revaz jorbenaZe
392
obieqtivacias, pirovnebis „me-s“ winaSea problema — identobis, pi-
rovnebis mTlianobis darRvevis, anda am darRvevis safrTxis. am
SemTxvevaSi is aqtivoba, romelic „me-s“ identobas emuqreba, kon-
fliqts iwvevs. aq ki subieqti upirispirdeba Tavis Tavs da mas, ro-
gorc obieqts, ise ganixilavs. aqedan subieqti ormagi saxis mata-
reblad gvevlineba, radgan is subieqtis da obieqtis rangSi gamo-
dis. aqve, „me“ — arsebuli mdgomareobis Sefasebas iwyebs, acnobie-
rebs, Tu ra xdeba. aseT SemTxvevaSi obieqtivacia „me-s“ Sesaxeb
obieqtur codnas ar iZleva, radgan subieqti specifikuri Semec-
nebiTi amocanis winaSe ar dgas. aseT dros saqme exeba subieqtur
Rirebulebas, romelic problemis saxiT avlens Tavs.
m. baliaSvili obieqtivaciis cnebis d. uznaZiseul Tavda-
pirvel ganmartebaze wers, rom Tavidan is Semotanil iqna Semec-
nebiTi aqtivobis asaxsnelad. mogvianebiT, nebelobiT aqtivobas
daukavSira, rodesac „me-s“ da qcevis obieqtivaciasTan gvaqvs
saqme. obieqtivacia aqtivobis Semaferxeblad, SemaCereblad mi-
aCnda d.uznaZes, romlis gageba fizikurad mxolod SeCerebas
niSnavs. misi fsiqologiuri mniSvneloba ki axali specifikuri
aqtivobis dawyebas gulisxmobs. aseT SemTxvevaSi adamiani Tavs
subieqtad ganicdis, sadac qcevidan sakuTari Tavis gamoyofa
xdeba.
„gvaqvs ara mxolod obieqtivaciis procesi — wers m.bali-
aSvili
— romlis safuZvelze sinamdvilidan kategoriuli mniS-
vnelobis obieqtebi gamoiyofa, aramed subieqtivaciis proce-
sic (xazgasma Cvenia), roca subieqtis gamoyofa da „me-s“ Camoya-
libeba xdeba. es aqti obieqtivacia-subieqtivaciis erTianobas
warmoadgens da subieqturis da obieqturis diferencirebas ax-
dens~ (2. gv.15).
d.uznaZis mier „subieqtivaciis“ cnebis Sesaxeb zemoT Camo-
yalibebuli ori Sexeduleba principulad gansxvavdeba erTma-
neTisagan. i. imedaZe miiCnevs, rom „subieqtivacia“ erT-erTi
kerZo SemTxvevaa obieqtivaciis procesis da uSualod nebelo-
biT aqts ukavSirdeba. es exeba gadawyvetilebis miRebis stadias,
sadac qcevis motivi anu subieqturi Rirebulebis mqone qceva
unda moinaxos. rac Seexeba m. baliaSvils, is „subieqtivaciis“
process ukavSirebs (aseve nebelobiT aqts) subieqtis gamoyofas
qcevidan da „me-s“ Camoyalibebis sferos. es avtori obieqtiva-
obieqtivaciis da `subieqtivaciis~ procesi ganwyobis TeoriaSi
393
cias da „subieqtivacias“ erTobliobaSi ganixilavs, romelic
subieqturis da obieqturis diferencirebis saSualebas gvaZ-
levs. amgvarad, i. imedaZesTan „subieqtivacia“ obieqtivaciis
kerZo SemTxvevaa, xolo m. baliaSvilTan es ori procesi erTob-
liobaSi da urTierTmimarTebaSi ganixileba.
„subieqtivaciis“ cnebis Semotana fsiqologiaSi ganxilvis
sagani unda gaxdes. swored aqedan gamomdinare, saWiroa pasuxi
gaeces qvemoT mocemul kiTxvebs: 1. ra igulisxmeba „subieqtiva-
ciis“ procesSi? 2. gansazRvravs fiqsirebuli ganwyoba „subieq-
tivacias“? 3. xom ar aris es ori procesi (obieqtivacia da
„subieqtivacia“) erTi mTlianis nawili? 4. cal-calke xom ar
unda moxdes obieqtivaciis da „subieqtivaciis“ cnebebis gan-
xilva? 5. xom ar warmoadgens „subieqtivacia“ fiqcias? 6. ro-
gor unda iqnes gamovlenili „subieqtivacia“ da ra procesTan
gvaqvs saqme? 7. ra perspeqtiva aqvs am cnebis damkvidrebas gan-
wyobis TeoriaSi?
