1
F.Köçərli adına Respublika
Uşaq Kitabxanası
Disney və onun dostları
Uolt Disney - 115
Bakı – 2016
2
Tərtibçi: Nərgiz Məcidova
Redaktor:
Səməd Məlikzadə
İxtisas redaktoru və
Şəhla Qəmbərova
buraxılışa məsul:
Əməkdar Mədəniyyət işçisi
Disney və onun dostları: metodik vəsait /tərt. ed.
N.Məcidova; red. S. Məlikzadə və ix. red. və burax. məsul Ş.
Qəmbərova.; F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanası.-
Bakı, 2016. - 21 s.
©F. Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanası, 2016.
3
Tərtibçi
Bu vəsaiti hazırlamaqda məqsədimiz sizləri cizgi filmlərinin
yaradıcısı kimi tanınan Uolt Disneyin anadan olmasının 115
illik yubileyi münasibətilə keçirilə biləcək layihələrlə tanış
etməkdir. Vəsait rejissorun həyat və yaradıcılığından, yubileyi
münasibətilə keçirilən tədbirlərdən – sərgi, guşə, slaydların
hazırlanmasından, adı ilə bağlı məşhur Disneyland parkı
haqqında ədəbi-bədii gecədən bəhs edir.
Uolt Disney 5 dekabr 1901-ci ildə Çikaqoda irland, ingilis
və alman əsilli çox kasıb bir ailədə dünyaya göz açıb.
Karikatura rəssamı olan və 1919-cu ildən etibarən Kanzas Siti
şəhərində yaşayan Disney daha sonralar reklam şirkətinə daxil
olub və burada A. Ayverksomla birgə işləyib. Onlar Disneyin
məşhur qəhrəmanlarının hazırlanması ilə məşğul olublar, eyni
zamanda karikaturalar çəkərək ―Gülməyin qramı‖ adlı film
yaradıblar. Bu formada onların ilk reklam çarxları meydana
gəlib. Özünün çox da böyük olmayan ―Laf-o qramz‖ adlı şəxsi
şirkətini quran Uolt Disney, bu işi başlayarkən çox böyük
vəsait sərf etməsə də, işini uşaqları sevərəkdən görürdü. Vaxt
ötdükcə o, çox sevilirdi. Onun çəkdiyi rəsmlərdən, nağıl
filmlərindən ibarət olan “Göyçək Fatma”, “Qırmızı papaq”,
“Çəkməli pişik” və başqa nağıllardan götürülən, iki hissədən
ibarət olan cizgi filminə bənzəyən ―Alisa möcüzələr
ölkəsində‖ adlanan ilk cizgi filmi ona böyük şöhrət gətirmişdi.
4
Uolt Disney
haqqında
Uşaqlıq illərini ehtiyac içərisində keçirən Disney, yeniyetmə
ikən hər gün səhər tezdən durub, qapı-qapı dolaşaraq qəzet
paylayardı. Fəqət bu işindən qazandığı pul çəkdiyi əziyyətin
müqabilində çox-çox az idi. Buna görə də daha yaxşı bir iş
axtarırdı. Lakin təhsili olmadığına görə üz tutduğu hər bir qapı
üzünə bağlanırdı. Amma Disneyin oxumağa çox böyük həvəsi
vardı. Günlərin birində yenə Çikaqo küçələrində iş axtararkən
yol kənarındakı bir kitab köşkünə yan alır. Kitablara göz
gəzdirərək:
―Pulum olsaydı, bunların hamısını alıb,
oxuyardım‖, - deyə düşünür və sonda yalnız birini alır. Aldığı
kitabın arxasında ―Kanzas Siti Sənət İnstitutu sizi ödənişsiz
kurslara dəvət edir‖ elanını oxuyur. Çox keçmir ki Uolt
Kanzas Siti Sənət İnstitutunun kurslarına qatılır və orada
gələcək məsləkdaşı olan Ab Ayverkslə dostlaşır.
Kursu bitirdikdən sonra iki dost özlərinə aid bir cizgi filmi
şirkəti qururlar. Lakin, hər şey gözlədikləri kimi alınmır və
şirkəti bağlamaq məcburiyyətində qalırlar.
Bir müddətdən sonra Uolt Disney, qardaşı Roy Disney və
Ab Ayverks Hollivudda bir araya gələrək güclərini
birləşdirirlər. ―Alis cizgi filmi diyarında‖ adlı cizgi filmini
çəkir, amma yenə uğur qazanmırlar. Sonra ―Dovşan Osvald‖
adlı başqa bir cizgi filmi çəkirlər, bu film də tamaşaçılar
tərəfindən bəyənilmir . Uğursuzluğun uğursuzluq ardınca
gəldiyini görən Uolt Disney pərişan halda Çikaqoya dönür.
