127
Korxonalar mahsulot ishlab chiqarish uchun bo‘ladigan barcha harajatlar.
Mahsulot tannarxiga kiritiladigan:
Mahsulot tannarxiga kiritiladigan harajatlar quyidagicha guruhlanadi a)
Ishlab chiqarish moddiy harajatlari (xom ashyo, material);
b) Ishlab chiqarishga oid mehnatga haq to‘lash harajatlari;
v) Ishlab chiqarishga oid ijtimoiy sug‘urtaga ajratma harajatlari
g) Asosiy vositalar va ishlab chiqarishga oid nomoddiy aktivlar
amortizatsiyasi
d) Ishlab chiqarish ahamiyatiga ega bo‘lgan boshqa harajatlar.
II. Mahsulot tannarxiga kiritilmaydigan harajatlar:
a) sotish harajatlari
b) ma’muriy-boshqaruv harajatlari
v) boshqa operatsiya harajatlariga guruhlanadi.
Mahsulotning ayrim turlari tannarxiga olib borilishiga
qarab harajatlar
bevosita (to‘g‘ri) va bilvosita (egri) guruhlariga bo‘linadi.
Mahsulot hajmi bilan bog‘liqligiga qarab, harajatlar o‘zgaruvchan va
o‘zgarmas (doimiy) harajatlarga bo‘linadi.
Demak korxonaning umumiy harajatlari (UX) doimiy harajatlari (DX) va
o‘zgaruvchan harajatlar (UX) yig‘indisiga teng masalan: xodim ishbay haq olsa, bu
o‘zgaruvchan harajat. Bir oylik maosh belgilangan bo‘lsa, bu shakli doimiy
harajatga olib boriladi. Mahsulot ishlab chiqarish harajatlari bo‘yicha hisobga olib
boriladi.
Dostları ilə paylaş: