Mustaqil ishi Qabul qildi: Buriyev Sh. U

Diagnoctik belgilari. Piritdan butunlay boshqacha pangi, qattiqligi kabi o‘ziga xos belgilapiga qapab oson aniqlanadi. Piritning singan joylapi ham xalkopirit pangiga o‘xshab tovlanadi. Xalkopirit dahandam alan­gasida chapsillab, yopilib-yopilib ketadi va epib magnit toptadigan sharchaga aylanadi.
1.2. Mis qotishmalari haqida ma’lumot

1.2. Mis qotishmalari haqida ma’lumot

Mis suv bilan reaksiyaga kirishmaydi, lekin u atmosferaning kislorodi bilan reaksiyaga kirishadi va qora-jigarrang oksid qatlami bilan qoplanib, metallning pastki qatlamlariga korroziyadan himoya qiladi:

2Cu (lar) + O2(g) → 2CuO

Mis suyultirilgan kislotalarda erimaydi, ammo u issiq va konsentrlangan oltingugurt va nitrat kislotalari bilan reaksiyaga kirishadi. Shuningdek, u ammiakda suvli eritmada va kaliy siyanidda eriydi.

Mis (lotincha: Cuprum — Kipr o. nomidan olingan), Si — Mendeleyev davriy sistemasining 1 guruhiga mansub kimyoviy element. Tartib raqami 29,atom massasi 63,546. Tabiiy Mis ikkita barkaror izotop 63Si(69,1%) va 65Si(30,9%)dan iborat. Sunʼiy radioaktiv izotoplardan 61Cu, MCu muhim.
Mis — qadimdan maʼlum metallardan. Qadimda Mis rudasini Kipr o.dan kazib olingan, shuning uchun uni o.ning nomi bilan Cuprum deb atalgan. Mis tabiatda nisbatan kam tarqalgan. Yer pustining massa jihatdan 4,7-10~3% ini tashkil qiladi. Mis tarkibida baʼzan temir, kumush, kamdankam oltin boʻladi. Misning koʻp sonli minerallari (250 dan ortiq) orasida xalkopirit CuFeS2, xalkozin Cu2S, kovellin CuS, bornit Cu5FeS4, malaxit CuCO,Cu(OH)2, kuprit Si2O, xriza-kolla CuSiO32H2O va boshqa ahamiyatlidir.
Mis yumshoq, chuziluvchan, bolgʻalanuvchan kizgʻish metall. Zichligi 8,96 g/m³ (20° da), suyuqlanish temperaturasi 1083°, qaynash temperaturasi 2567°, Moos boʻyicha qattikligi 3,0. Mis issiklik va elektr tokini juda yaxshi oʻtkazadi, bu jihatdan faqat kumushdan keyinda turadi. Mis kimyoviy jihatdan unchalik faol emas. Havoda oksidlanib qorayadi. Nam havoda gidroksikarbonat hosil bulgani uchun koʻkaradi. Mis birikmalarida +1 va +2 valentli boʻladi. Mis havoda qizdirilsa, avval mis (1)-oksid Si2O (377° gacha), soʻngra qora Mis — mis (P)-oksid SiO (377° dan yuqorida) hosil boʻladi. Mis galogenlar bilan oson birikadi.
2.Misning fizik xossalari. Tibbiyotda va xalq xo'jaligida qo'llanilishi