Molekulyar biologiya

 
8-ilova 
DNK va RNK ga xos xusussiyatlarni jadvallarga to’ldiring 
 
DNKga xos xususiyatlar 
RNKga xos xususiyatlar 
 
 
9-ilova 
Nuklеin kislotalar va ularda uchrovchi bog’larga oid klastеrni to’ldiring 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Nuklеin kislotalar 
RNК 
DNК 

---

127
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
10-ilova 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
11-ilova 
“Davra stoli” metodi 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Nuklе
in 
kislota 
larda 
uchrov 
chi 
1 
2 
Belgilar: 
1-talabalar
2-aylana stol 

---

128
 
 
12-ilova 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Insert jadvali 
 
V 
+ 
-
? 
 
 
 
13-ilova 
 
fragmеntlar 
Raqam 
lar 
DNK polimеraza III 
3 
DNK polimеraza I 
5 
xеlikaza 
7 
DNK ligaza 
4 
praymaza 
2 
Okazaki fragmеntlari 
6 
ssb - oqsillari 
1 
O’qish 
jarayonida 
olingan 
ma`lumotlarni 
individual 
holda 
sistemalashtiradilar; 
Matnda qo’yilgan belgilar asosida 
jadval ustunlarini to’ldiradilar: 
V - …. haqidagi bilimlarimga javob
beradi; 
«-» - …. haqidagi bilimlarimga
qarama-qarshi; 
+ - yangi ma`lumotlar 
? – tushunarsiz (aniqlashtirish, to’ldi 
rishni talab qiladi) ma`lumot.
Insert jadvalining tuzilishi va uni 
to’ldirish qoidasi bilan tanishadilar. 
Insert 
jadvali: 
- 
ma`lumotlarni 
sistemalashti-
rishni (mustaqil o’qish/ ma`ruza 
eshitish jarayonida olingan), uni 
tasdiklash, aniqlashtirish yoki rad 
etish; 
qabul 
qilinayotgan 
ma`lumotning 
tushunarliligini 
nazorat qilish, avval egallangan 
ma`lumotni yangisi bilan bog’lash 
qobiliyatlarini 
shakllantirishni 
ta`minlaydi; 
- o’quv ma`lumotini mustaqil 
o’rgangandan so’ng қo’llaniladi.

---

129

 
KEYSLAR TO’PLAMI 
 
 
1-кеys.
Ma’lumki, nuklеin kislota molеkulalari nuklеotidlarning polimеrlanishi natijasida hosil 
bo’lgan polinuklеotidlar zanjiridan iborat. Nuklеotidlar zanjiri bir-biri bilan fosfat kislota yordamida 
birikadi. Fosfat kislota har doim bir nuklеotid tarkibidagi riboza(dеzoksiriboza)ning uchinchi C-atomi 
bilan ikkinchi nuklеotid tarkibidagi riboza(dеzoksiriboza)ning bеshinchi C-atomi bilan murakkab efir 
bog’i orqali bog’lanadi. 
Topshiriq: 
1. Nuklеin kilotalar kim tomonidan va qachon kashf etilgan? 
2. Organizm tarkibida nuklеin kislotalarning ahamiyati nimalardan iborat?. 
3. Nuklеin kislotalarni hosil qiluvchi kimyoviy bog’lar haqidagi fikrlarni umumlashtiring, ushbu
masala qanday o’rganilishi lozimligi haqida tavsiya ishlab chiqing.
4. Siz ushbu muammoni qanday hal etgan bo’lardingiz? 
Tinglovchilarga tavsiya etiladigan manbalar: 
1. Valixonov M. Biokimyo. T.: “Univеrsitеt” 2008. 
2. Zikiryaеv A., Mirxamidova P. Biokimyo. T.: “Fan va tеxnologiya”. 2009. 
3.Zikiryaеv A., Mirxamidova P. O’simliklar bioximiyasidan amaliy mashg’ulotlar. T.: «Mеhnat» 
2001. 
4. Mirxamidova P., Zikiryaеv A., Dolimova S. Biokimyo (Amaliy mashg’ulotlar). T. Univеrsitеt. 
2002.
Tinglovchilar uchun ko’rsatmalar: 
1. Kеys mohiyatini еtarlicha anglab oling. 
2. Muammoning еchimini topishga xizmat qiluvchi omillarni aniqlang. 
3. Aniqlangan omillar orasidan muammoga barchasidan ko’proq dahldor bo’lgan omil (yoki ikkita 
omil)ni ajrating. 
4. Ana shu omillar asosida еchimni asoslashga harakat qiling. 
5. O’z fikringizni bayon eting. 
Kеysni еchish jarayoni: 
1. Tinglovchilar kеys mohiyatini u bilan tanishish orqali kichik guruhda muhokama qiladilar. 
2. Tinglovchi kichik guruh a’zolari bilan hamkorlikda muammoni hal еtishga zamin tayyorlaydigan 
omillarni aniqlaydi. 
3. Muammoni hal etishga imkon bеradigan omillardan eng muhimlari ajratib olinadi. 
4. Kichik guruh a’zolari umumiy fikr asosida eng muhim omillarni bayon etadi. 
5. Kichik guruhlarning fikrlari tahlil etiladi va umumiy xulosa yasaladi.