Nizomiy universitedi tdpu

Nizomiy universitedi TDPU

• Fakultedi:Maxsus pedagogika
• Yo`nalishi:Surdopedagogika
• Guruhi:105-surdo
• Bajardi:Abdujalilova Zilola
• Tekshirdi:Marufova Zulfiya

Mavzu:Monologik nutqning elementlari

• Monologik nutq-so`zlovchining o`ziga qratilgan ,boshqa shaxsning tinglash va javob berishini e`tiborga tutmaydigan nutq shakli. Ayrim dramatik asarlarda personsjning Monologik nutqi tomoshabinga qaratilgan bo`ladi. Monologik nutq nasriy asarlarda ham uchraydi. Nazmda esa asosiy nutq shakillaridan biri hisonblanadi. Ba`zan monologik nutq asarda kulinatsion qismida bayon etiladi .

Monologik nutqni rivojlantirish

Bolalarga keng yoyilgan fikr tuzishni o`qitishda tarbiyachi ularda matn tuzilmasi(boshi,o`rtasi,ohiri) haqidagi eng oddiy bilimlarni, gap bilan fikirning tarkibi qisimlari o`tasidagi aloqalar haqidagi tasavurlarni shaklantirish zarur.

Harqanday tugallangan fikrda iboralarni bog`lashning keng tarqalgan variantlari mavjud bo`ladi. Gaplarni bog`lashning eng keng tarqalgan usuli – bu zanjir aloqasi. Olmosh, leksik takrorlash,sinonimik jikatdan o`rin almashish mazkur aloqaning asosiy vositalari hisoblanadi. Zanjirli aloqa nutqni moslashuvchan va rang-barang qiladi, chunki bolalar bu usulni egallar ekan , bir so`zni qayta takrorlashdan qochadi.

Pedagog bolalarga gaplarni parallel ravishda bog`lashni o`rgatish zarur , bunga gaplar bir-biriga ulanmaydi , balki taqqoslanadi yoki hato qarama-qarshi qo`yiladi (Kuchli shamol esardi. Quyon iniga yashirinib oldi) .

Maktabgacha katta yoshdagi bolalar ravon matnlar tuzishni o`gatishda ularda mavzuni va aytilgan so`zning asosiy fikrini ochib berish, matnga sarlavha qo`yish qobilyatlarini rivojlantirishga alohida etibor berish kerak.

Monolog (mono…va yun. Logos-so`z ,nutq) degan manoni bildiradi . Badiy asarda komponentlardan biri bo`lib , asarda ishtirok etuvchi shaxlarning o`z- o`ziga, o`zgalarga qaratilgan nutq .

Monologiyaga misol:

Monolog ko`rinishi

E`TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT.