Olimlar haqida ma’lumot. 1892-yil Jenevada Xalqaro kimyogarlar
Yüklə 28,18 Kb.
|
| Rezerford - radioaktiv nurlarni 3 qismga
a) alfa b)betta c)gamma nurlarga ajratdi.1899 S.Sh.Rashidova akademik yuqori molekulalar birikmalar kimyosi sohasidagi olima kavillioni kashf etdi. Sabate – alkenlardan 150 -200 C da Ni yoki Pl katali-da H2 biriktirib alkanlar olgan. Sala.A – 1620 –yilda erituvchilarni suvli, kislotali va yog’li sinfga ajratdi. Salimov.Z.Z. – tomonidan chiqindisiz tehnologiya asosida Farg’ona kimyoviy tolalar zavodi chiqindilaridan aseton bug’larini yutib qoluvchi sferik va yarim sferik yutkichlarni ishlab chiqdi. Iqtisodiy samarador “Pnevmo” qurilmalar ishlab chiqqan. Segen - Fransus farmatsevti tozalanmagan morfinni oldi. 1804 yili Semyonov.N – alkanlarning galogenlanish reaksiyalarini yani radikal mehanizmini aniqlagan. Sent Kleer Devil – 1885 yilda alyuminiyni kashf qilgan. Sertyurner - Nemis formasefti toza morfinni oldi. 1906 yilda Seyrel – usuli C2H5-O-C2H5 + IJ = C2H5J + C2H5OH reaksiyadan foydalanib metoksil va etoksil gruppalar miqdorini aniqladi. Seyze 1827 yilda birinchi bo’lib platina Pt (II) ning π –kompleksini aniqlagan Shankurtua – kimyoviy elementlarning slindr shaklidagi jadvalini yaratdi. 1862. Sharipov.X.T. – oltin platina molibden volfram kabi qimmatbaho metallarni chiqindilardan ajratib olish texnologiyasini ishlab chiqdilar va metallurgiya sanoatida amaliyotga joriy qildilar. Shele – 12 kun davomida distillangan qor suvini kolbada qaynatib kolbani yemirilganligini aniqladi. Eruvchanlikni isbotladi Sheyelye – 1774 yilda xlorni aniqlagan. Shtal.G – flogiston nazariyasini yaratdi XVII asr. Shtaudinger 1924 yil nemis kimyogari Tabiy kauchok izoprenni polimerlash mahsuloti ekanligi va uning to’liq tuzilishini aniqlagan Shyele – Sut kislota yoki oksipropion kislotani CH3-CH (OH)-COOH birinchi marta qatiqdan ajratib olgan 1870 yilda Siglerning - aluminiy-organik brikmalari kimyosida yangilik boldi K. Sigler (1955) vodorod ishtirokida allenlarga aluminiy ta’sir etilib (3-20 MPa, 60-1000S da) trietil aluminiyni sintez qildi. Sodiqov (1913-1987)akademik dunyoga tanilgan o’zbek kimyogar olimi va tashkilotchi rahbardir U 1966 yildan 1983 yilgacha O’zbek Fanlar Akademiyasining Prezidenti bo’lib ishlagan Solvey - soda olishni “ammiakli usuli”ni taklif qilgan. Sukervanik (1901-1968) akademik “aromatik birikmalarni alkillash va asillash” sohasi bo’yicha izchil va keng qamrovli tadqiqotlar o’tkazgan, shu yo’nalishda tanilgan organik kimyogarlar maktabini yaratgan olim Tilden – izoprenni polimerlab kauchuksimon modda oldi. Tile 1899 yilda Konyugirlangan diyen uglevodorodlarning bu xususiyatini malekuladagi uglerod atomlaridan saqlanib qolgan qoldiq valentlik hisobiga shunday birikishi mumkin degan nazariyasida isotlab berdi Tishchenko r-si. 2CH3COH CH3COOC2H5 Tomson – elektronni ochilishi 1897 yil. Tood.A – tomonidan nuklein kislotalar tuzilishi aniqlandi. Uilard.P. – gamma nurlarni elektromagnil nurlar ekanligini aniqladi.1900 Uilkins 1951-yilda - DNK ning rentgen struktura analizini amalga oshirdi Uotson va F. Krik - E.Chargaff A.Todd L.Poling ishlariga asoslanib DNK ning ikilamchi to’liq strukturasini va uning qo’sh spiral modelini aniqladilar. Vant-Goff - kimyo sohasida birinchi Nobel mukofoti sovrindori. Vant-Goff , Le-Bel – bir biridan behabar holda bir vaqtni o’zida organik moddalardagi har bir uglerod alementining to’rt valinti to’rt atom yoki atomlar grupassi bilan brikkan bo’lsa shu moddalar asimmetrik markazga ega bo’lishini isbotlaganlar 1874. Vegner – olefinlarga katalizator (Cr2 O3 ) ishtirokida peroksid ta’sir ettirib ikki atomli spirt olgan Vilyams 1860 yilda ingliz olimi kauchukni “quruq haydash” natijasida C5H8 tarkibli izoprenni oldi Vinkler – germaniyni aniqladi 1886. Voronkov akademik kremniy-organik birikmalarning alohida katta sinfi silatronlarni kashf etdi 33 Xurshid-KRISTALL Voskresenskiy 1842 yili teobrominni ajratib oldi. Alkaloid konining tuzilishi 1886-yilda aniqlangandan so’ng alkaloidlar kimyosi keng rivojlanib ketdi. Vyolerning -1824 yili nemis kimyogari o’simlik a’zosida uchraydigan oksalat kislotani ditsiandan va 1828 yili inson va hayvon azosida hosil bo’ladigan mochevinani ammoniy sianatdan labaratoriya sharoitida sintez qildi.
Vyoller – 1824 yilda o’simlik a’zosida uchraydigan oksalat kislotani ditsiandan oldi. 1828 yili hayvon azosida hosil bo’ladigan machevinani ammoniy sianatdan oldi. Vyurs – dixloretanini gidroliz qilish etandiol olgan 1856 y. Yakobi.B – galvanoplastikani kashf qilgan. 1837. Yunusov (1909-1995)akademik boshchiligida izohi nolin, eritrin, diterpen xinolin, indol, xinozolidin, xinozolin, steroid, piroliziddin, priding, tropan va oltingugurtli alkoloidlar ustida ilmiy ishlar olib borildi. Yuryev.K –ning ko’rsatishicha 300 C0da Al2O3 katalizotori ishtirokida furon tiofen va pirrollar o’zoro bir-biriga o’tib turadi. Zeliniskiy (1861-1953) akademik to’yingan va to’yinmagan siklik birikmalar kimyoni va ularning sintez qilish usullari bilan organik kimyoni rivojiga o’z hissalarini qo’shdi. Zelinskiy - neft tarkibidagi sikloqeksandan benzol olishni isbotladi. Zelinskiy – protiva gazni kashf qilgan. Zelinskiy.D.N – siklogeksanni degidrogenlab benzol oldi. Zelinskiy.D.N va Kazanskiy.B.A. – aktivlangan ko’mir bilan atsetilenni trimerlab benzol oldilar. Zinin – Nitrobirikmalarni qaytarish bilan aromatik aminlarni olish usulini birinchi bo’lib kashf qilgan 1842 Zinin (1812-1880)rus olimi sanoatda benzoldan anilin oldi. Yüklə 28,18 Kb. Dostları ilə paylaş:
|