Modernization of Higher Education in Central Asia through New Technologies (HiEdTec)

Central Asia through New Technologies 
(HiEdTec)
2 
tarmoqdagi tugunlarni yoki tugunlarni ulash uchun ma'lum bir modelda yoki apparat 
ulanishlarining ma'lum turlarida foydalanishda emas, balki Internet protokollari 
(TCP/IP) arxitekturasidan foydalanishni ifodalaydi. Shunday qilib har bir 
texnologiya orqali loyihalashtiriladigan tarmoq o’zining arxitekturasiga ega bo’ladi, 
masalan, OSI, TCP/IP, umumfoydalanish telefon tarmog’i, mobil aloqa tarmoqlari 
va boshqalari. Ushbu ma’ruzada kompyuter tarmoqlarining arxitekturalari 
muhokama etiladi.
2.
 
Tarmoq va tarmoq arxitektura tushunchasi 
Tarmoq so’zining ma’nosi narsalarning, qurilmalarning yoki odamlarning 
o’zaro bog’langan tizimi yoki guruhini anglatadi. Kompyuter tarmoqlari esa eng 
kamida o’zaro ulangan ikkita kompyuterlar tizimi tushuniladi. Tarmoq shartini 
bajarilishi faqatgina o’zaro bog’lanish emas, balki o’zaro ma’lumot almashish 
jarayoni amalga oshirilishi shart.
Tarmoq arxitektura esa yuqorida ta’kidlanganidek, kompyuterlarni bog’lanishi 
orqali hosil qilingan tarmoqni qanday asosda qurilganini, qanday qurilmalardan 
foydalanilgani, qaysi protokollar ishlatilgani, tizimda qanday muhitlardan 
foydalanib ma’lumotlar uzatilishi yoki har bir jarayonni fizik va mantiqiy holatlarni 
bajarilishini pog’onalarga ajratib bajarilishi tushuniladi. Har bir tarmoq arxitekturasi 
belgilangan standartlar asosida yoki xech qanday standartga asoslanmagan holatda 
ishlab chiqilishi mumkin. Masalan, kompyuter tarmoqlarini OSI etalon modeli 
asosida qurish bilan global miqyosida ma’lumot almashishni ta’minlash mumkin. 
Sababi dunyoda ko’plab mamlakatlarning kompyuter tarmoqlari ushbu etalon 
asosida ishlaydi. Agar OSI modeliga asoslanmagan qandaydir belgilanmagan 

---

Modernization of Higher Education in