Nigar Hüseynova
Yüklə 1,46 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
(Argunşah 2001:142). Türkiyәyә oxumağa gedәn gәnclәrdәn söz açan S. Bulgar, Hәmdullah Süphi Tanrıöverin yardımı ilә Bucak bölgәsindәn 20-yә yaxın tәlәbәnin yollandığını, bunların hamısının Türkiyәdә qaldığını, hәrbi xidmәtdә olduqlarını yazıb. Bu şәxslәr Qaqauzların folklorunu, әdәbiyyatını, adәt-әnәnәlәrini Türkiyәdә tәbliğ ediblәr (Şamil, 2011:113). DİONİS TANASOĞLU Dionis (Dәniz) Tanasoğlu 1922-ci ildә Qaqauz Yerindә Çadır qәsәbәsinә bağlı Kiriyet kendindә dünyaya gәlib. Atası Nikolay Tanasoğlu, Qaqauzların әn görkәmli әdәbiyyatçısı, yazıçısı vә marifçisidir. Qaqauz әdәbiyyatının formalaşmasında onun әvәzsiz әmәyi vardır. İbtidai mәktәbi öz kәndindә alan Dionis orta mәktәbi Ukraynanın Belqorod qәsәbәsindә, liseyi dә 1938-43-cü illәr arasında Rumınyanın qәsәbәsi Bırladda bitirib. Rumın dilini çox gözәl mәnimsәyәn Dionis II Dünya Müharibәsindә Hitlerin ordularına qarşı vuruşub. Hәrbdәn sonra İon Creange Universitetinde müәllimlik şöbәsindәn mәzun olub, digәr tәrәfdәn Leninqrad Teatr Universitetinin aktyorluq şöbәsini qiyabi bitirib. Gәnc yaşlarında öz kәndlәrindә vә Çadır qәsәbәsindә, Kişinevdә müәllimlik edib, yüksәk mәmuriyyәtlәrdә işlәyib. Daha sonra Komrat Dövlәt Universiteti rektorluğu vәzifәsinә tәyin edilib vә bütün qaqauzları öz ana dillәrindә danışmağa istiqamәtlәndirib, bununla da xalqın rәğbәtini qazanıb. Tanasoğlu, illәr uzunu Moskvaya öz ana dillәrindә tәhsil almaq istәdiklәrini bildirәn mәktublar yazıb vә axırda 30 İyul 1957-ci il tarixindә Moldova Sovet Sosialist Cümhuriyyәtindә bir qәrar çıxartdıraraq Kiril elifbası әsasında öz әlifbalarını yaradıblar. Bu tarix dә qaqauz mәdәniyyәtinin inqilabına sәbәb olub. Qaqauzların Dәniz Ağa deyә xitab etdiyi Dionis Tanasoğlu Moskvanın yolladığı türkoloq Ludmila Pkrovskaya ilә birlikdә Qaqauz әlifbasını, sonra da dersliklәri hazırlayıb. Azәrbaycanda müdafiә edib elmi ad alan Dionis tanasoğlu hazırladığı dәrsliklәrdә Türk dünyasının şifahi әdәbiyyatından örnәklәr götürәrәk bu dәrsliklәrә salıb. Bu dәrsliklәrdә qaqauz dili vә әdәbiyyatının Orxon-Yenisey abidәlәrindәn mәnbәlәndiyini vurğulayıb. Moldova Yazıçılar Birliyi ilә sıx әlaqә yaradaraq 1957-60-cı illәr arasında Yüklə 1,46 Mb. Dostları ilə paylaş:
|