İNSAN ALVERİNƏ QARŞI MÜBARİZƏ - DƏRS VƏSAİTİ
156
9-cu Əlavə. Maliyyə bərpa vasitələri
1. Qanunsuz vəsaitlərin leqallaşdırılması
Daimi saxlamaq və ya başqa cinayətkar fəaliyyətlərə yönəltmək məqsədilə cinayətdən əldə olunan
gəlirləri onların qanuni mənbədən olduğunu göstərmək üçün qanuni aktivlərə çevirmə prosesi.
2. Mülki həbs qoyma.
Cinayətkar fəaliyyətdən əldə olunduğuna və ya cinayətin törədilməsində istifadə edildiyinə
inanmaq üçün əsaslı səbəb olduqda nağd vəsaitə həbs qoyma. Üzərinə həbs qoyulmuş vəsait
sonra cinayət işində saxlanıla bilər.
3. Müsadirə
Cinayət əməlinə görə məhkum olunduqdan sonra cinayətkardan vəsaitlərin alınması.
4. Əmlakın müsadirəsi
Cinayətin törədilməsində istifadə olunan əmlaklar (məsələn, torpaq, nəqliyyat vasitələri, gəmilər
və təyyarələr) üzərinə həbs qoyma. Bunlar sonra satıla bilər və vəsaitlər qurbanlara yardıma
yönəldilə bilər.
5. Vəsaitləri saxlama / dondurma.
İnsan alverçisi olduğu güman edilən şəxsin vəsaitlərinin saxlanılması və ya dondurulması üçün hər
hansı bir “satıla bilən” əmlakla əməliyyatları qadağan edən müraciət.
İNSAN ALVERİNƏ QARŞI MÜBARİZƏ- DƏRS VƏSAİTİ
157
10-cu Əlavə. Kompensasiya hüququnun tətbiqinin təkmilləşdirilməsi üzrə
ATƏT / DTİHİ-nin tövsiyələri
226
Hüquq-mühafizə orqanları, vəkillər, prokurorlar və məhkəmələr
• İnsan alverinə məruz qalmış şəxslərə kompensasiya hüququ barədə onlar üçün uyğun dildə və
vasitəçinin köməyi ilə məlumat verməklə bağlı polis və prokurorların üzərinə düşən öhdəliyi
gücləndirmək.
• Polis, hakimlər və prokurorlar üçün insan alverinə məruz qalmış şəxslərin hüquqları və bu
hüquqların həyata keçirilməsində onların roluna (məsələn, dəymiş ziyana görə iddiaların
hazırlanması, dəymiş ziyana dair dəlillərin toplanması, iddiaya proseslərdə lazımi şəkildə
baxılmasını təmin etmə) dair təlimlər keçirmək.
• Məmurlar tərəfindən istifadə olunması üçün, məsələn, bu hüquqların həyata keçirilməsini
asanlaşdırmaq məqsədilə standart məlumat vərəqələri və ya anket sorğular formasında praktiki
bələdçiləri və vasitələri hazırlamaq.
• Hər bir peşə sahəsində və bütün peşələr boyu uyğun şəkildə tətbiqetməni təmin etmək üçün
hüquqi və digər iştirakçılar üçün məlumat kitabçası. Aydın olmayan hüquqi statusla çoxlu sayda
bələdçi sənədlərin buraxılmasına yol verməyin. Tətbiq edilmə imkanları ilə bir əsas sənədin
olması faydalıdır və məmurların və eynilə qurbanların fikrini cəmləyə bilər.
• İnsan alveri hallarının araşdırılması ilə məşğul olan xüsusi prokurorlar qrupunun faydalarını
nəzərdən keçirin.
• Hər bir prokurorluq orqanında ayrıca qurbanlara / şahidlərə dəstəyə görə cavabdehliyin olduğu
bir vəzifə təsis edin (məsələn, ABŞ-da qurbanlar-şahidlər üzrə əlaqələndirici).