Burada o, rəsm çəkib küçələrdə satmağı qərara alır. Bu
məqsədlə o, evinin arxasındakı anbardan emalatxana kimi
istifadə etməyə başlayır.
Bir müddət sonra Uolt öz rəsmləri ilə yenidən Hollivuda -
qardaşı Roy və dostu Ub İverksin yanına qayıdır. Onlar
―Disney Company‖ şirkətini qurmağı qərara alırlar. İlk işləri
əsas personajı Disneyin sevimli siçanı – Mikki Maus olan
―Uillinin buxarlı qayığı‖ adlı cizgi filmini çəkmək olur. Qeyd
edək ki, bu filmə qədər cizgi filmləri səssiz çəkilirdi, lakin Uolt
5
Disneyin təkidi ilə bu cizgi filmində ilk dəfə olaraq səsin
sinxronlaşdırma texnologiyasından istifadə edilir.
Disneyin arzusu gerçəkləşir, ―Uillinin buxarlı qayığı‖ bütün
seyr rekodlarını üstələyir. Sonrakı illərdə sərvətinin hamısını
rəngli, səsli, altı saatlıq - dünyanın ilk uzun cizgi filminə sərf
etməyə qərar verir. Film tam üç ilə çəkilir. Filmin məsrəfi 1,5
mln dolları aşmağa başlayınca Disneyin şirkəti iflasın
astanasına gəlir. Beləcə dünyanın ilk bahalı cizgi filmi -
―Ağbəniz və yeddi cırtdan‖ ərsəyə gəlir. Bu cizgi filmi Disneyə
tam 8 mln dollar qazandırır. Uğurlar artır. Mikki Maus, Donald
Dakk, Dippi, Pinokio kimi personajları ilə milyonlarca insanın
könlünü fəth edən Uolt Disneyi - dünənə qədər heç kəsin
tanımadığı bu adamı indi hamı tanımaq istəyir. Reklamçılardan
tutmuş, geyim-oyuncaq fabriklərinin sahiblərinədək hər kəs
onun qəhrəmanlarının şəkillərindən istifadə etmək üçün izn
istəyirlər. Disney öz qəhrəmanlarını təkcə ekrandan deyil, daha
yaxından tanıtmaq üçün Kaliforniyada ―Disneyland‖, Floridada
―Disney World‖ kimi əyləncə parklarını açır.
Bir az əvvəl söylədiklərimiz uşaqlığını yoxsulluq və iztirab
içərisində yaşayan Uolt Disneyin hekayəsi idi. Əlavə edək ki,
uşaq ikən sevinməyə heç bir şeyi olmayan bu adam milyonlarla
uşağın çöhrəsinə gülüş bəxş edib və bu əziyyətin bəhrəsi olaraq
29 Oskar mükafatına layiq görülüb.
Kino-rejissor Alfred Hitçkok bir dəfə həsədlə ―Disney
bəyənmədiyi aktyorları sadəcə cəkdiyi
rəsmlərini cıraraq məhv edə bilir‖
demişdir.
Mikki Maus və onun
dostları
Disneyin “Dəlicəsinə təyyarə” adlı
filmində onun yeni personaj olan
Mikki Maus siçanı meydana çıxır və
böyük maraq döğurur. Bu tipli ilk
cizgi filmi 1928-ci ildə çəkilir. Bəs
6
Mikki Maus siçanını yaratmaq ideyası haradan doğub?
Özünün yazdığına görə, o, bir gün emalatxanada rəsm
çəkməklə məşğul olarkən birdən yanında nəyinsə səs saldığını
eşidir. Başını qaldırıb taxçada kiçik bir siçan görür. İşini
saxlayıb siçanı seyr etməyə başlayır. Siçan sanki rəqsə bənzər
qəribə hərəkətlər edirdi... Günlər ötdükcə Disneylə siçanın
dostluğu başlayır. Bir gün o, siçanın qəribə hərəkətlərini rəsmə
köçürmək fikrinə düşür. Beləcə çəkdiyi bu rəsmlər heç fərqinə
varmadan
Uolt Disneyi cizgi filmi kralına çevirir.
Qəhrəmanları arasında Mikki Maus həmişə istifadə edilən
personajlara çevrilir və 1932-ci ildə Disney, Mikki Mausa görə
―Oskar‖ mükafatına layiq görülür. Beləliklə, ötən əsrin
otuzuncu illərinin əvvəllərində Disneyin rəssamlıq üslubu bir
qədər dəyəşir və inkişaf edir. Xüsusilə heyvanlara aid
personajları daha böyük maraq obyektinə çevrilir.
1933-cü ildə isə Disney dünyada ilk dəfə olaraq rəngli
cizgi filmi çəkir. O, yeni böyük uğuru “Üç donuz balası”
adlı filminə görə qazanır. İngilis nağıllarının motivləri
əsasında hazırlanan bu film ona 1933-cü ildə ikinci dəfə
Oskar mükafatını qazandırır.
