NANOTEXNOLOGIYANIN ƏSASLARI FƏNNININ
TƏDRIS PROQRAMI
Giriş. Maddənin quruluşu və xassələri arasında əlaqə. Ölçü effektləri.
Nanoquruluşlar. Nanotexnologiyanin elmi əsasları və inkişaf prespektivləri.
Nanoquruluşlarin təsnifatı. Nanoklasterlər, metal nanohissəcikləri, amorf
qeyri-üzvi nanoquruluşlar, üzvi və qeyri-üzvi nanokompozisiya materialları, nazik
təbəqələr və səth təbəqələri, ultradispers tozlar, biomembranlar və digər bioloji
nanoobyektlər. Fullerenlər, nanoborular və nanonaqillər. Polipeptid nanozəncirlər
və zülal nanohissəcikləri. Polimer nanoquruluşlar. Polimer nanokompozisiyalar.
Supramolekulyar nanoquruluşlar v.s.
Nanoquruluşlarin təçrübi tədqiqat üsulları. İK, UB, Rentgen, elektron
spektroskopiya. Səthin infraqırmızı spektroskopiyası. Lüminesensiya. Foto-,
termolüminesensiya. Nanohissəciklərdə lüminsensiya. Elektron, tunel və atom
qüvvət mikroskopiyası və onlarin fiziki əsasları. Rezonans üsulları (NMR, EPR).
Nanoquruluşların öyrənilməsinin difraksiya üsulları. Xüsusi müqavimət, yürüklük,
sərhəddə hal sıxlığının tədqiqi, interferometr üsulu ilə nazik təbəqələrin tətqiqi.
Zond mikroskopları. Oje spektroskopiyası üsulu ilə nanoquruluşların element
tərkibinin öyrənilməsi.
Nanoquruluşlarin
kimyəvi fizikası və alinma üsülları. Nanoquruluşlarin
əmələgəlmə və stabilləşmə mexanizmləri. Muxtəlif muhitlərdə nanoözəklərin
meydana çixması, inkiışafı və stabilləşməsini təmin edən fiziki-kimyəvi proseslər.
Bərk, maye və qaz mühitlərdə nanoquruluşlar. Kinetik proseslər, faza tarazlığı və
termodinamika. Nanomaterialların xüsusiyyətlərinin müəyyələşməsində fazalar
arası sərhəddin rolu. Kvazitarazlıqda olan nanosistemlər. Nanohissəciklərin
dayanıqlılığının təmin edilməsi. Buxarlanma və kondensasiya üsulları, yüksək
enerjili parçalanma
üsulu. Sintez və termik parçalanma. Yarikeçirici
nanohissəciklərin alınma texnologiyaları. Kolloid üsulu. Molekulyar şüa
epitaksiyası və lazer buxarlanması üsulu. Bioloji, polimer silindrik boru üsulları.
Üzvi nanoquruluşlar və polimerlər. Üzvi birləşmələr və polimerlər.
Polimerləşmə. Polimer quruluşların ölçüləri.Aromatik nanokristal birləşmələr.
Keçirici polimerlər. Blok sopolimerlər.
Nanoklasterlər və nəzəri modellər. Nanohissəciklərin nəzəri modelləri.
Klaster modeli. Klasterlərin termodinamikası. Komputer modelləşdirmə. Metal
klasterlər və onlarin xassələri. Təsirsiz gaz atomlarindan təşkil olunmuş klasterlər.
Karbon atomlarindan təskil olunmuş klasterlər. Su və digər azatomlu
molekullardan təşkil olunmuş klasterlər. Nanohissəciklərin həndəsi quruluşunun
xüsisiyyətləri
və
xüsusi
səthi.
Elektron
quruluşu.
Nanohissəciklərin
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
2
reaksiyayagirmə qabiliyyəti. Maqnit klasterlər. Nanohissəciklərdə kulon partlayişı.
Molekulyar klasterlərin dayaniqliliği və mexaniki möhkəmliyi. Nanoquruluşların
yaranmasının materialların maqnit xassələrinə təsiri. Nanomaqnitlərin dinamikası.
