Vaqif Məmmədov xatirələrdə
80
söz oyununa dəvət edir və asanlıq naminə hazır misraların
təqdimini lazım bilir. Diqqət edilərsə, yuxarıdakı misraların
yerini dəyişmklə bizim üçün daha asan qavranılan poetik bənd
də yaratmaq da mümkündür:
Nəsibim, pənahım-könül sirdaşım,
Nazını-qəmzəni görəydim kaş ki...
Ən boyük günahım-könül sirdaşım...
Əlimi əlinə verəydim kaş ki...
Bəli, Vaqif Məmmədovun qoşayarpaq misraları göz önündə
əsrarəngiz bir dünyanı canlandırmaqdadır. Sadəcə oxucunun
poetik mənlə baş başa qalmasına, bütün gözəlliklərə sevgi ilə
yanaşmasına ehtiyac vardır. Başqa sözlə, təqdim olunan qoşa-
yarpaq misralar hər bir insan üçün sanki bədii tərcumeyi-hal
göstəricisidir. Və həmin tərcumeyi-halın bütün mətni sevgi
nəğmələrindən ibarətdir.
Noğulum, şərbətim, şəkərim, qəndim,
Ən gizli bir sirrim, ən zərif bəndim...
Nağılım, dastanım, qoşmam, bayatım,
Əlim yetişməyən ömrüm, həyatım.
Nəhayət, Vaqif Məmmədov qoşayarpaq misraları ilə bir
daha təsdiqlədi ki, nəzmin istənilən formasında böyük sənət
yaratmaq, ölməzliyə qovuşmaq, insanlara sevinc bəxş etmək
mümkündür.
Vaqif Məmmədov xatirələrdə
81
Seyfəddin Eyvazov
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru,dosent
TELLİ TEJGARIN ŞAİR OĞLU
Vaqif Məmmədov haqqında xatirə yazmağa gecikmişəm.
Lap doğrusunu desəm, yazmaq çətindir. Dünənə qədər yoldaşlıq
etdiyin, səmimi söhbətə ehtiyac duyduğun, dərdləşdiyin, elə
sənətkar, şair, alim kimi qədrini bildiyin bir insan haqqında söz
demək, yaranın qaysağını qopartmaq kimi çətindir.
Onunla nə vaxt tanış olduğumu dəqiq deyə bilmərəm, ancaq
onu bilirəm ki, 70-ci illərdə ikimiz də məktəb direktoru işləyirdik;
Vaqif Sədərəkdə, mən Tənənəmdə. Yəqin ki, elə o zamanlar olub
bu tanışlıq. Elə o zaman da “Şərur” Ədəbi Birliyinin sayılıb-seçi-
lən vaxtı idi. Altay Tağızadə Vaqifin yaradıcılığına böyük önəm
verirdi. Sonra öyrəndim ki, Vaqif tarix müəllimidir. Amma daha
çox şair kimi tanınırdı. Elə mövzularında da tarix görünürdü:
Tarixdə ara qaldı
Tarixdə yara qaldı
41-45 arası.
Bu deyim sadə bir söz deyilmiş, sən demə. Sonralar dünya
ədiblərinin “itirilmiş nəsil”, yəni müharibəyə həsr edilmiş ömür
sahibləri, daha doğrusu vuruşmuş əsgər ömrü ifadəsini eşidəndə,
Vaqifin poetik sözünün dəyəri haqqında bir daha düşündüm. O
zaman cavan idik, çox məsələlərin üstündən keçirdik. Amma
sonra birdən-birə hiss etdik ki, yaşlanmışıq.
Vaqiflə birlikdə yol yoldaşı da olmuşam. Qatarla Bakıya
gedib-gələndə belə “təsadüflərə” təəccüblənməzdik. Amma bir
yoldaşlıq heç unudulmaz. Naxçıvan Dövlət Universitetinin nü-
mayəndə heyəti ilə Maku Universitetinin dəvətinə görə daşların
ətəyindəki Makuya, Şəhriyar konfransına getdik. Şəhriyarın
oğlu Hadi və böyük şairin səmimi həmsüfrəsi, dostu, yaradıcılı-
ğını əzbər bilən Böyük (Böyükağa) Nikəndiş də konfransın işin-
də iştirak edirdilər. Mən də məruzəçilərdən idim. Gecə kiminlə
Vaqif Məmmədov xatirələrdə
82
bir otaqda qalacağımızı soruşanda tərəddüd etmədən Vaqif
müəllimlə bir otağa düşməyimizi xahiş etdim. Yoldaşlar xahiş
etdilər ki, Vaqif müəllim Şəhriyara bir şeir həsr etsin. O gecə o
şeirin yaranması mənim gözlərim qarşısında baş verdi. Səhərisi
şeir oxunanda alqış sədaları onun qiymətini müəyyən etdi.
Naxçıvan Dövlət Universitetində elmi-tədqiqat işi olaraq Nax-
çıvan ədiblərinin yaradıcılığı haqqında yazı yazmaq istəyimi
Vaqifə bildirib öz yaradıcılığı haqqında mənə bilgi verməsini xahiş
etdim. Bir az fikirləşib, “Sağ ol, vallah, indiyə qədər öz yaradıcılı-
ğımı sistemləşdirməmişəm, gedim, bir qaydaya qoyum” dedi. Və
bu “arayış” əsasında yazdıqlarımı “Şərur Ədəbi Birliyi” kitabımda
(2002) Vaqif Məmmədova həsr olunmuş bölmədə verdim.