d. uznaZe Tavis SromebSi exeba obieqtivaciis process, sa-
dac saubaria socialur moqmedebebze da pirovnebis subieqtur
samyaroze. obieqtivaciis cnebis Sesaxeb d.uznaZe werda:
„Cven
viciT, rom mas(adamians) unari aqvs Tavisi Tavi da garemo urTi-
erTs daupirispiros, Tavisi `me-s~ moqmedebis obieqtivacia mo-
axdinos“ (7, gv. 204). aseT SemTxvevaSi, momavali qceva SeCerdeba,
anu qceva aseT SemTxvevaSi `me~-zea damokidebuli da subieqtSi
Semdegi saxis gancdas iwvevs —
„anu qcevis subieqtad Tavis Tavs,
Tavis `me-s~ ganicdis“ (7, gv. 205). d. uznaZe obieqtivaciis pro-
cesSi ramdenime aqts gamohyofs: pirveli — azrovneba, meore —
motivis Zieba da mesame — nebelobiTi aqtis saSualebiT gadawy-
vetilebis miReba. aseT SemTxvevaSi, „me-s“ maRali moTxovnile-
bebi moqmedebs da pirveladi ganwyobebiT aRar xdeba moqmedeba.
nebelobis gaaqtiurebas mocemuli moqmedebis subieqti „me-s“
gancdaSi axorcielebs. aseT SemTxvevaSi „me-s“ da qcevis gancda
diferencirebulad xdeba. d. uznaZe amis Taobaze wers:
„amgva-
rad Cven vxedavT, rom nebelobis yoveli SemTxvevisaTvis me-sa
da qcevis obieqtivaciaa damaxasiaTebeli“ (7, gv. 178). nebelobas
eqvemdebareba cnobierad gadaWrili qceva, sadac, misi gaaqtiu-
rebiT „me-s“ mier, gansakuTrebuli mniSvneloba eniWeba. ase sa-
revaz jorbenaZe
394
xavs „me“ momaval qcevas. nebelobiTi aqtiT iqmneba mizanSewoni-
li qcevis ganwyoba. amgvarad, Tavidan azrovnebaa CarTuli, ro-
melsac mosdevs qcevis motivis moZieba, romliTac Sesasrule-
beli qcevis Rirebuleba dgindeba, valentobis safuZvelze. Sem-
deg ki msgavs qcevebTan Sedareba xdeba da safuZveli iqmneba ga-
dawyvetilebis miRebisTvis. d. uznaZe aseve aRniSnavs, rom fiq-
sirebuli ganwyobebi moqmedebis mzaobas edeba safuZvlad da pi-
rovnebis socialur qcevasac gansazRvravs, sadac umaRlesi Ri-
rebulebebis prioritetia dadgenili. yovelive es d.uznaZem Ta-
vis adreul SromebSi daafiqsira. amgvarad, obieqtivaciis pro-
cesis pirobebSi azrovneba Teoriuli amocanis gadawyvetas em-
saxureba, romelic realurad unda ganxorcieldes. swored misi
ganxorcieleba nebelobiTi aqtis saSualebiT xdeba, sadac qce-
vis Sesatyvisi ganwyoba unda gamovlindes, rac xels uwyobs rea-
luri qcevis didi albaTobiT Sesrulebas. d.uznaZe wers, rom
azrovneba da nebeloba obieqtivaciis procesis safuZvelzea ga-
aqtiurebuli, magram, ganwyobis Teoriidan gamomdinare, fsiqi-
kaSi mimdinare yvela aqts Tan axlavs ganwyobis zegavlena.
obieqtivacia aris dabrkolebaze pasuxi — SeCereba, Seferxe-
ba, romliTc Semdgom adamianisTvis damaxasiaTebeli specifiku-
ri procesis gaSla xdeba. procesi iwyeba gaazrebiT da mizanSe-
wonili qcevis ZiebiT. am SemTxvevaSi d. uznaZe ori saxis warmod-
genaze saubrobs: — `erTi
— warmodgena am sityvis viwro mniSvne-
lobiT (sizmris warmodgenebi) da meore — idea anu warmodgena,
romelic zogadi bunebisaa da verbalur stimuls emsaxureba“ (8.
gv.153). meore saxis warmodgena ufro maRali donisaa da speci-
fikuri niSnebiT xasiaTdeba. ideebTan erTad, aseT warmodge-
nebs individualuroba axasiaTebs, ideebs ki zogadoba.
`amdenad,
adamianis ganviTarebis safexurze — obieqtivaciis bazaze — axa-
li gancdebi aRmocendeba, gancdebi, romelTac cxovelTan Cven
ver vadasturebT. am gancdaTa Soris pirvel rigSi obieqtivire-
buli warmodgena an idea unda vigulisxmoT (8. gv. 153). azrovne-
bis stadiaze verbaluradaa gaSlili situacia da Cvenze war-
modgenis saxiT moqmedebs. e.i., aq aris warmodgenili situacia,
sadac Sesabamisi situacia verbaluradaa reprezentirebuli. es
faqti dasturdeba d. uznaZis cdebSi, sadac ganwyobis sakvlev
Dostları ilə paylaş: |