• Məsələn, zərərin hesablanması ilə bağlı və bütün peşələrdə və onların arasında hüquqi
inkişaflara və presedent hüququna dair informasiyanı bölüşmə yollarını inkişaf etdirin (məsələn,
xəbət bülletenləri, mütəmadi toplantılar və ya vəkillər assosiasiyaları).
• Cinayətlər barədə məlumat vermə və insan alveri qurbanlarına yardım göstərməni
həvəsləndirmək məqsədilə, polis və ya prokurorluq orqanına müraciət etmiş tənzimlənməyən
vəziyyətdə olan fərdlərin avtomatik olaraq immiqrasiya xidmətlərinə göndərilməməsini təmin
edin.
• Kompensasiyanın istənilməsi ilə bağlı həll yollarını tapmaq üçün birgə işləmək məqsədilə,
vəkillər, insan alverinə məruz qalmış şəxslərə kömək edən QHT-lərlə və həmkarlar ittifaqları ilə
daha çox şəbəkə yaratmalıdırlar.
• Vəkillər, insan alverinə məruz qalmış şəxslərə yardım edərkən, iddiaların artırılmasını təmin
etmək üçün mülki və əmək hüququndan yaradıcı şəkildə istifadə etmək üçün təlim, məsələn,
digər hüquq sistemlərindən hüquqi biliklər və təcrübəyə, hüquqi əsaslandırma, mənbələrdən
alınan dəlillərdən yaradıcı şəkildə istifadə etmə üzrə təlim keçməlidirlər. Vəkillərin peşəkar
birlikləri (məsələn, vəkillər assosiasiyaları) həm mənbə, həm də təyinat ölkələrində insan alveri
qurbanlarının hüquqları və kompensasiya ilə bağlı qanunvericiliyə dair öz biliklərini inkişaf
etdirməkdə əvvəlcədən aktiv olmalıdırlar.
226
Bu, yalnız tövsiyələrin bir hissəsini əks etdirən siyahıdır. Taç siyahıya ATƏT / DTİHO-nin 2008-ci il üçün ATƏT
regionunda insan alverinə və istismara məruz qalmış şəxslərə kompensasiya adlı şənədindən əldə etmək olar,
səh.165-171.
İNSAN ALVERİNƏ QARŞI MÜBARİZƏ - DƏRS VƏSAİTİ
158
• Vəkillər öz imkanlarını bir yerə toplamalı və insan alveri hallarına dair öz təcrübələrini
bölüşməlidirlər və insan alverinə məruz qalmış şəxs xərcləri ödəmək iqtidarında olmadıqda öz
köməklərini ödənişsiz şəkildə təklif etməlidirlər.
ATƏT / DTİHO, 2008-ci il, ATƏT regionunda insan alverinə və istismara məruz qalmış şəxslərə
kompensasiya, səh.166
İNSAN ALVERİNƏ QARŞI MÜBARİZƏ- DƏRS VƏSAİTİ
159
İstinadlar
A. Əliyev, 2013, Azərbaycanda insan alverinə qarşı mübarizənin hüquqi aspektləri, CARIM-Şərq
İzahedici qeyd 13/8847.
Arsovska, C. və Canssens, S., 2009-cu il, İnsan alveri və polis: qabaqcıl və zəif təcrübələr. red.
Friesendorf, C. İnsan alveri əleyhinə strategiyalar: təhlükəsizlik sektorunun rolu, SCHUTZ & HILFE.
ASEAN, 2009-cu il, İnsan alveri ilə mübarizədə beynəlxalq hüquqi əməkdaşlığa dair əyani vəsait.
Azərbaycan: Məhkəmədə söz azadlığı, aprel 2014-cü il, Beynəlxalq Vəkillər Assosiasiyasının İnsan
Hüquqları İnstitutunun Hesabatı (BVAİHİ).
Basko, F. və digərləri , 2009-cu il, İnsan alveri nümunələri, Freisendorf, K. İnsan alverinə qarşı
strategiyalar: təhlükəsizlik sektorunun rolu, SCHUTZ & HILFE.
Batsyukova, S., 2012-ci il, İnsan alveri və miqrant qaçaqmalçılığı: dəyişən cəmiyyətlərin
araşdırmalarında oxşar xüsusiyyətlər, fərqli konsepsiyalar Tom 1(1) Müqayisəvi və rejimlərarası
araşdırma.