―Ağbəniz və yeddi cırtdan”la Disney ilk dəfə olaraq
yarımmetrajlı filmə müraciət edir. Bu, onun 1937-ci ildə “Walt
Disney Pictures” studiyası tərəfindən istehsal edilən ilk klassik
qısametrajlı cizgi film sayılır. Film Qrimm qardaşlarının
eyniadlı əsəri əsasında hazırlanıb.
Bu filmin ssenarisinə görə isə o,
1938-ci
ildə
Venesiyada keçirilən
Beynəlxalq film festivalının mükafatına
layiq görülür.
İkinci dünya müharibəsindən sonra
onun studiyası artıq sifariş edilmiş
filmlər çəkməyə başlayır. Bu filmlər
aşağıdakılardır:
- 1950-ci ildə Venesiya Beynəlxalq
7
Festivalının mükafatçısı olmuş “Göyçək Fatma”,
- 1951-ci ildə “Alisa möcüzələr ölkəsində”,
- 1953-cü ildə “Piter Pen,”
- 1955-ci ildə “Xanım və avara”,
- 1959-cu ildə “Yatmış gözəl”,
- 1961-ci ildə “Yüz bir dalmatin”,
- 1964-cü ildə əsasən aktyor və cizgilərin köməyi ilə yaradılmış
―Meri Poppins‖,
- ―Cəngəllik kitabı‖ filmi isə 1967-ci ildə Disneyin ölümündən
sonra tamamlanıb.
―Snow White and the Seven Dwarfs‖ cizgi filmi Disneyin
ilk uzunmetrajlı cizgi filmi sayılır. Məlumat üçün deyək ki, bu
filmin istehsalı onun studiyasını, demək olar müflis vəziyyətinə
salır. Yalnız bankdan aldığı kredit hesabına Disney bu filmi
tamamlaya bilir. Amma 1937-ci ildə filmin premyerası
alqışlarla qarşılanır. Bu filmin uğuru Disneyə Kaliforniyanın
Burbank şəhərində Uolt Disney studiyası qurmağa imkan verir.
1940-cı ildə onun isə ―Pinokio və Fantaziya‖ cizgi filmi
ekranlara çıxır. Təəssüf ki, yeni cizgi filmi də maliyə
baxımından uğurlu olmur. ―Dumbo‖ cizgi filminin çəkilişləri
zamanı isə Disneyin işçiləri tətil edir. Uolt Disney maliyə
böhranı yaşayır. Nəhayət onun azbüdcəli ―Dumbo‖ filmi
ekranlara çıxır və film böyük gəlir gətirir.
1940-cı
ildə Amerika İkinci Dünya Müharibəsinə
qoşulduqdan sonra federal hökumət Disney studiyasından
təşviqat xaraketerli müharibə filmləri istehsal etməsini istəyir.
Öz
ideyalarını
yalnız
səhnədə
həyata
keçirməklə
kifayətlənməyən Disney diqqətini dünyanın ilk əyləncə
mərkəzlərindən olan Disney əyləncə parkını planlaşdırmağa və
inşa etdirməyə yönəldir.
Disneylandda aktyorlar onun yaratdığı cizgi filmlərindəki
obrazlar kimi geyinir, onlar kimi hərəkət edirlər. Disneyland
ailələrin cizgi filmləri dünyasına səyahəti, maraqlı anlar yaşaya
bilmələri üçün macaralı bir məkana çevrilir. Disney parkın
8
ətrafında dəmir yolu çəkilməsini istəyirdi. Məqsədi isə qızını
və dostlarını miniatür Karolvud qatarında gəzdirmək idi. Bu
parka gələnlər üçün yaxşı əyləncə olacaqdı.
1946-cı ildə Disney şöhrətli sürrealist rəssam Salvador Dali
ilə eksperiment kimi yeni animasiya film üzərində işləyir. Bu
zaman onun şirkəti növbəti dəfə maliyə böhranı keçirir və
filmin çəkilişləri təxirə salınır. Sonralar filmin üzərində
yenidən işlənilir və animasiya cizgi filminin olduqca gözəl
alınması keçmişdə onun klassik nağılları interpritasiya etməsini
tənqid edənlərə layiqli cavab olur. Qeyd edək ki, onun ―Yatan
Gözəl‖ və ―Sinderella‖ filmləri uşaqlar üçün dünyanın ən yaxşı
filmləri siyahısına daxildir.
Əlavə edək ki, Uolt Disneyin çəkdiyi klassik cizgi filmləri
musiqisi və bədiiliyinə görə heç vaxt yeniliyini itirmir.
