|
Ministry of education of azerbaijan republic sumgayit state universityMagistrantların XXI Respublika Elmi konfransı, 17-18 may 2021-ci ilmagistr2021 3 2Magistrantların XXI Respublika Elmi konfransı, 17-18 may 2021-ci il
396
Naxçıvan yatağının hüdudlarında beş qatdan ibarət daşduz müəyyən edilmişdir ki, bunların yalnız iki
üst təbəqəsi sənaye əhəmiyyətlidir. Duz tərkibi baxımından Naxçıvan daşduz yatağı Nehrəm yatağına çox
oxşardır, lakin tərkibində natrium sulfat olduğu üçün Nehrəm daşduz yatağının halogenezinin nisbətən daha
aşağı dərəcədə metamorfikləşmə dərəcəsini göstərir. Naxçıvan yatağının çərçivəsinin zəif metamorfizasiyası
daşduzdakı çox az miqdarda maqnezium və tərkibindəki Ca / Mg indeksinin yüksək dəyəri ilə təsdiqlənir.
Halopelitlərin kimyəvi və mineraloji tərkibinin dekodlaşdırılmasında Nehrəm sahəsinin doqquz quyusunda
halopelitlərin aşağıdakı dərinlik intervalları ilə əhatə edən mikroskopik, kimyəvi, spektral, rentgen
difraktometrik, elektron-mikroskopik tədqiqatlarından istifadə edilmişdir: 630-637, 637- 644, 642-646, 734-
741, 755-760, 816-824, 850-857 m. Əlavə məlumat üçün halopelitlərin kimyəvi tərkibi Zalmanzon üsulu ilə
xüsusi olaraq onların içindəki üzvi maddələrin tərkibi öyrənilmişdir.
Nehrəm yatağının daşduzu şəffaf ağ, boz və ya tünd boz rəngli kristallik maddədir. Duzun rəngi
interlayerlərin və "ağırlıqlı" gil hissəciklərinin miqdarından asılıdır. Dərinlik artdıqca daşduzun rəngi
parlaqlaşır: terrigen materialın kəsikli daxilolmalarının sayı, həmçinin gil və gilli-qumlu aralıq qatların sayı
və qalınlığı azalır.
Nehrəm daşduz yatağının hallopelitlərin hərtərəfli araşdırılması üçün Nehrəm platosunun cənub-qərb
yamacından keçən alt Sarmat hissəsindən nümunələr götürülmüşdür. Hallopelitlərin üç tərkib hissəsi tədqiq
edilmişdir: kimyəvi (karbonatlar, sulfatlar və halitlər), gil və detrital minerallar. Mikroskopik və rentgen
difraktometrik tədqiqatlar nəticəsində, şübhəsiz ki, halopelitlərin tərkibində həll olunmayan qalıqda
dominant olan polimorfik anhidrit olduğu söylənə bilər. Anhidrit halit kütlələrinin ətrafında diagenezin təsiri
altında yenidən kristallaşaraq halit kütləsi mavi rəngə boyanır.
Dostları ilə paylaş: |
|
|