BM.I., 2006-cı il, Hüquq-mühafizə işçiləri üçün uşaq alveri ilə mübarizədə qabaqcıl təcrübələrə dair
əyani vəsait.
Bəklənd, B., 2009-cu il, İnsan alveri və qaçaqmalçılığı: körpü və üst-üstə düşmə, red. Friesendorf, C.
İnsan alveri əleyhinə strategiyalar: təhlükəsizlik sektorunun rolu.
Niderlandın Uşaqlara qarşı insan alveri və cinsi zorakılıq üzrə Milli Məruzəçisinin Bürosu, 2013-cü il,
İnsan alveri burada baş verir. Milli Məruzəçinin Doqquzuncu Hesabatına əlavə edilən bülleten, Haaqa,
NMMB.
Niderlandın Uşaqlara qarşı insan alveri və cinsi zorakılıq üzrə Milli Məruzəçisinin Bürosu, 2007-ci il,
İnsan alveri, Niderlandın Milli Məruzəçisinin Beşinci Hesabatı, Haaqa, NMMB.
Bərabər İmkanlar və İrqçilik Əleyhinə Mərkəz. İnsan Alverinə və Qaçaqmalçılığına dair İllik Hesabat,
2012-ci il.
Şodari, S.Veiss, A.,2011-ci il, Birləşmiş Krallıqda insan alverinin qurbanları üçün İHAK və Aİ müdafiəsi,
Birləşmiş Krallıqda İnsan alveri və müasir köləliyi şərh edən insan alveri ilə bağlı əyani vəsait,
red.Şandron, P. LexisNexis.
Kopik, S.Simeunoviç-Patik, B., 2012-ci il, İnsan alverinin qurbanları, red. Vinterdik, C. və İnsan alveri,
beynəlxalq xüsusiyyətlərin, problemlərin və mürəkkəbliklərin araşdırılması. CRC Press.
Avropa Şurası / Avropa Parlamentinin İnsan alverinin qarşısının alınması və onunla mübarizə və onun
qurbanlarının müdafiəsinə dair 2011/36/EU nömrəli 5 aprel 2011-ci il tarixli Direktivi, EUR-Lex -
32011L0036 – EN.
Avropa Şurasının Parlament Assambleyası, Məcburi Əmək üçün insan alverinə dair hesabat,
Sən.13086. 04 yanvar 2013-cü il.
Cinayət Prosesual Qaydalar (İngiltərə və Uels), 2014-cü il, https://www.justice.gov.uk/
courts/procedure-rules/criminal/rulesmenu.
Danzinger, R. və digərləri, 2009-cu il, İnsan alveri və miqrasiya idarəçiliyi, Freisendorf K. İnsan
alverinə qarşı strategiyalar: təhlükəsizlik sektorunun rolu, SCHUTZ & HILFE.
İNSAN ALVERİNƏ QARŞI MÜBARİZƏ - DƏRS VƏSAİTİ
160
Dottric, M., 2007-ci il, Paralel zərər. Dünyada insan alveri əleyhinə tədbirlərin insan hüquqlarına
təsiri, GAATW.
Dottric, M., 2004-cü il, Uşaqlar satılan mallar kimi: uşaq alveri və bununla bağlı nə etməli, Terres des
Hommes.
Dru, S., 2009-cu il, İnsan alveri – insan hüquqları, LAG.
Dvyer, P. və digərləri, 2011-ci il, Məcburi Əmək və Birləşmiş Krallığın immiqrasiya siyasəti: status
məsələləri? JRF.
Mütəşəkkil Cinayətkarlıq Hədələrinin Avropol tərəfindən Qiymətləndirilməsi (OCTA), 2011-ci il.
Avropolun Biliklərə dair Hesabatı, 2011-ci il, Avropa İttifaqında insan alveri, Haaqa.
Avrostatın İnsan alverinə dair hesabatı, 2015-ci il,
FRA, 2009-cu il, Avropa İttifaqında uşaq alveri. Problemlər, perspektivlər və qabaqcıl təcrübə.