1964-cü ildə studiyanın yeni istehsalı, bədii və cizgi
filmlərinin sintezi olan ―Mary Poppins‖ studiyaya çox böyük
uğur qazandırır. Təəssüf ki, həddindən çox siqaret çəkən Uolt
Disney ağcıyər xərçənginə yoluxur və iki il sonra 65 yaşında
vəfat edir.
Kitabxanada keçirilməsi nəzərdə tutulan tədbirlər:
Öncə qeyd edək ki, məktəbyaşlı uşaqların kitabxanaya cəlb
edilməsi işində cizgi filmlərinin, animasiyaların nümayişinin
müsbət rolu vardır. Çünki cizgi filmləri gerçəkliyi əks
etdirmənin ən yaxşı vasitələrindən biri sayılır. Bu filmlərin
təsiri ilə uşaqlar gülür, sevinir, ağlayırlar. Cizgi filmlərinin
uşaqlar üçün çox maraqlı olduğunu nəzərə alaraq, Disneyin
115 illiyi (1901-1966) ilə əlaqədar kitabxanada Uolt ―Cizgi
filmləri‖ həftəsi keçirmək müsbət nəticələr verər.
Cizgi filmi həftəsi
9
Təşkilatçı:
Firidun bəy Köçərli adına
Respublika Uşaq Kitabxanası
Ünvan: Səməd Vurğun 122G
Tel.Faks: 597-08-51; 597-08-79;
Elan:
Uolt Disneyin
115 illiyinə həsr
olunmuş cizgi
filmləri həftəsinin
təşkili
Uolt Disney də məhz cizgi filmlərinin yaradıcısı kimi məşhur
olduğundan onun ssenari müəllifi olduğu filmləri uşaqlara
tanıtmaq daha səmərəli olardı. Bu işin təşkilində oxucuları
məlumatlandırmaq üçün təyin edilmiş tarixlərdə cizgi filmləri
həftəsinin keçiriləcəyi haqqında kitabxananın facebook
səhifəsində elan yerləşdirilir.
Uşaqların daha çox hansı cizgi filminə baxmaq istədikləri
öyrənildikdən sonra nümayiş etdiriləcək filmləri seçilir.
Sərgilər
Kitabхanalarda sərgilərin təşkili əyani təbliğat fоrması-
nın ən gеniş yayılmış formasıdır. Sərgilər həcminə, tərtibat
texnikasına və müddətinə görə bir-birindən fərqləndirilir. Bir
və ya bir neçə lövhədə, stenddə yerləşdirilən sərgilər əsasən
baxılmaq üçün təşkil olunduğundan, onun tərtibi məsələlərinin
böyük əhəmiyyəti vardır. Burada mətn və təsvir materialları
bir-birini tamamlamalıdır. Sərgini ―Cizgi filmləri ustası Uolt
Disney‖ və ―Uolt Disney - 115‖ başlıqları ilə təşkil etmək olar.
Stendlər şəklində olan sərgidə müəllifin kitabları, qəzet və
jurnallarda verilən yazıları da yerləşdirilir. Aşağıda bu
kitablardan nümunələr veririk:
10
Kompleks sərgilərdən biri də, müxtəlif xüsusiyyətli
fonoqramların köməyi ilə tərtib olunan ―danışan kitab
sərgiləri‖, videofilmlər təqdim etməklə hazırlanan sərgilərdir.
Sərgiyə ―Disneyin Cizgi filmləri qəhrəmanları‖ adı verilə bilər.
Bu sərgidə Disney studiyasının hazırladığı cizgi filmlərindən
ibarət CD diskləri də nümayiş edilir.
Foto sərgi
11
Guşə
Sərgiyə nisbətən daha gеniş və əhatəli оlan guşələr metodiki
tövsiyə baxımından əhəmiyyətlidir. Bеlə ki, guşədə əlavə
оlaraq kartоtеka, qəzеt, jurnal matеrialları, tövsiyə ədəbiyyat
siyahıları, mövzuya uyğun bir sıra sənədlər və şəkillər də öz
əksini tapır. Guşələrin təşkilində əsas məqsəd охucuya
aхtardığı matеrialları asanlıqla tapmaqda kömək еtməkdir. Rus
dilində tövsiyə xarakterli nəşr olan ―Учим Английский с
героями дисней‖ seriyalı nəşrlər bu baxımdan maraqlıdır. Bu
kitablarda Disneyin nağıl qəhrəmanlarının dilindən uşaqlar
üçün müxtəlif əyləncəli oyunlar, testlər, düşündürücü suallar və
məlumatlar var.
Cizgi filmləri həftəsi aşağı sinif şagirdləri üçün viktorinalar,
cizgi filmlərinin nümayişi ilə və nağılların ucadan oxusu ilə
seçilir. Kitabxanaçı uşaqlara yubilyarın şöhrət yolu haqqında
söhbət aşır, fimləri barədə məlumat verir.
