Mirxanova Zuhra Mavzu ninachilar turkumi vakillarining tuzilishi,hayot kechirishi va tabiatdagi ahamiyati

Ninachining tuzilishi

• 
  Qorinchasi uzunchoq erkaklarida ikkinchi va uchunchi sternitlarda joylashgan ikkilamchi tartibda kelib chiqqan kopulyativ organlar bo’ladi.
  
• 
  Ninachilar inson hayotida ikkitomonlama ahamiyatga ega . Birinchida ayrim parazit chuvalchanglar oraliq ho’jayini sifatida uy qushshlarida kasallik keltirsa, ikkinchi tomondan ularning lichinkalari ovlanadigan va yetishtiriladigan baliqlar uchun tabiiy ozuqa bo’lishligi bilan foydalaniladi
  

Lichinkasining boshi keng, ikki yon tomonida bo’rtib chiqib turgan fasetkali ko’zlari bor. Og’iz aparati kemiruvchi tipda bo’lib, yuqori lab, yuqorigi juft jag’lardan iborat. Lichinkalari yirtqich og’iz organlari o’ljasini tutuvchi organ niqobga aylangan.

• 
  Lichinkasining boshi keng, ikki yon tomonida bo’rtib chiqib turgan fasetkali ko’zlari bor. Og’iz aparati kemiruvchi tipda bo’lib, yuqori lab, yuqorigi juft jag’lardan iborat. Lichinkalari yirtqich og’iz organlari o’ljasini tutuvchi organ niqobga aylangan.
  
• 
  Boshning yuqori yon qismlarida bir juft katta murakkab ko’zlar bo’lib, keyingi qismida unchalik katta bo’lmagan bo’rtib chiqqan plastinkalar-parraklar,boshning orqa yuqori qismida joylashuvchi ensaga birikkan.
  
• 
  O’rta va orqa ko’krakning yon va orqa tomonlarida qanot g’iloflariga taxlangan har tulagandan so’ng kattalashuvchi qanot murtaklari joylashgan. Ular katta yoshdagi lichinkalarda qorinchasining oldingi segmentlarini yopib turadi.
  
• 
  Ko’krak segmentlarining har birida o’ynog’ich, son, uch bo’g’inli boldir,ikki bo’g’imli panjadan iborat juft uzun oyoqlar joylashgan.
  

Qorincha qismi 10ta aniq ajralgan va ikkita pleyritdan tashkil topgan. Har qaysi segment tergit,snertit va ikkita pleyritdan iborat. Anisoptera- kenja turkum vakillarining lichinkalarida pleyritlar qorin tomonidan yaxshi ko’rinadi. Zygoptera kenja turkum vakillarida esa yashirin tipda. Qorinchasining birinchi sakkiz segmentida sakkiz juft nafas teshiklari bor.

• 
  Qorincha qismi 10ta aniq ajralgan va ikkita pleyritdan tashkil topgan. Har qaysi segment tergit,snertit va ikkita pleyritdan iborat. Anisoptera- kenja turkum vakillarining lichinkalarida pleyritlar qorin tomonidan yaxshi ko’rinadi. Zygoptera kenja turkum vakillarida esa yashirin tipda. Qorinchasining birinchi sakkiz segmentida sakkiz juft nafas teshiklari bor.
  
• 
  Segmentlarning yon tomonlarida va arqa markaziy chiziqda ba’zan so’galchalar deb nomlanadi.
  
• 
  Tikonchalarning mavjudligi joylashishi varivojlanishi Anisoptera kenja turkumida judayam muhim taksanomik ahamiyat kasb etadi.
  
• 
  Zygoptera kenja turkumi lichinkasining qornini oxirgi qismida yaproqsimon uchta traxeya jabralari joylashgan. Anisoptera qorinchasining oxirgi qismi anal piramidasi deb ataladi, u besh qismdan iborat: dorsal yoki yuqorigi quyruq qismi ,ikkita yon quyruqlar (serki), ikkita ostki quyruqlar (papaprak)