|
Namangan muhandislik-texnologiya instituti-rasm. Metafaza davridagi xromosomaning tuzilishi. 1- tashqi ko’rinishibiologiya5-rasm. Metafaza davridagi xromosomaning tuzilishi. 1- tashqi ko’rinishi.
2 – ichki tuzilishi.
Qutbli va elektron mikroskopiya kabi tadqiqot metodlari xromosomalarning
nozik tuzilishini o’rganishga imkon yaratdi. Har bir xromonema ikkita elementar
yig’indidan, ya’ni mikromolekulyar o’lchamli birlamchi ipchalardan tashkil topadi.
Birlamchi ipcha diametri 30 A
0
ga teng.
Spirallashish ikki ko’rinishda bo’ladi. Ularning biri mayda, ikkinchisi yirik
bo’ladi. Xromosomalar uzunasiga ayrim qismlar ko’proq spirallashadi, boshqalari
kam spirallashadi. Spirallashgan qism to’q rangda, kam spirallashgani och rangda
bo’ladi. Spirallashgan qism geteroxromatin, kam spirallashgan qism euxromatin
deb
nomlanadi.
Xromosomalarning
uzunasiga
tabaqalashganligi
gigant
xromosomalarda ayniqsa ko’zga tashlanadi, chunki ular 1000 dan ortiq
xromonemalardan iborat bo’ladi. Gigant xromosomalar chivin lichinkasining
so’lak bezi hujayralarida, so’ng drozofila lichinkasi so’lak bezlarida, o’simlik
hujayralarining endosperm va antipod yadrolarida topilgan.
Xromosomalarni maxsus bo’yoq moddalari bilan bo’yaganda uning turli
qismlari turlicha reaksiyaga kirishadi. Ayrim qismlari to’q rangga bo’yaladi, ular
geteroxromatin, och rangga bo’yalgan qismlari euxromatin qismlardir. Ular
turlicha genetik xususiyatga ega. Geteroxromatin qism irsiyat jihatdan nofaol, ular
xromosomalarning sentromeraga yaqin joyda ko’proq uchraydi. Euxromatin
qismlari esa faoldir.
Dostları ilə paylaş: |
|
|