1)
Uolt Disney kimdir?
___________________________________
2)
Onun hansı cizgi filmlərinə baxmısınız?
_____________________________________
12
3)
İlk dəfə dünyada Uolt Disney tərəfindən yaradılan
rəngli cizgi filmi hansıdır?
a. ‖Üç donuz balası‖
b. ―Mauqli‖
c.‖Cindirella‖
4)
Mikki Maus personajı xoşunuza gəlirmi?
a. hə
b. yox
5) Mauqli cizgi filmi hansı əsər əsasında çəkilib?
a. ―Zoluşka‖
b. ―Cəngəllik kitabı‖
c. ―Ağbəniz yeddi cırtdan‖
6) Mauqli Cizgi filmi hansı yazıçının əsəri əsasında
hazırlanıb?
Qrimm qardaşları – ―Cindirella‖
Redyard Kiplinqin – ―Cəngəllik kitabı‖
Şarl Pero – ―Çəkməli pişik‖
7) Uolt Disney filmlərinə görə necə dəfə Oskar mükafatı
alıb?
a. 15
b. 29
c. 25
8) Disneyin ―Qnomların yeni mənzili‖ adlı nağılı nədən
bəhs edir?
_________________________________________
9) ―Cindirella‖cizgi filmi hansı əsərin qəhrəmanı əsasında
cəkilib?
a) ―Ağca xanım və dovşanlar‖
b) Qrimm qardaşları- ―Zoluşka‖
13
c) ―Mauqli‖
10) Məşhur Disneyland parkı haqqında nə bilirsiniz?
_____________________________________
Oyun
“Qnomların yeni mənzili” nağılı əsasında ―Nağıl
qəhrəmanlarını özümüz yaradaq‖ adlı oyun təşkil etmək olar.
Nağılda qnomların öz yeni mənzillərinə köçüb bayram
etmələrindən danışılır. Uşaqlar SD diskdə nağılı dinləməklə və
ya kitabxanaçı həmin nağılı oxumaqla tanış olurlar. Oyun
zamanı uşaqlar plastilindən bu nağıl personajlarını- qnomları
öz fikirləşdikləri kimi hazırlamağa başlayırlar. Bunlar
Professor; Deyingən; Güləyən; Utancaq; Həpçi; Yatağan və
Laldinməzdir.
Onlar bir gün öz aralarında fikirləşirlər ki, yeni mənzilə
köçsünlər. Yeni mənzillərdə qnomların hər birinin çarpayısı və
mətbəxi vardır. Bura onların çox xoşuna gəlir. Yeni mənzildə
belə bir qayda-qanunda vardı: heç kim əl-üzünü yumamış
süfrəyə otura bilməzdi. Qnomlar yeni mənzilə köçməni bayram
etmək fikrinə düşürlər. Öncə evi səliqəyə salan qnomlardan
Həpçi dayanmadan asqırır. Yatağan isə öz çarpayısında uzanıb
yatır. Güləyən isə dayanmadan zarafat edir, gülür, lakin çox
ləzzətli yeməklər hazırlayır. Utancaq isə uzun müddət hansı işi
görəcəyi qərarını verə bilmir. Yaxşı yemək bişirsə də,
utancaqlığından bu bacarığını başqalarına deyə bilmir.
Nəhayət, o, da ləzzətli yeməklər hazırlamağa başlayır. Artıq
nahar süfrəsində hər şey hazır olur. Öncə əl-üzlərini sabunla
yuyan qnomlar bundan xoşlanırlar. Bu, xüsusi ilə Lal-dinməzə
çox xoş gəlir. Təzə və gözəl evdə hər şey öz yerindədir. Süfrəni
yığdıqdan sonra əylənmək üçün Deyingən musiqi alətində ifa
edir. Onlar günlərini təzə evdə beləcə şad - xürrəm keçirirlər.
14
“Disney və onun nağıl qəhrəmanları” adlı sərgi
Uolt Disneyin müraciət etdiyi müəlliflərin əsərlərini
toplayıb buklet, sərgi, slaydlar hazırlaya bilərik.
Bu sərgidə uşaqlar Disneyin yaratdığı personajları deyil,
həm də onları yazan müəlliflərlə də tanış ola bilərlər.
“Cindirella”
―Yatan Gözəl‖ və ―Sinderella‖ cizgi filmləri uşaqlar üçün
dünyanın ən yaxşı filmləri siyahısına daxildir.
―Sindirella‖ və ya ―Zoluşka‖ —
Şarl Pero, Qrim qardaşları və
Pentameronun
qələmə
alınan
variantları ilə məşhurlaşan Qərbi
Avropa nağılıdır. Bu dünyada ən
məşhur
―gəzən süjet‖ olub,
müxtəlif xalqların folkloruna
töhvəsini verib. Bu nağılın ən
qədim
forması
Misir
papiruslarında aşkar edilib. Əsərin əsas qəhrəmanı
Yunanıstanda doğulan Rodopis adlı bir qızcığazdır. Əfsanəyə
görə onu dəniz quldurları oğurlayaraq Misirə aparır və orada
kölə kimi satırlar.
