Namuna.
O‘quvchilar o‘z atrofidagi
kishilarda hamma yaxshi axloqiy
sifatlarni ko‘rishlari va ibrat olishlari
nihoyatda muhim.
O‘qituvchining shaxsan o‘zi namuna
bo‘lishi, ayniqsa, yoshlarga katta
ta’sir ko‘rsatadi. Ular o‘qituvchining
darsda va hayotda o‘zini qanday
tutishini, atrofdagi kishilar bilan
qanday
muomala qilishini, o‘z
vazifalarini qanday bajarishini kuzatib
yuradilar.
O‘quvchilar o‘zlariga yaqin
kishilarning xulq-atvoriga taqlid
qiladilar, Xulq-atvorlar bolalarda
yaxshi sifatlarning, ba’zan esa yomon
sifatlarning ham tarkib topishiga
ta’sir ko‘rsatadi.
O‘quvchilarda g‘oyaviy
onglilik va
ijtimoiy faollik
, ya’ni, davlatning
ichki va xalqaro siyosati
mazmunini tushunish va idrok
qilish ko‘nikmalarini tarbiyalash
lozim. Tushuntirish ijtimoiy ongni
shakllantirishda eng
ko‘p
ishlatiladigan usuldir.
Tushuntirishda o‘quvchilarga
mamlakat fuqarosining davlatga
nisbatan muayyan huquq va
burchlar asosida bog‘langanligi
borasida ma’lumotlar beriladi.
Bunda davlat bayrog‘i, gerbi,
madhiyasi hamda
Konstitutsiyasiga sadoqat ruhida
tarbiya berishning ahamiyati
katta. SHu
sababli davlat bayrog‘i,
gerbi,
madhiya
Konstitutsiyasining
mohiyati tushuntirialdi.
Nasihat qilish, o‘git (undash,
ko‘ndirish, iltimos qilish,
yolvorish, tilak-istak
bildirish, ma’qullash,
rahmat aytish, duo qilish,
oq yo‘l tilash va hokazolar).
O‘quvchilar odatda hayot va
turli adabiyotlardan olingan
aniq misollar bilan
boyitilgan hikoyalarni katta
qiziqish bilan tinglaydilar.
Ularga axloq me’yorlari,
xalq o‘tmishi, tabiiy boylar,
qahramonlar hayoti va
jasorati, shuningdek, tarix,
adabiyot va san’at haqida
hikoya qilib berish mumkin.
Qoralash va jazo
(ta’kidlash, ta’na,
gina, tanbeh
berish, majbur
qilish, koyish,
ayblash,uyaltirish
qo‘rqitis
,
nafratlanish ont-
qasam
ichirish, urish,
kaltaklash va
hokazolar).