Finneqan, V., 2008-ci il, İnsan alverçiləri əleyhinə tədbirlər, Nyu York.
GRETA, 2014-cü il , Avropa Şurasının İnsan alverinə qarşı mübarizə haqqında Konvensiyasının
Azərbaycan tərəfindən yerinə yetirilməsinə dair hesabat. Birinci qiymətləndirmə mərhələsi
GRETA(2014)9
Parlament üzvləri üçün məlumat kitabı. Avropa Şurasının İnsan Alverinə qarşı Mübarizə haqqında
Konvensiyası, AŞ Strasburq, https://www.coe.int/trafficking.
Hoff, S., 2011-ci il. İnsan alveri ilə mübarizədə və insan alverinin (təxmin edilən) qurbanlarına dəstəyin
göstərilməsində QHT-lərin rolu. Azərbaycanda insan alveri ilə mübarizə və onun qarşısının alınmasına
dair layihə, AŞ.
Holmes, L., 2009-cu il, İnsan alveri və korrupsiya: üçqat qurbana çevrilmə? red. Friesendorf, C. İnsan
alveri əleyhinə strategiyalar: təhlükəsizlik sektorunun rolu, SCHUTZ & HILFE.
Hopper, E. və Hildalqo, J.,2006-cı il, Görünməyən zəncirlər; İnsan alveri qurbanlarını psixoloji
məcburetmə, Mədəniyyətlər-arası İnsan Hüquqları Hüququnun İcmalı
İnsan alverinə dair informasiya və təcili tibbi xidmət təminatçıları üçün resurslar.
https://www.humantraffickinged.com.
İAQİƏQ (İnsan Alverinə qarşı İdarələr-arası Əlaqələndirmə Qrupu), 2014-cü il, Tələbi aradan
qaldırmaqla insan alverinin qarşısının alınması.
İAQİƏQ, 2012-ci il, İnsan alveri ilə mübarizəyə dair beynəlxalq hüquqi çərçivələr.
İAQİƏQ (İnsan Alverinə qarşı İdarələr-arası Əlaqələndirmə Qrupu), İnsan alveri halları üzrə hüquq-
mühafizə fəaliyyəti və təqibin aparılmasına dair əyani vəsait, ABŞ BİA.
MSİEBM, 2006-cı il, Hakimlər və prokurorlar üçün insan alveri əleyhinə təlim materialı. Aİ-yə üzv-
ölkələrdə, qoşulan və namizəd ölkələrdə biliklərin daxil edilməsi üçün sistem proqramı, Vyana.
BƏT, 2009-cu il, Məcburi Əmək və insan alveri. Məhkəmə qərarlarının qeydiyyat kitabı, Cenevrə.
BƏT, 2009-cu il, İnsan alverinə dair fəaliyyət indikatorları, Cenevrə.
BƏT, 2012-ci il, Öhdəlikdən fəaliyyətə qədər uşaq əməyinin qarşısını alma, Cenevrə
İNSAN ALVERİNƏ QARŞI MÜBARİZƏ- DƏRS VƏSAİTİ
161
BƏT, 2010-cu il, Uşaq alveri – Mahiyyət,
https://www.ilo.org/ipecinfo/product/download.do?type=document.
BƏT Məcburi Əməyə dair qlobal hesablamalar, 2012-ci il, Nəticələr və metodologiya, Cenevrə.
BMqT, 2007-ci il, İnsan alverinin qurbanları üçün birbaşa yardıma dair əyani vəsait. Ön söz.
BMqT, 2006-cı İL, İnsan alveri əleyhinə təlim modulları, Qurbanların müəyyənləşdirilməsi və
müsahibə üsulları, Vaşinqton.
BMqT (İrlandiya), 2010-cu il, İnsan alveri əleyhinə təlim modulları, İnsan alveri köləliyin müasir
formasıdır, Dublin.
BMqT, 2014-cü il, İnsan alveri əleyhinə təlim modulu, London.