―Ağbəniz və Yeddi Cırtdan”
İlk dəfə 1812-ci ildə milliyətcə alman olan Qrimm qardaşları
tərəfindən toplanaraq çap edilən xalq nağılıdır. Nağıl pis qəlbli
və
qısqanc
ögey
anası
tərəfindən ondan daha gözəl
olduğu
üçün
öldürülmək
məqsədilə meşəyə göndərilən
və orada cırtdanlarla birlikdə
yaşayan
bir
şahzadənin
macəralarından bəhs edir. Bu
nağıl bir neçə dəfə tamaşaya
qoyulub və ekranlaşdırılıb.
15
―MAUQLİ” - “Cəngəllik kitabı”
―Cəngəllik kitabı‖ cizgi filmi
1967-ci ildə istehsal olunub. Bu
əsər Disneyin ―Walt Disney
Pictures‖
studiyası tərəfindən
istehsal
edilən
ondoqquzuncu
klassik qısametrajlı cizgi filmidir.
Filmin
rejissoru
Volfqanq
Reyterman, prodüseri isə Uolt
Disneydir. Film ingilis yazıçısı
Redyard Kiplinqin ―Cəngəllik
kitabı‖ və ―Cunqlinin ikinci
kitabı‖
əsasında
ekranlaşdirilib.Cizgi filminin 1994-cü ildə ―Cəngəllik kitabı‖
remeyk filmi, 2003-cü ildə davamı olan ―Cəngəllik kitabı 2‖
cizgi filmi çəkilib.
Ədəbi-bədii gecə
―Kamillik və xöşbəxtlik məkanı‖ adlı disneyland dünyasına
səyahət.
―Bizim bu xoşbəxt məkana xoş gəlmisiniz! Disneyland sizin
ölkənizdir. Burada kamillik yenidən keçmişin ən əziz
xatirələrini yaşayır, cavanlıq isə gələcəyin vədləri və
çağırışlarından həzz alır. Disneyland yaranmış ideallara, arzu
və real faktlara həsr olunub. Ümid edirik ki, bu, dünya sizin
üçün sevinc və ilham mənbəyi olacaq.
Ədəbi-bədii gecə təşkil edilən zal Disneylandın şəkilləri ilə
bəzədilir, zalda “Kamillik və xoşbəxtlik məkanı”, “Disneyland
dünyasına səyahət”, “Dünyanın ən xoşbəxt yeri” başlıqlı foto
sərgilər təşkil edilir. Disneylandı tərrənnüm edən videoçarx
nümayiş edilir.
16
Aparıcı: - Bu tədbiri hazırlamaqda məqsədimiz sizinlə birgə
uşaqların sevimlisi, cizgi filmlərinin kralı kimi tanınan Uolt
Disneyin yaratdığı məşhur ―Disneylanda‖ səyahət etməkdir.
Öncə bu nəhəng cizgi filmi ustası ilə tanış olaq:
Aparıcı: - Bu il 115 illik yubileyi qeyd edilən Disney çox
kasıb bir ailədə dünyaya göz açıb. O, böyük zəhməti hesabına
uşaqların sevimlisinə çevrilmişdir. Onun qurduğu “Walt
Disney Pictures” şirkəti bu gün də bütün nəsillər üçün əsas
film mənbəyi hesab edilməkdədir. Çoxlu çətinliklərlə
qarşılaşan rejissor əvvəlcə Kanzas Siti şəhərində karikatura
rəssamı işləyərəkən dostu ilə bir yerdə özünün məşhur
qəhrəmanlarının hazırlanması ilə məşğul olub, karikaturalar
çəkərək ―Gülməyin qramı‖ adlı filmini yaradıb. Böyük
zəhmətlə hazirladiğı qısametrajlı cizgi filmi, ilk dəfə olaraq
ekrana çıxan tam mətnli cizgi filmi idi. Təşkil etdiyi məşhur
“Disneyland” parkı isə dünyanın ən şirin və möcüzəli
məkanıdır. O yer sanki bir nağıllar diyarıdır.
Aparıcı: - Sehrbaz Uolt Disneyin ən böyük arzusu olan bu
nağıllar diyarının gerçəkləşməsi 17 iyul 1955-ci ildə
Disneyland Resortun qonaqpərvər qapılarını açmaqla reallaşıb.
Həmin gün ameriklı multiplikasiya kralı və uğurlu biznesmen
Uolt Disney uşaqlar və valideynləri üçün möhtəşəm əyləncə
parkının təntənəli açılış mərasimini keçirir. Aşılış mərasimini
ABŞ-ın gələcək prezidenti aktyor Ronald Reyqan aparır.
