Nigar Hüseynova

Həmdullah Süphi Tanrıöver
in böyük xidmәtlәri olub. Bir 
zaman Türk Ocaqları başqanı olan bu millәtçi insan diplomatik vәzifәsini yerinә yetirmәklә yana-
şı, ölkәdәki müsәlman vә xristian türklәrin yaşadıqları kәndlәri gәzәrәk qaqauzlar yaşayan kәnd 
vә qәsәbәlәrdә 
26
 mәktәbin açılmasına nail olub. Mәktәblәrdә dәrslәr ana dilindә-türkcә keçilib. 
Dobruca  türklәrindәn  vә  Rumıniyanın 
Məcidiyə
  şәhәrindәki
  Müsəlman  Seminariyası
  adlı 
mәktәbin mәzunlarından, Türkiyәdәn  müәllimlәr vә kitablar gәtirdәrәk soydaşları arasında milli 
şüurun  inkişafına  tәsir  edib.  Türkiyәdәn  gәlәn  aydınlar  vәtәnә  döndükdәn  sonra  qaqauzlardan 
topladıqları  folklor  örnәklәrini,  müşahidәlәrini,  gördüklәrini  qәzet  vә  jurnallarda, 
ensiklopediyalarda çap etdirib mövzunu gündәmdә saxlayıblar (Kösoğlu-XII, 1999: 191). 
Hәmdullah Süphi Tanrıöverin Rumıniyadan seçib Türkiyәyә oxumağa göndәrdiyi qaqauz 
gәnclәrinin  çoxu  İkinci  Dünya  Savaşından  sonra  SSRİ-nin  “qapılarını  möhkәm-möhkәm 
bağladığından”  geri  dönә  bilmәsәlәr  dә,  Türkiyәdә  qaqauz  mәsәlәsini  gündәmdә  saxlayıblar.  Bu 
gәnclәrdәn biri dә Doğan Dan adlı şәxsdir, “
Akınçılar Köyü
” adıyla yazdığı romanını o dövrün әn 
çox  oxunan “
Varlıq
”  jurnalında  1938-1939-cu  illәr  arasında  çap etdirib. Qaqauz  etnoqrafiyası  vә 
folkloruna  dair  zәngin  mәlumata  malik  bu  roman  vә  yazarı  uzun  illәr  diqqәtdәn  kәnarda  qalıb