Cernov, A., 2009-cu il, İnsan alveri, prokurorlar və hakimlər. red. Friesendorf, C. İnsan alveri əleyhinə
strategiyalar: təhlükəsizlik sektorunun rolu, SCHUTZ & HILFE.
La Strada, 2011-ci il, Moldova Respublikasında məcburi əmək məqsədilə insan alveri: problemlər və
həll yolları, Kişineu.
QHT Astra, 2012-ci il, Serbiyada məhkəmə mühakimələrinə dair araşdırma.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnsan Hüquqları üzrə Ali Komissarlığı, 2014-cü il, İnsan hüquqları və
insan alveri ilə mübarizəyə dair bülleten nr.36.
ATƏT, 2010-cu il, Ehtiyacların Qiymətləndirilməsinə dair Hesabat. Azərbaycan Respublikasında insan
alveri əleyhinə tədbirlər: insan alveri qurbanları üçün mövcud olan yardım və xidmətlər, Bakı.
ATƏT-in insan alveri üzrə xüsusi nümayəndəsinin hesabatı, sentyabr 2012-ci il
ATƏT, İnsan alverinin qarşısının alınması və onunla mübarizəyə dair bülleten, 2010-cu il.
ATƏT, 2014-cü il, Milli İstiqamətləndirmə Mexanizmləri. İnsan alverinə məruz qalan şəxlərin
hüquqlarını müdafiə etmək üçün birgə səylər. Praktiki vəsait, Vyana.
ATƏT, 2013-cü il, Resurs polis təlim bələdçisi: İnsan alveri, SPMU Nəşri, 10-cu tom.
ATƏT, 2011-ci il, İnsan alveri: potensial və təxmin edilən qurbanların müəyyənləşdirilməsi. İcma
siyasət yanaşması. TNTD/SPMU nəşri, 12-ci tom.
ATƏT / DTİHO, 2008-ci il, ATƏT Regionunda İnsan alverinə məruz qalan və istismar edilən şəxslər
üçün kompensasiya, Varşava.
ATƏT, 2010-cu il, Mühafizə olunmayan iş, nəzərə çarpmayan istismar: ev köləliyi məqsədilə insan
alveri, Vyana.
İƏİT, 2013-cü il, Hüquq-mühafizə orqanları arasında qarşılıqlı hüquqi yardım və əməkdaşlığın digər
formaları, səh.12.
ATƏT-in İnsan Alverinə Qarşı Mübarizə üzrə Fəaliyyət Planı. PC.Rec./557, iyul 2003-cü il.
Daimi Şura tərəfindən PC.DEC/1107 nömrəli qərarla qəbul edilmiş və Kiyev Nazirlər Şurası tərəfindən
6 dekabr 2013-cü il tarixdə MC.DEC/07/13 nömrəli qərarla təsdiq edilmiş “ATƏT-in İnsan Alveri ilə
Mübarizə üzrə Fəaliyyət Planına əlavə: on il sonra”.
İNSAN ALVERİNƏ QARŞI MÜBARİZƏ - DƏRS VƏSAİTİ
162
ATƏT Bakı Ofisi – Qanunun aliliyi və insan hüquqları bölməsi. Hakimlər üçün mühakiməyə dair əyani
vəsait: birinci instansiya cinayət məhkəmələri, Bakı.
RACE, 2015-ci il, Avropada cinayətkar fəaliyyətə və dilənçiliyə cəlb etmə üçün insan alveri.
Skrier, F., 2009-cu il, İnsan alveri, mütəşəkkil cinayətkarlıq və məlumatlar, red. Friesendorf, C. İnsan
alveri əleyhinə strategiyalar: təhlükəsizlik sektorunun rolu, SHUTZ & HILFE.
Skrivankova, K., 2011-ci il, Məcburi Əmək: əməyin istismarının başa düşülməsi və
müəyyənləşdirilməsi, red. Şandron, P. Birləşmiş Krallıqda insan alveri və müasir köləliyi qəbul edən
insan alverinə dair əyani vəsait, LexisNexis.
