəetmə orqanlarının və digər təşkilatların
müdaxiləsinə
yol
verilmir.
Təhsil
prosesinin
iş
tirakçıları
Təhsil
prosesinin
iştirakçıları
aşağıdakılardır:
-təhsilalanlar – uşaqlar, şagirdlər, tələbələr, kursantlar, müdavimlər, magistrantlar,
doktorantlar
və
başqaları;
-təhsilverənlər (pedaqoji işçilər) – müəllimlər, assistentlər, məsləhətçilər, tyutorlar,
tərbiyəçilər, müəllim köməkçiləri, tərbiyəçi köməkçiləri, çağırışaqədərki hazırlıq rəhbərləri,