Олий ва Ўрта махсус Таълим Вазирлиги

5. Statik tajriba oʻtkazilib oʻtkinchi va oʻta oʻtkinchi qarshiliklar mashinaning boʻylama va koʻndalang oʻqlari boʻyicha topiladi. Bu tajribani oʻtkazish sxemasi 5.3 - rasmda koʻrsatilgan. Bunda yakorning ikkita fazasi chulgʻamlari ketma–ket ulanadi va shunday kuchlanish beriladiki, yakor toki boʻlsin. Qoʻzgʻatish chulgʻami oʻzgaruvchan tokni oʻlchaydigan ampermetr orqali qisqa tutashtiriladi. Yakor magnit oqimi va qoʻzgʻatish chulgʻami oʻqlarining joylashish holatiga qarab bu chulgʻamlar orasidagi magnit bogʻlanishlar oʻzgarib turadi.
5.3 - jadval

Oʻlchashlar		Hisoblashlar
I1	U1	X0
A	B	Ω	N.b

Bu bogʻlanish juda katta boʻladi, qachonki rotorning boʻylama oʻqi yakor magnit oqimi bilan bir xil boʻlsa, bunda qoʻzgʻatish chulgʻamidagi ampermetr koʻrsatkichi oʻzining eng katta qiymatiga erishadi. Shu holatga toʻgʻri keluvchi qarshilik boʻylama oʻq boʻyicha oʻta oʻtkinchi induktiv qarshilik deyiladi.
Agar rotor 90⁰ burilsa, yakor magnit oqimi rotorning koʻngdalang oʻqi bilan mos tushadi, qoʻzgʻatish chulgʻamidagi ampermetr koʻrsatkichi oʻzining eng kichik qiymatini koʻrsatadi. Bu holatga toʻgʻri keluvchi qarshilik koʻngdalang oʻq boʻyicha oʻta oʻtkinchi induktiv qarshilik deyiladi. Oʻlchash natijalari 5.4 - jadvalga yoziladi.
5.4 - jadval

Oʻlchashlar