Oğurlanmış təbəssümlər, 2006-cı il, Avropada insan alverinə məruz qalmış qadınlar və yeniyetmələr
üçün fiziki və psixoloji sağlamlıqla bağlı fəsadlar, London Gigiyena və Tropik Təbabət Məktəbi.
UNICEF, Uşaq hüquqları haqqında Konvensiyaya giriş,
https://www.unicef.org/crc/files/Definitions.pdf.
UNICEF, 2006-cı il, İnsan alverinin uşaq qurbanlarının müdafiəsi üzrə tövsiyələr.
UNIFEM Gender bərabərliyi, insan hüquqları və insan alveri: təhlil və fəaliyyət üçün çərçivə.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnsan Hüquqları üzrə Ali Komissarlığı, 2010-cu il, İnsan hüquqları və
insan alveri ilə mübarizə üzrə tövsiyə olunan prinsiplər və rəhbər müddəalar, Nyu York və Cenevrə.
UNODC, 2006-cı il, İnsan alveri ilə mübarizə vasitələri, Vyana / Nyu York.
UNODC, 2014-cü il, İnsan alverinə dair qlobal hesabat, Vyana.
UNODC, 2009-cu il, İnsan Alverinə dair Protokolu tətbiq etmək üçün beynəlxalq fəaliyyət çərçivəsi.
UNODC, 2004-cü il, UNTOC və onun Protokollarının tətbiqi üçün qanunvericiliklə bağlı tövsiyələr, Nyu
York.
UNODC, 2014-cü il, Araşdırma sənədi, İnsan alverində “razılığın”rolu.
UNODC, 2011-ci il, Miqrant Qaçaqmalçılığına dair Protokolun yerinə yetirilməsi üçün beynəlxalq
fəaliyyət çərçivəsi.
UNODC, 2015-ci il, İnsan Alverinə dair Protokolda “istismar” konsepsiyası barədə Araşdırma Sənədi.
UNODC, İnsan alverinin qarşısının alınması, onunla mübarizə və onun cəzalandırılmasına dair
Protokolun 3-cü maddəsində insan alveri vasitəsi kimi “müdafiəsizlik vəziyyətindən sui-istifadəyə”
dair tövsiyə xarakterli qeyd, Vyana.
UNODC, 2013-cü il, Araşdırma sənədi Müdafiəsizlik vəziyyətindən sui-istifadə və insan alveri
anlayışında digər “vasitələr”, Vyana.
UNODC, 2014-cü il, Mərkəzi Asiyanın hüquq-mühafizə heyətləri üçün insan alveri və miqrant
qaçaqmalçılığı ilə bağlı hallara dair standart fəaliyyət prosedurlarına dair əyani vəsait.
UNODC Cinayət mühakimə sahəsində çalışan təcrübi işçilər üçün insan alveri əleyhinə əyani vəsait,
Modul 3, İnsan alveri qurbanlarının psixoloji reaksiyaları, Nyu York.
UNODC, 2009-cu il, İnsan alverinə qarşı nümunəvi qanun.
İNSAN ALVERİNƏ QARŞI MÜBARİZƏ- DƏRS VƏSAİTİ
163
UNODC, 2015-ci il, İnsan Alverinə dair Protokolda “istismar” konsepsiyası barədə Araşdırma Sənədi,
Vyana.
UNODC, İnsan alverinin qarşısının alınması, onunla mübarizə və onun cəzalandırılmasına dair
Protokolun 3-cü maddəsində insan alveri vasitəsi kimi “müdafiəsizlik vəziyyətindən sui-istifadəyə”
dair tövsiyə xarakterli qeyd, Vyana.
ABŞ BİA/E&E/DGST, 2010-cu il, Avropa və Avrasiya regionunda yaşlı kişilərin alveri, ABŞ BİA.
İNSAN ALVERİNƏ QARŞI MÜBARİZƏ - DƏRS VƏSAİTİ
164
QEYDLƏR
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
© 2016 Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilaƨ (BMqT)
İNSAN ALVERİ Ə
N
QARŞI MÜBARİZƏ
DƏRS VƏSAİTİ
Dostları ilə paylaş: |