Daha sonra keçən il təsisçisi və redaktoru olduğum “İnam
işığı” qəzetimdə “Vaqif Məmmədov haqqında söz” adlı vida
yazısı yazdım. (05 may 2016) Orada da qeyd etdiyim kimi,
universitetə daxil olanda ərklə onun otağına daxil olar, hal-əhval
tutub kafedraya qalxardım.
Vaqif Məmmədov erkən yaşlarından sayilıb-seçildi. Bunun
iki səbəbi var idi: Birincisi, Vaqif sözünə düz, dilinə yaraşma-
yan ifadələr alan adam deyildi, onun ağır təbiəti buna yol
verməzdi. Əxlaq və mənəviyyatca yüksək adam idi. İkincisi, şair
idi, yaradıcılığı onu tanıdırdı. “Sədərəkli şair” desəydin, hamı
sözün leksik anlamına görə Vaqif müəllimi düşünərdi.
Sədərəyin ağır günlərində evini qərargah etdi, Naxçıvan
Muxtar Respublikası Ali Məclisinin deputatı oldu. Ona xalq
inamı var idi. Sədərək şəhidlərinə kitab həsr etdi, bu vuruşun
salnaməsinin əsasını qoydu.
Naxçıvan Dövlət Universitetinin “Qeyrət” nəşriyyatının di-
rektoru kimi özünün “İkinci nəfəs”ini yaşadı, səmərəli fəaliyyət
göstərdi. Tarix elmini də unutmadı, müdafiə edərək tarix üzrə
fəlsəfə doktoru, dosent oldu. Bir fakültənin müəllimləri idik.
Hər oxuyan Molla Pənah olmaz demişlər, amma sən oxu-
dun, Vaqif oldun!
Bu yazının məşhur deyimlərdən alt qatı da var: “Nəslimizin
yarpaq tökümü”, “Bizim dost itirən vaxtımız deyil” və s. amma
heyhat!
Vaqif Məmmədov xatirələrdə
83
Ölümündən bir az qabaq qış tətilində Bilgəhdə dincəlirdi,
müalicə olunurdu, bilmirəm, amma bir başqa dostumu orada
görməyə gedəndə Vaqif müəllimlə də görüşdüm. Sonra qəfildən
xəstəlik və inanmaq istəmədiyimiz xəbər..
Vaqif şair idi və yaddaşlarda da əsasən şair kimi qalacaq.
Mən “Şərur Ədəbi Birliyi” kitabımda onun haqqındakı səhifəyə
baxdım və oradakı, habelə, qəzetdəki yazdıqlarımı təkrar etmək
istəmədim. Çünki, o kitabı həm də elmi məqsədlə yazmışam və
Vaqif müəllimin əsərləri orada xatırlanır. Amma onun haqqında
hazırlanacaq kitabda Vaqifin yaradıcılığının əks olunması yaxşı
olardı. Məsələn, onun məqalə və kitablarının siyahısı, məşhur
şeirlərindən seçmələr və s. Onun publisistikası dəyərli fikirlərlə
doludur. “Kərkük yadigarı Kərki” bu qəbildəndir. İndi işğal altın-
da olan Kərki kəndinin ən yaxşı anlamını Vaqif müəllim verib.
Hər kəsə ölümsüzlük verən onun əsərləridir. Vaqif müəllimi
də yaşadan SÖZü var. (Oğul-uşağı da Allah var eləsin) Amma
sözün yaşarı gücü daha önəmlidir .
İndi onun xatirəsini əziz tutan bir neçə mənbə var: Sədərək-
lilər, şagirdləri, Şərur Ədəbi Birliyinin üzvləri, Naxçıvan Dövlət
Universitetinin kollektivi, tələbələri, Naxçıvan və Azərbaycan
Yazıçılar Birliyində onu tanıyan sənət yoldaşları və.s bu siyahını
daha da uzatmaq olar. Onu hətta yaradıcılığına görə Özbəkistan-
da da tanıyırdılar. Vaqif Məmmədov Azərbaycan ədəbiyyatında
öz sözünü demiş şairdir.
Bir dost və yaradıcılıq yoldaşı olaraq bildirirəm: Vaqif
Məmmədov kimi insanlar ölmürlər, çünki onlar daim yaşayacaq
ruh adamlarıdır. Ruhun şad olsun, Vaqif!
P.S. Dunən (18.05.2017) Naxçıvan Dövlət Universitetinin 50
illiyi ilə əlaqədar olaraq Sədərək kənd 1 nömrəli orta məktəbdə
görüş keçirilirdi. O məktəb ki, Vaqif Məmmədov uzun müddət
orada dərs hissə müdiri və məktəb direktoru işləmişdi. Vaqif
müəllimin yaxın qohumu, NDU-nun “Qeyrət” nəşriyyatının
mətbəə müdiri Vidadi Kazımov da iştirakçı idi. Mən çıxışıma
belə başladım: Bu gün gərək bu tribunadan Vaqif Məmmədov
danışaydı... Amma o gözəl insan indi Allahın rəhmətindədir. Yer-
dən hamı “Allah rəhmət eləsin” dedi. Məncə, haqq yerini tapdı.
Dostları ilə paylaş: |