Aparıcı: - Parkın yaradılmasına, belə demək olarsa, ürəyini
qoymuş rəssam həm özünün vəhəm də parkın digər
yaradıcılarının fantaziyasından istifadə edib. Mikki-Maus və
onun dostlarının, cizgi filmlərinin və nağılların sehrli dünyası
parkın divarlarında geniş əksini tapıb. Bu tamamilə orijinal və
bənzəri olmayan, dörd əsas prinsip üzərində yaradılan park idi:
Aparıcı: - Öncə Uolt Disneyin cizgi filmlərinin sehrli
krallığını yenidən qurmaq.
17
Aparıcı: - Daha sonra müxtəlif və yeni texniki tryukların
əlavə olunması ilə ziyarətçilərdə elə təəssüratlar yaratmaq
lazimdir ki, sanki onlar cəngəlliklər arasındadırlar.
Aparıcı: - Üçüncüsü, qonaqlar sanki qarşılarında ruhları
görürlər.
Aparıcı: - Sonuncu məqsəd sanki ziyarətçilər dənizin
dibində, sualtı gəmidə oturublar.
Aparıcı: - Əvvəl attraksionların sayı 16- ya, giriş bileti isə 1
dollara bərabər olan Disneylandda hazırda olduğu kimi
ziyarətçiləri girişdə Mikki-Maus, Ağbəniz və Yatmış Gözəl
qarşılayırdı. Daha sonralar onların sırasına Disneyin cizgi filmi
qəhrəmanlarından olan Pinokkio və Vinni-Pux da qatıldı.
Disneyland tez bir zamanda ABŞ-ın görməli yerlərindən birinə
və ailəvi istirahət üçün sevimli məkana çevrildi.
Aparıcı: - Əbəs yerə Disneylandı dünyanın ən xoşbəxt yeri
saymırlar. Burada qonaqları Uolt Disneyin: ―Bizim xoşbəxt
məkana xoş gəlmisiniz! Disneyland sizin ölkənizdir. Burada
kamillik yenidən keçmişin ən əziz xatirələrini yaşayır, cavanlıq
isə gələcəyin vədləri və çağırışlarından həzz alır. Disneyland
Amerikanı yaratmış ideallara, arzu və real faktlara həsr
olunub. Ümid edirik ki, bu, dünya üçün sevinc və ilham
mənbəyi olacaq” səsi salamlayır.
Aparıcı: - Park üç hissəyə bölünüb. Birinci hissə – simvolu
Yatmış Gözəlin Qəsri olan Disneyland Parkının özüdür.
Aparıcı: - İkinci hissə – 2001-ci ildə açılmış ―Disney’s
California Adventure Parkdır. Bu ərazi Qızıl Ştatın tarixinə və
mədəniyyətinə həsr olunmuşdur və simvolu Kaliforniya canlı
təbiətinin rəmzi olan Qrizli ayısının siluetini xatırladan süni
Grizzly Peak dağıdır.
Aparıcı: - Eyni vaxtda Disney’s California Adventure ilə
birlikdə üçüncü zona – Downtown Disney yaradılıb. Bu
kompleks bir neə attraksion və teatrdan, 12 zallı kinoteatr,
mağaza, restoran, bar və oyun əşyalarında ibarətdir.
18
Grizzly Peak (Qrizli Zirvəsi) - Kaliforniyanın rəmzi
Disneyland Resortun qonaqları Disney studiyasının sevimli
animasiya və bədii filmlərinin əsl qəhrəmanları ilə ünsiyyətdə
ola və fantastik attraksionlarda əylənə bilərlər. Parkda gündəlik
paradlar və atəşfəşanlıq təşkil edilir. Disneylandın küçələrində
orkestrin müşayiəti ilə Mikki-Maus və Donald Dak digər cizgi
filmi qəhrəmanları ilə birlikdə gəzirlər.
Aparıcı: - Parkda hər yerdə monorels, parovoz, fayton və ya
funikulyor
görmək olar. Funikulyorla parkın gözəl
mənzərələrini
seyr
etmək
mümkündür.
Disneylandın
yaranmasından indiyədək onu 500 milyon qonaq, o cümlədən
kral ailəsi, prezidentlər və dövlətin digər rəsmiləri ziyarət edib.
Aparıcı:
-
Disney parklar şəbəkəsi hazırda da
genişlənməkdədir. Belə ki. indi Anahaym şəhərində yerləşən
ilk Disneylanddan başqa, Florida ştatında (ABŞ) Disneyworld,
Parisdə
(Fransa)
Avro-Disneyland,
Tokio-Disneyland
(Yaponiya) və Honqkonqda (Çin) Disneyland fəaliyyət
göstərir.
