www.kitabxana.net
– Milli Virtual Elektron Kitabxana
2016
Mövlüd Süleymanlı
“And olsun, əsrə…”
küçə boyu orda-burda g
ö
zə dəyən irili-xı rdalı b
ü
t
ü
n
kişilərdə iz qoya-qoya gedirlər, ətrafı baxmadan hiss
eləyəndilər...
“ Qoyun canavarı yalnı z qı rxı landa yadı ndan
çı
xardar, erməni arvadı da kişini kişiylə olanda”,
mənim s
ö
z
ü
md
ü
, Sevortyan Seda
üçü
n
d
ü
zəltmişəm...hər halda Sedaya ləzzət eləmişdi. -
Qoyun nə vaxt yadı nnan çı xardı r canavarı ? - tez-tez
soruşardı . - Yaxşı , erməni arvadı doğrudan da elə
ola bilər, bəs canavarı hardan bilirsən, ay
ç
oban? -
uğunub gedərdi... - Gə bura, gəl canavarı yadı mı zdan
çı xardaq.”
Rayonun mərkəzindən keçən yolu qaldı rı blar,
ona g
ö
rə də evlər aşağı da qalı b,
ç
oxu malağan
evləridi, divarları nacan ağardı lmı ş, balaca
həyətlərində, bizim dediyimiz kimi, “rus
ç
içəkləri”
bitən rus evləri...Bax, orda Anna yaşayı rdı , biz niyə-
sini bilmədən qı z Anna deyirdik. Yəqin tək
yaşayı rdı , ona g
ö
rə. Amma yox, rayona gələnin
ç
oxu
onu axtarardı , basları nı ağappaq rənglənmiş
çəpərdən uzadı b:
- Qı z, çı x eşiyə, qı z Anna!
Anna da evdən çı xı b yarı çı lpaq
ç
iyinlərində
tel-tel
ö
tən sarı şı n sa
ç
ları yla, açı q qolları , acı q
ayaqları yla nəzərlərdə əməlli-başlı bərq vura-vura
www.kitabxana.net
– Milli Virtual Elektron Kitabxana
2016
Mövlüd Süleymanlı
“And olsun, əsrə…”
yaxı nlaşar, kənddən-kəsəkdən gələnlərdən də g
ö
zəl,
daha doğrusu, incə t
ü
rkcə- azrbaycanca:
- Ah, xanı m qı zlar,
bəy oğlanlar,- deyə s
ö
zə
başlayardı ...
-Ay qı z, sən elə danı şı rsan ki, adam
ö
z
danı şı ğı nnan utanı r. Vallah, mən azərbaycanca belə
g
ö
zəl danı şa bilmirəm.
Sonra da hərə
ö
z bağlaması ndan çı xardı b bir
şey verərdi, bazara gələn də, bazardan gedən də:
- G
ö
t
ü
r, sən ki,
bizim dildə belə g
ö
zəl danı şa
bilirsən, halal xoşun olsun.
“...Sağı nda t
ü
rk evi, solunda erməni evi, hə, siz
qı rı n bir-birinizi, qı z Anna da aranı zda oturub
çı lpaq ayaqları nı yellədə-yellədə yı ğdı qları nı
yesin...”
Bu neçə illərdə malağanlar seyrəlmişdi, evlərini
satı b getmişdilər.Yeni evlər tikilmişdi, ermənilər hiss
oluna-oluna artı rdı , yerli deyildilər, biri deyirdi
İ randan gəlib, biri deyirdi Turandan...He
ç
kim he
ç
nə
bilmirdi, he
ç
akademik Ulubabyanı n, papaqçı
Apedin də xəbəri yox idi. Bir də g
ö
r
ü
rd
ü
n, bir gecənin
i
ç
ində hardansa beş-on ailə gəldi. He
ç
kəslə də qayna-
yı b-qarı şmı rdı lar...Ona g
ö
rə də, qəribə qaşqabaq
hiss olunurdu hər yerdə. Artı q küçənin bu başı ndan o
başı na t
ü
rk sayağı bir-birini səsləyən erməni yox idi.
www.kitabxana.net
– Milli Virtual Elektron Kitabxana
2016
Mövlüd Süleymanlı
“And olsun, əsrə…”
T
ü
rkcə danı şmadı lar,
birdən birə, hər c
ü
mlə başı
t
ü
rkcə məsəl çəkib atalar s
ö
z
ü
işlətmədilər, uzaqlaşı b
i
ç
lərinə çəkildilər, baxı şları yı ğı şdı , elə bil hamı bı -
ç
aq itiləyirdi. Qı z Annanı n
ü
z
ü
lap d
ö
nmüşd
ü
, başı nı
pəncərədən çı xardı b:
-Paşol von...! - deyirdi, kim gəldi... - Toje mne,
narod naşelsa.
24
B
ö
y
ü
klərimiz olanları yox, daha
ç
ox olacaqları
hiss eləyib:
-Qarı şqa yenə qanad gətirib, ay camaat,
çı xmayı n bir yana, g
ö
rək qanı harda t
ö
k
ü
ləcək ...
O ev də malağan Vasilin evidi, aşı q Ayvazla
dostluq elədiyinə g
ö
rə Ayvaz Vasil dedilər. Radio
ustası ydı , velosipedlə kənd-kənd
gəzib radio
d
ü
zəldərdi...
Ay Vsil, Ayvaz Vasil,
Velsopedi saz Vasil...
Bir s
ü
r
ü
uşaq velosipedin ardı nca düşərdik.
Səhərdən axşamacan məzə axtaran kənd arvadları
Vasilin adı nı eşidib bayı ra qacardı :
- S
ö
yd
ü
r
ü
n, g
ü
lək.
Məzəni g
ö
ydə tutan malağan Vasil velosipedini at
kimi şahə qaldı rı b s
ö
yərdi:
24
İ til burdan...! Bu da mənə millət olub. (rusca)