110
haykallari yasalgan. F,r. avv.
600-yillar atrofida firavn Nexo
buyrugi bilan finikiyaliklarni
dengizshilik tarixida ilk boi
Gibrallar orqali Atalantika
okeaniga shiqib, Atrikani
aylanib o tishlaii buyuk
kashfiyot edi. Finikiyaliklar
mohir kemasoz bo‘lganlar.
Ularning kemalaridan misrliklar
va boshqa Old Osiyo xalqlari keng foydalandilar.
Damashqning yuksalishi er.avv. II ming yillik oxirida
Arabistondan kelgan somiy qabilalaridan biri oromiylar bilan bog‘liq.
Ular Arabistonda tuya boqish va ko paytirish bilan mashg‘ul
boMganlar. Er.avv. I ming yillik boshlarida oromiyiar Suriya va
Shimoliy Mesopotamiyada oromiy-xurrit aholisini to‘la assimilyatsiya
qiladilar. Bu vatga kelib, oromiy tili Old Osiyoda asosiy tillardan
biriga aylanadi. Er.avv. II ming yillik oxirlarida kontinental Suriyada
savdo yo‘llari kesishgan nuqtada Arabistondan kelgan somiy
qabilalaridan biri oromiylarning Suriyadagi bosh markazi Damashq
shahri kuchayib ketadi. Damashq podsholigining iqtisodiyoti
rivojlangan chorvachilik , butun Yaqin Sharqqa mashhur bo Igan
qurolsozlik va oliy navli jun bilan vositashilik savdosiga asoslangan.
Damashq podsholari Qadimgi xurrit podsholari unvonlarini
eslatadigan "Xudo Bo ri O g li ( Ben-Xadad ) unvonini olganlar.
Er.avv. IX asr o‘rtalarida Damashq osur podsholari
Ashshurnasirpal II va Salmanasar III ni Sharqiy o‘rtaer dengizi
hududida bosqinshilik urushlariga qarshi kurashda hal qiluvchi rol
yo‘naydi. Er.avv. 853-yil Damashq podshosi Ben Xadad II va Isroil
podshosi Axav boshchiligidagi birlashgan qo‘shin Qarqara yonidagi
jangda Salmanasarni 120 ming kishilik qo‘shini hujumini qaytardi. Er
avv. 841-yilda esa Salmanasar Damashq qo‘shinlarini engadi va
shahami qamal qiladi, lekin uni ishu’ol qila olmaydi. Er.avv. VIII asr
boshlarigacha Ossuriya Sharqiy O‘rtaer dengizini bo‘ysundirishga
harakat qiladi, lekin bu yerda o‘rnasha olmaydi.
Poytaxti Sard bo‘lgan Lidiya podsholigi taxminlarga ko‘ra
eramizdan avvalgi XII asrda Anatoliyaga (hozirgi Turkiya hududi)
egey-bolqon bosqinlaridan keyin xett kolonistlari, mahalliy liviya
Dostları ilə paylaş: