61
Təhlil olunan obyektin formasından (brend, məhsul və s..) asılı olmayaraq təhlilin
müəyyən
bir
coğrafi
sərhəd
daxilində
aparılması
labüddür.
Bir
coğrafi regionda təhlil obyektinin hansısa üstünlüyü digər reqion üçün zəiflik ola
bilər.
Beləliklə,
təhlilin
ilkin
mərhələsi
tədqiqat
obyektinin
və
coğrafi
sərhədlərin
seçilməsidir.
2.
Təhlil
planının
tərtib
edilməsi
Bu proses özündə təhlil üçün konkret hansı informasiya qaynaqlarından istifadə
ediləcəyini
əks
etdirir.
Hansı
metodlardan
kütləvi
sorğular,
Delfi
metodu (ekspert rəyi), təhlil aparan işçinin sırf subyektiv fikirləri və ya ikinci əl
qaynaqlardan
istifadə
ediləcəyi
məhz
bu
hissədə
təyin
edilməlidir.
Burada
SWOT-təhlil
üçüm
əsas
informasiya
qaynaqları
müəyyənləşdirilməlidir.
3.
Sorğuda
iştirak
edəcək
fərdlərin
sayınının
müəyyənləşdirilməsi
və
anketin
hazırlanması.
Bu mərhələ təhlilin ən əhəmiyyətli hissəsidir. Məsələn, biz informasiya qaynağı kimi
ekpertləri
seçməli
və
onlardan
konkret
nəyi
soruşmaq
lazım
olduğunu müəyyənləşdirməliyik. Bu mərhələnin düzgün aparılması analizin
düzgünlüyünə gətirib çıxarır. Ekspert sayı və tərkibi müəyyənləşdirilir. Məsələn,
tərkib üçün 30% şirkət əməkdaşları, 30% distribyutorlar, 40% müstəqil ekspertlər.
Suallar tərtib edilərkən iki hissədən ibarət olmalıdır: birinci hissə şirkətlə əlaqəli
suallar,
ikinci
hissə
şirkətin
ətrafında
olan
biznes
mühitlə
əlaqəli suallar. Sualları bu formada tərtib edərək biz SWOT-təhlil üçün əsas
informasiya
bazasının
fundamentini
qurmuş
oluruq.
Başqa
sözlə
desək biz şirkətin daxili və xarici mühitlərinə ekspert gözü ilə baxış keçiririk
4.
Sorğunun
keçirilməsi
və
ikinci
əl
qaynaqların
araşdırılması
. Bu mərhələdə biz artıq hazır anketlərin doldurulması və ikinci əl qaynaqlardan
informasiyaların
yığılması
ilə
məşğul
olmalıyıq.
SWOT-təhlildə
respondentlərin sayının minimum səviyyədə olduğundan ən düzgün metod F2F (face
to
face)
hesab
edilir.
Bu
metodda
respondentlərə
suallı
daha
düzgün
açıqlamaq
və
həqiqi
motivləri
aşkarlamaq
olur.
Ikinci əl informasiyalar daha çox K V-ən yığılır. Paralel olaraq xarici ölkələrin
62
səfirlikləri
fəaliyyətdə
olduğu
yerlərin
sahələr
üzrə
araşdırmalarını edirlər. Bu qaynaqlar bizim üçün təhlildə yaxşı informasiya qaynağı
ola
bilər.
5. nformasiyanın süzgəcdən keçirilməsi və SWOT sxeminin hazırlanması.
Yığılan informasiyaların filtr edilməsi və konkret olaraq SWOT-cədvəlin cızılması
təhlildə
ən
vacib
məqamlardan
biridir.
SWOT-təhlilin
ideal
vizual
formasını şəkildə görmək mümkündür. Bu formada güclü tərəflərlə-üstünlüklərin,
zəif
tərəflərlə-təhlükələrin
şaquli
düzülməsi
bizə
SWOT-
təhlildən mərkəzi problemi və əsas imkanı görməyə şərait yaradır. Üfüqi düzülüşdə
isə
yuxarıda
daxili
faktorları,
aşağıda
isə
xarici
faktorları
görürük.
6.Təklifin formalaşdırılması. SWOT-təhlildə təkliflərin hazırlanması üçün mütləq
qaydada mərkəzi problemi təyin etmək lazımdır. Mərkəzi problem şirkətin ən zəif
tərəfi ilə gələcək ola biləcək təhlükənin cəmi ilə formalaşır və SWOT-təhlil
cədvəlindən formalaşır. Problem müəyyən olunduqdan sonra buna uyğun
təkliflər hazırlarnır. Beləliklə, şirkət güclü tərəfi üzərində güclənir, zəifliyini azaldır,
şirkətə yönəlmiş təhlükələri uzaqlaşdırmaq üçün yollar axtarır, rəqiblərə qarşı
daha güclü, daha sağlam strategiya hazırlayır və fürsətlərdən maksimum
yararlanmağa çalışır.
Bankın strateji planı ilk növbədə, SWOT təhlilə əsaslanmışdır. Təhlilin nəticələri qısa
olaraq, aşağıdakı kimidir:
Güclü Tə
rə
flə
r:
Korporativ idarə
etmə
sahə
sində
:
• Korporativ idarəetmə sistemlərinin qurulması;
• Müşahidə Şurasının işləkliyi;
• Səhmdarlarla menecmentin arasında münasibətlər;
• Strateji plan və strukturun müəyyən formada olması;
nsan resursları sahəsində:
• Komandanın əhval-ruhiyyəsi;
63
• Menecmentin işgüzarlığı;
• Işçilərə treninq
Marketinq və
satış
sahə
sində
:
• Kart biznesi;
• Müştəri xidmətin keyfiyyəti;
• Müştəri portfelinin müxtəlifliyi və onların status;
• Baş ofis və filialların yerləşməsi;
• Reklam;
• Məhsulların çeşidi və bazara çıxış.
Maliyyə vəziyyəti ilə əlaqədar:
• Likvidlik;
• Bankın gəlirlik tendensiyası;
• Kredit portfelinin keyfiyyəti və diversifikasiyası.
Zə
if Tə
rə
flə
r:
Korporativ idarə
etmə
sahə
sində
:
• Təşkilati strukturun təkmilləşməyə ehtiyacının olması;
• Təlimat kitabının dolğun olmaması;
• Nəzarət sistemlərinin təkmilləşməyə ehtiyacının olması;
• Risklərin idarə edilməsində təkmilləşməyə ehtiyacın olması;
• Planlaşma sisteminin təkmil olmaması
nsan resursları sahə
sində
:
• Motivasiya sisteminin təkmil olmaması;
• HR Strategiyasının təkmil olmaması;
• şçilər arasında vəzifə bölgüsünün dolğun olmaması;
• Əməyin qiymətləndirilməsi sisteminin təkmil olmaması;
• Baza əmək haqqı sisteminin təkmil olmaması;