Microsoft Word Zamanin axari 2
Yüklə 1,64 Mb. Pdf görüntüsü
|
88 aydınlığını və şəffaflığını göstərir. «Varlıq» hər səhifəsində ədəbi dilin nə qədər təbii olduğunu bir sənəd kimi ortaya qoyur. Bir sözlə, «Varlığ»ın ədəbi dilimizin populyarlaşmasında oynadığı rol danılmazdır. Mən bir məqamı, incə bir nüansı da xüsusi vurğulamaq istəyirəm. Heç şübhəsiz, «Varlıq» jurnalını nəşr etmək doktor Cavad Heyət üçün heç bir yöndən asan olmayıb. O, həkimliyindən, alimliyindən qazandığını «uf» demədən bu jurnalın məsrəflərinə sərf edib, məcazi dillə desək, millətin varlığına xərcləyib. Mən hələ istirahətindən, dincliyindən kəsdiklərini, mənəvi narahatlıqlarını, əzab-əziyyətlərini demirəm. Bu mənada, Cavad Heyət qəhrəmandır. Yorulmaq bilmədən öz məsləki uğrunda mübarizə aparan və sonda qalib gələn qəhrəman. Eşq olsun zəmanəmizin bu fədakar qəhrəmanına! Onu da mütləq qeyd etmək lazımdır ki, «Varlıq» həm də qaranquş olub. Onun ardınca İranda ana dilində onlarla mətbu orqanı, qəzet, jurnal çap olunmağa başlayıb. «Varlığ»ın daha bir böyük xidməti isə ondan ibarətdir ki, o, Şimali Azərbaycanın istiqbal mübarizəsini də öz səhifələrində müdafiə etdi, erməni təcavüzünü pislədi. Bu gün də öz mövqeyində qalır. Oxucuları ilə dil tapan, onların qəlbinə hakim olan mətbu orqanı «Varlıq» Azərbaycanda da böyük maraqla oxunur. Dərgidən seçmə nümunələr müntəzəm olaraq qəzet və jurnallarda dərc edilir, geniş oxucu kütləsinə çatdırılır, Beləliklə, fədakar yaradıcılığın bəhrəsi olan «Varlıq» xalqın varlığını, onun haqq səsini, mənəvi istəklərini ifadə edir. Elin sevincinə, dərdinə şərik olan, mənəvi yaralarına məlhəm qoyan, ona keçmişini, bu gününü anladan, sabahının yolunu göstərən nüfuzlu bir söz kürsüsüdür «Varlıq». Bir daha qeyd edirəm, doktor Cavad Heyət öz
89 həmkarları ilə birlikdə «Varlığ»ın səhifələrində Azərbaycanın tarixi, ədəbiyyatı, dili və folklorunun öyrənilməsinə silsilə məqalələr həsr etmiş, bu sahədə bir akademiyanın görə biləcəyi işi görmüşdür. Azərbaycan ziyalıları bu əvəzsiz mənəvi sərvətlərə görə böyük ustad Cavad Heyətə və «Varlıq» dərgisinin müəlliflər heyətinə son dərəcə minnətdardırlar. Doktor Cavad Heyət böyük alimdir. Onun türkoloji araşdırmalara dair üç yüzə qədər, tibbə aid isə yüzə yaxın məqaləsi, elmi əsəri müxtəlif illərdə İran, Türkiyə, Azərbaycan, Avropa ölkələri və Amerikada yayımlanıb. Onun türkologiyaya aid kitablarını məxsusi qeyd etmək istəyirəm: iki cilddə «Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinə bir baxış», «Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatı», «Türklərin tarix və ədəbiyyatına bir baxış», «Ədəbiyyatşünaslıq», «İki dilin müqayisəsi», «Türk dili və ləhcələrin tarixi». Bu kitabların hər biri ayrı-ayrılıqda Azərbaycan ədəbiyyatının, ana dilinin tədqiqinə, araşdırılmasına həsr olunan, böyük əhəmiyyət kəsb edən əsərlərdir. Və alimin bu əsərləri indi əl-əl gəzir. Cavad Heyət dostu və həmkarı, rəhmətlik H.Nitqiylə birlikdə İranda elmi türkologiyanın əsasını qoyub. O, 1993-cü ildə Türkiyənin Tehran böyük elçisi Korkmaz Haktanırla birgə Tehranda Türk Kültür Mərkəzini açır. Cavad Heyət türkologiya sahəsində apardığı araşdırmalara və elmi əsərlərinə görə Türk dili Qurumunun üzvü seçilib, İstanbul Universiteti tibb və ədəbiyyat fakültələrinin altun və fəxri diplomlarını alıb, Azərbaycanın bir neçə nüfuzlu universitetinin fəxri professor və doktoru seçilib, bir çox önəmli elmi-mədəni qurumların mükafatlarına layiq görülüb. Cavad Heyət Vətənimizdə çox sevilir, olduqca hörmətli tutulur. O, 1982-ci ildən Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Elmi Şurasının, 1992-ci
90 ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin fəxri üzvüdür. Cavad Heyət Azərbaycan mədəniyyəti və elminin inkişafındakı xidmətlərinə, İran-Azərbaycan mədəni-ədəbi əlaqələrinin möhkəmləndirilməsindəki fəaliyyətinə görə 1991-ci ildə Milli Yaradıcılıq Akademiyasının fəxri akademiki, 1992-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinin fəxri doktoru, 1993-cü ildə N.Tusi adına Azərbaycan Pedaqoji Universitetinin, 1994-cü ildə N.Nərimanov adına Tibb Universitetinin, Y.Məmmədəliyev adına Naxçıvan Dövlət Universitetinin, Bakı Xəzər Universitetinin fəxri professoru, Azərbaycan Cərrahları Elmi Cəmiyyətinin fəxri üzvü seçilib. Bakı universitetlərində professor-müəllim heyəti ilə görüşləri, tələbələr qarşısında maraqlı mühazirələri, xəstəxanalardakı uğurlu cərrahiyyə əməliyyatları alimi daha da sevdirib. Cavad Heyətin Bakıda tələbələr qarşısında “Kitabi-Dədə Qorqud”un yaranma tarixi və s. mövzularda oxuduğu mühazirələr həm tarixi-filoloji, həm də linqvistik baxımdan xüsusi marağa səbəb olub. İndiyədək onun çıxış və məruzələri mötəbər elmi simpoziumlarda səslənib, İngiltərə, Fransa, eləcə də Avropanın digər ölkələrinin ən nüfuzlu dərgilərində çap olunub.
Bəli, doktor Cavad Heyət tibbi və türkologiya sahələrində çalışmalarına görə dünyada, xüsusilə türk dünyasında məşhurlaşıb, adını öz sağlığında ikən əbədiləşdirib. Doktor Cavad Heyət ana dilimizin böyük qayğıkeşi və təəssübkeşidir. O, böyük vətənpərvərdir, xalqını, millətini, Vətənini ülvi, təmiz, təmənnasız, alovlu məhəbbətlə sevən bir övladdır, Azərbaycan oğludur. Onun bu böyüklüyü ilə bağlı iki məqamı hər dəfə xatırlayanda çox təsirlənirəm. Birinci fakt odur ki, Cavad Heyət «Varlığ»ın ilk sayında böyük Azərbaycan şairi Bəxtiyar Vahabzadənin «Ana dili» şeirini
Yüklə 1,64 Mb. Dostları ilə paylaş:
|