33
hakimiyyәti altında olduğu zaman hamı asudә vә firavan bir ömür sürüb, ancaq Osmanlı
hakimiyyәtinin zәiflәmәsi vә buranın 1878-ci ildә İngiltәrәyә mәcburi şәkildә verilmәsindәn bәri
müәyyәn güclәrin siyasәti sәbәbiylә münaqişә bölgәsinә çevrilib. Burada yaşayan türklәr neçә
dәfә kütlәvi soyqırımla üzlәşib. Orbay Dәlicәırmak bu vәziyyәti “Özgürlük Türküsü” adlı
şeirindә bir neçә misra ilә bu cür dilә gәtirib:
“Nisanlar kaç bahar yeşәrmәdi ülkәmdә
Kaç bahar...
Bayrağımı yıllar yılı sandıklarda sakladım
Yürәğim çağıma acılı kaldı,
Gözlәrim kuzeyә açılı kaldı...
Oysa bәn,
Ta әzәldәn hür yaşamış bir ulusun dalıydım.... (Yıldız, 2002:1).
Qıbrıs türklәrinin izdirablı tarixi 1878-ci ildәki bu müqavilәdәn sonra başlayıb. Osmanlı
Dövlәtinin Birinci Dünya Müharibәsindә Almaniya ilә eyni sәfdә olmasını irәli sürәn İngiltәrә
Qıbrısı 1914-cü ildә öz hakimiyyәtlәrinә alıb vә bu hakimiyyәt 1960-cı ilә kimi davam edib.
Rumlar 1963-cü ildә AKRİTAS planını hәyata keçirәrәk 21 dekabr günü Adada soyqırım törәdib,
103 türk kәndini boşaldıblar. Bu hadisә zamanı Süleyman Uluçamgil adlı şair dә şәhid olub.
Ancaq Rumların ürәyi soyumayıb vә qәti olaraq Türklәri Adadan qovmaq fikrindә olduqlarından
1974-cü ildә bu dәfә EOKA adlı terror tәşkilatının öncüllüyündә soyqırım törәdiblәr, Türkiyә
mәcbur qalıb müdaxilә edib vә Qıbrıs türklәri 13 fevral 1975-ci il tarixindә Qüzey Qıbrıs Türk
Cümhuriyyәtini qurublar (Fikrәtqızı, 2010:19-21).
Qıbrısdakı Türk әdәbiyyatının köklәri digәr Türk xalqlarının әdәbiyyatları kimi şifahidir.
Oğuzlar vә az sayda olsalar da onlarla birlikdә digәr Türk tayfalarının gәlib Anadoluda
mәskunlaşmasıyla şifahi әdәbiyyatımız burada da davam edib. 16-cı әsrdә Türk hakimiyyәtinin
Qıbrısda yaranması münasibәtiylә burada da hәmin әdәbiyyat özünü göstәrib (KKTC, MƏB,
2014:12).
Qıbrısdakı Türk әdәbiyyatı digәr Türk әdәbiyyatlarından fәrqli deyildir. Onun da özülü
şifahi başlayıb, bu sәbәblә bu әdәbiyyatı “
Dostları ilə paylaş: