Nigar Hüseynova

Bərkə
  xanın  baş  komandiri 
Əmir  Noqayın
  öz  әtrafına  topladığı  türk  tayfaları  sonralar  birlәşib 
qüdrәtli  dövlәt  qurub  vә  rәhbәrlәrinin  adını  yaşadaraq  toplumlarına  bu  adı  qoyublar  (Togan, 
1981:20).  
Qaynaqlara  görә 
Noqay
ın  babası 
Taval
  XII  yüzilliyin  sonlarında  Qıpçaq  bozqırlarının 
Aksu
 çayı çevrәsindә yaşayan vә özünә tabe olan 
Pəçənək
, 
Uz
 vә 
Qıpçaq
 adlı türk tayfalarının 
başçısı  olub.  Atasından  sonra  boyunun  başına  keçәn  Noqayın  birlәşdirdiyi  bu  tayfalar  onun 
ölümündәn sonra 
Noqay
 adını götürüb.  
Əmir
 
Noqay,  Cucinin  oğlu  Monqolun
  nәvәsidir  vә  Qızıl  Orda  dövlәtindә  tümәn  bәyi 
olub.  Anası  cariyә  olduğundan  Çingiz  qanununa  görә  xaqan  ola  bilmәyәn  Noqay,  Çingiz 
qanunlarına  sәdaqәtlә  bağlı  qalsa  da  dövlәt  içindә  dövlәt  kimi  hәrәrәkәt  edәrәk  Qızıl  Ordanın 
daxili  çәkişmәlәrlә  büdrәmәsinә  vә  tәnәzzülә  uğramasına  sәbәb  olub  (Öner,  1998:XL).  Bәrkә 
Xanın  ölümündәn  sonra  müstәqil  bir  xan  kimi  hәrәkәt  edәn  Noqay