Nanoboşluqlarda
maqnit
hissəciklər.
Nanokarbon
ferromaqnetizm.
Nanokompozisiyalarda superparamaqnetizm. Nanomateriallarda qiqant maqnit
müqaviməti.
Ferromaqnit
mayelər.
Nanoquruluşlarda
kvant
effektlər.
Nanonagillər, kvant nöqtələri, kvant tələləri. Fermi qaz və hal sıxlığı. Potensial
çuxurlar. Hal sıxlığından asılı olan xassələr. Eksitonlar. İnfraqırmızı detektorlar.
Kvant nöqtələri əsasinda lazerlər.
Bioloji nanoquruluşlar və bionanotexnalogiya. Canli organizmin
təşkilində və həyat fəaliyyətində nanoquruluşlarin rolu. Amorf qeyri-üzvi
nanoquruluşlar, üzvi və qeyri-üzvi nanokompozisiya materialları, nazik təbəqələr
və səth təbəqələri, ultradispers tozlar, biomembranlar və digər bioloji
nanoobyektlər. Bioloji nanoquruluşlar. Bioloji quruluş materialların ölçüləri və
nanoquruluşlar. Nuklein turşuları və zülallardan təşkil olunmuş nanoquruluşlar.
Polipeptid nanozənciri və zülal nanohissəcikləri. Nano ölçülü robotlar,
konteynerler və biozondlarin lahiyələşdirilərək hazirlanma imkanlari. Canlı
orqanizmlərdə nanoquruluşlar.Canlı sistemlərin kənar, süni yad obyektlərlə
qarşılıqlı təsirinin fiziki mexanizmi. Genoçiplər. Bioinformatikanın əsasları, gen və
bioçevricilər. Gen diaqnostikası, müalicəsi və biomateriallar. Gen mühəndisliyinin
əsasları. Nanohissəciklərin canlı sistemlərdə yaratdığı dəyişiliklər. Antiseptik, an-
timikrob nanohissəciklər və onların tətbiqləri.
Nanomaterialların tətbiqləri. Konstruksiya nanomaterialları. Katalitik
nanohissəciklər. Maqnit nanohissəciklər. Tibbi və bioloji nanomateriallar.
Nanosensorlar. Fotohəssas nanohissəciklər əsasıda ceviricilər.
Ədəbiyyat
1. Ч. Пул.Ф.Оунэнс."Нанотехнологии" перевод английского языка под
редакция Ю.И.Головина Москва 2004г., 328с.
2. В. Миронов. "Основы сканирующей зондовый микроскопии".
Техносфера
3.
А.Д. Помогайло и др. "Наночастицы металлов в полимерах",
Москва
2000г, 672с.
4.
"Нанотехнология в ближайшем десятилетии", Под ред. М.К. Роко и
др., Москва Мир 2002г, 291с.
5.
Р.А.Андриевский, А.В.Рагулия "Наноструктурные материалы. «Моск-
ва 2005, 179с.
6.
Кобаяси Н. "Введение в нанотехнологию". Пер. с японского языка. Мо-
сква, 2005, 134с.
7.
И.П.Суздалев. Физико-химия нанокластеров, наноструктур и наномате-
риалов. Москва, 2006г., 592с.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
3
8.
Г.Б.Сергеев Нанохимия Москва, 2003г.,285с.
9.
А.И.Гусев Наноматериалы, наноструктуры, нанотехнологии. Москва,
2005., 410с
10.
П.Д.Дьячков Углеродные нанотрубки Москва, 2006.,293с.
11.
А.Д.Стадник, Г.В.Кирик Полимерные композиты и нанокомпозиты в
магнитных полях Сумы, 2005.,235с.
Tərtib edənlər:
Dosent, f.r.e.n. Ramazanov Məhəmmədəli Əhməd oğlu,
Dosent, f.r.e.n. Nəbiyev Nagif Səftər oğlu,
Baş müəllim, f.r.e.n. Paşayev Faiq Heydər oğlu,
Laboratoriya müdiri, f.r.e.n. Həsənov Arzuman Qardaşxan oğlu.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com