(Adları
çəkilən ölkələrin Disneylandları haqqında
monitorda ayrıca məlumat verilir).
Aparıcı: - Uolt Disney özündən sonra getdikcə daha da
şöhrətlənən və ildə 22 milyard dollar gəlir gətirən dünyanın ən
gözəl və maraqlı əyləncə mərkəzinin əsasını qoyub.
Uolt Disneyin kim olduğu və onun multiplikasiyanın
inkişafı üçün nələr etdiyi barədə çox danışmaq olar. Aparıcı: -
Cizgi filmləri istehsalında ixtisaslaşan The Walt Disney media
imperiyası 1926-cı ildən mövcuddur. Disneyin yaradıcı
fəaliyyətinin əhəmiyyəti barədə 26 ―Oskar‖ da daxil olmaqla,
çoxsaylı mükafatlar artıq şox şey deyir.
(Cizgi filmindən səslənən mahnı )
Aparıcı: - Əgər dünyada haradasa cizgi filmi planeti varsa,
Disney orada böyük bir qitədir. Bu qitədə sehrbazlar, xeyirxah
heyvanlar, cəsur və gözəl şahzadələr yaşayır...
19
Ədəbiyyat siyahısı:
Azərbaycan dilində:
Disney U. Qnomların yeni mənzili // Nağıla bax, nağıla: I
hissə.- S.24-26. - Bakı, 2012.
İnternetdə
https://ru.wikipedia.org/wiki
http://www.disneylandparis.ru
https://az.wikipedia.org
Rus dilində
Волшебный мир Диснея [Электронный ресурс] :
Волшебный мир Диснея [Электронный ресурс] :
Дисней У. Питер Пэн в Нетландии: Сказки. - М.: Эгмонт
Россия Лтд, 2003. - 80 с.
Дисней У. Книга джунглей: художественная литература. -
Эгмонт Россия Лтд, 2002. - 80 с.
Дисней У. Похождения императора: художественная лит-
ра. - М.: Эгмонт Россия Лтд, 2002. - 80 с.
Дисней У. Похождения императора: художественная лит-
ра . - М. : Эгмонт Россия Лтд, 2002. - 80 с.
Дисней У. Планета Сокровищ: Pассказы. - М.: Эгмонт,
2002. - 80 с.
Дисней У. Планета Сокровищ: Pассказы. - М.: Эгмонт,
2002. - 80 с.
Дисней У. Книга Джунглей 2: художественная литература.
- М.: Эгмонт Россия Лтд, 2003. - 80 с.
Дисней У. Спящая красавица: Cказки: Эгмонт Россия Лтд,
2003. - 80 с.
Дисней У. Дамбо: художественная литература; - М.:
Эгмонт Россия Лтд, 2002. - 80 с.
Дисней У. Не Бей копытом: художественная лит-ра; - М. :
Эгмонт Россия Лтд, 2004. - 96 с.
20
Дисней У. 102 Далматинца: художественная лит-ра. - М.:
Эгмонт Россия Лтд, 2001. - 80 с.
Учим английский с героями Диснея. Дом, милый дом:
книжка с наклейками: Академия Смартбук, 2006. - 32 с
Учим английский с героями Диснея. Животные: научно-
популярная литература.: Академия Смартбук, 2007. - 32 с.
Учим английский с героями Диснея. Игры и игрушки:
научное издание. - Ярославль: Академия Смартбук, 2007. -
32 с
Учим английский с героями Диснея. Всё о погоде: научно-
популярная литература. - Ярославль: Академия Смартбук,
2007. - 32 с.
Учим английский с героями Диснея. В городе: научно-
популярная литература. - Ярославль: Академия Смартбук,
2006. - 32 с.
Учим английский с героями Диснея. Каникулы: научно-
популярная литература. - Ярославль: Академия Смартбук,
2006. - 32 с.
Учим английский с героями Диснея. Мой дом: научно-
популярная литература. - Ярославль: Академия Смартбук,
2006. - 32 с.
Учим английский с героями Диснея. Скоро в школу!:
научно-популярная литература. - Ярославль: Академия
Смартбук, 2007. - 32 с
Учим английский с героями Диснея. Приятного аппетита!:
научно-популярная литература. - Ярославль: Академия
Смартбук, 2006. - 32 с.
21
Disney və onun dostları
(metodik vəsait)
Kompyuter yığımı
və dizayn: Nərgiz Məcidova
Ünvan:AZ-1022 Bakı şəh.,S.Vurğun küç.88;
E-mail: childlibbaku@yahoo.com
URL:www.clb.az
F.Köçərli adına Respublika
Uşaq Kitabxanasında
çap olunmuşdur.
Sifariş:
Çapa imzalanmışdır:23.05.2016
Tirajı:100
Pulsuz
Dostları ilə paylaş: |