Олий ва Ўрта махсус Таълим Вазирлиги

Oʻzgarmas tokda chulgʻam qarshiligini aniqlash.

Chulgʻam qarshiligi voltmetr – ampermetr usuli yoki koʻprik usulida aniqlanadi. Oʻlchash paytida tokning qiymati 0,2I_N dan katta boʻlmasligi kerak. Bitta chulgʻam qarshiligi oʻlchanganda qolgan chulgʻamlar ochiq boʻlishi kerak.

Voltmetr – ampermetr usulida qarshiliklar oʻlchanayotganda (R<1Ω) boʻlsa 3.3.a – rasm bilan va (R>1Ω) boʻlsa, 3.3.b. - rasmdagi sxemalar yigʻiladi. 1 [Ω] dan kichik qarshilik oʻlchanayotganda oʻlchanayotgan qarshilikning hisoblangan qiymati, voltmetr qarshiligining 0,5% va undan katta qiymatini tashkil etsa, bu paytda oʻlchanayotgan qarshilik qiymati quyidagi formula boʻyicha hisoblanadi.



3.1 – rasm. Transformatorning guruhini aniqlash sxemalari: a) Y/Y–0 ulanish guruhi uchun, b) Y/Y–6 ulanish guruhi uchun, d) Y/–11 ulanish guruhi uchun
[Ω] R_v – Voltmetr qarshiligi [Ω]

3.2- rasm. Transformatorning ulanish guruhini ikki voltmetr usuli yordamida aniqlash

Tok manbai sifatida sigʻimi 200 A·soat, kuchlanishi 4–12 V li akkumulyator batareyasidan foydalaniladi. Chulgʻam qarshiligini oʻlchashda transformator tom qismida joylashgan chiqishlarining toʻgʻri joylashganini tekshirish kerak. Oʻlchash barcha chulgʻamlar va rostlash pogʻonalarida amalga oshiriladi. Faza chulgʻamining liniya qarshiligi qayta ulagich qurilmasining barcha holatida oʻlchanadi.

1.3– rasm. Voltmetr- ampermetr usulida qarshiliklarni oʻlchash sxemalari:

((R<1Ω) boʻlsa, a – rasmdagi sxema bilan va (R>1Ω) boʻlsa, b – rasmdagi sxema bilan oʻlchanadi)
Nazorat savollari
1. Transformatorning guruhi qanday aniqlanadi?
2. Qaysi holatlarda Y ulanish qoʻllaniladi?
3. Qaysi holatda Δ ulanish qoʻllaniladi?
4. Toq guruhlar qanday ulanishda va juft guruhlar qanday ulanishda foydalaniladi?


4 - Laboratoriya ishi
Uch fazali uch chulgʻamli transformatorning sinovi


Ishning dasturi

1. Transformatorning tashqi koʻrinishi(chizmalarga mosligini)ni tekshirish.

2. Yuksiz ishlash toki va isrofini tekshirish.
3. Qisqa tutashuv toki va isrofini tekshirish.
4. Nol ketma-ketlikdagi qarshilikni oʻlchash.