Қорин чурралари
V. Semirish va ayniqsa undan keyingi qattiq oriqlab ketishga qarshi kurashish. VI
Yüklə 0,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
| V.
Semirish va ayniqsa undan keyingi qattiq oriqlab ketishga qarshi kurashish. VI. Operatsiyadan keyin churralarning profilaktikasi jaroxat yiringlashini oldini olishdan iborat. Buning uchun qorin jaroxati tamponada qilinadi, laparatomiyani boshdan kechirgan kishilarga 2-4 xafta muddatga dam olish beriladi. Jismoniy ishga kaytishda yuklama asta-sekinlik bilan berilishi prinsipini amalga oshirish va qorin devori mushaklarini chiniqtirish zarur. OPERATSIYADAN OLDINGI TAYYORGARLIK VA OG'RIQSIZLANTIRISH USULLARINI TANLASH. Churralar bilan bemorlarni operatsiyadan oldingi tayyorgarlikni o'tkazish muddati ko‟p faktorlarga bog‟liq: - churraning kattaligi va hajmiga - churraning asoratlanganligiga va bemorda yo'ldosh kasalligining borligiga - bemorning yoshiga va qanday og'riqsizlantirish usulining tanlanishiga. Ana shu ko‟rsatilgan faktorlar bemorlarni qanday hajmda tekshirish kerakligini ko‟rsatadi.O‟rta va yosh bemorlarda chov, son va kindik churralari asoratlanmagan bo‟lib, yo'ldosh kasalliklari topilmasa alohida operatsiyadan oldingi tayyorgarlikka muhtoj bo‟lmaydilar. Bunday bemorlarni poliklinika sharoitida kerakli tekshirishlar va tahlillar qilinadi. Bemor statsionar sharoitda 2-3 kun kerakli operatsiyadan oldingi sanitar-gigiyena talablarni bajarib, tozalovchi hukna, qon va siydik tahlillarini ko'rib, bemorning umumiy ahvoli, tana harorati, puls, qon bosimi qaytadan tekshirilib operatsiyaga olinadi. Agar bemorga rejali operatsiya umumiy og'riqsizlantirish yo‟li bilan o'tkazish mo'ljallanganda albatta yurak-qon tomirlar, nafas olish tizimlari holati yaxshi tekshirilishi kerak. Buning uchun EKG, spirografiya, rentgenologik tekshirishlar, bioximik tahlillar, kaagulogramma, UTT qilinadi. Qisilgan churralarda zudlik bilan operatsiya qilish muhim davolash tadbiridir. Agar qisilib qolgan vaqtidan 10-12 soat o'tgan bo‟lib, ichak tutilishi belgilari bo‟lganda (taxikardiya, tilning quruqligi, ko‟p marta qayt qilish, giperleykotsitoz va umuman intoksikasiya belgilari aniq yuzaga chiqqanda) bemorni 1-2 soat (undan ko‟pmas) operatsiyadan oldingi tayyorgarligi o‟tkaziladi. Operatsiyadan oldin spazmolitiklar va og'riqsizlantiruvchi dorilar (promedol, atropin va h.k.) qo'llanilganida churra o'zicha to‟g‟rilanib ketishi mumkin. Adabiyotlarda shunday to‟g‟rilanib ketish holatlari 10-11%-ni tashkil qiladi (K.D.Toskin 1983). Churraning o'zini to‟g‟rilanib ketishi holati xirurgni juda qiyin ahvolga solib qo'yadi..
Katta operatsiyadan keyingi ventral churralarda operatsiyadan oldingi tayyorgarlik alohida ahamiyatga ega. Bunday bemorlarni operatsiyaga uzoq muddatli 10-12 kun, hatto 2-3 haftalab tayyorlash zarur, chunki bemor ichagining katta hajmida churra xaltasidan qorin bo‟shlig‟iga yuborilganida qorin bo‟shlig‟i bosimining oshishiga adaptasiya qilinishi kerak. Ayrim mualliflar buning uchun bemor gorizontal holda yotganida churra ichidagi charvi, ichak sirtmoqlarini qorin bo‟shlig‟iga yuborib bandaj boglab qo'yishi taklif qiladilar. Ma‟lumki qorin bo‟shlig‟i bosimi oshganda.(Abdominalis comportaments syndromis) hosil bo‟ladi,bemorda o‟tkir yurak va o'pka yetishmovchiligi rivojlanishi mumkin. Bemorni operatsiyaga tayyorlash davrida chiqindisiz diyeta va ichakni tayyorlash zarur. Bemor statsionarga kelguncha 15-20 kunlik ratsionidan non, go'sht, kartoshka, yog' va yuqorigi kaloriyali bo'tqa (kasha) chiqariladi. Yog'siz go'shtli sho'rva, qatiq, kisel, mastava va ko‟proq o'simlikdan bo‟lgan ovqatlar tavsiya qilinadi. Operatsiyadan 3-5 kun oldin statsionar sharoitida har kuni ertalab, kechqurun tozalovchi huqna qilinadi va yengil yumshatuvchi dorilar beriladi. Operatsiyadan keyingi juda katta qorin old devori va kindik churralarida ichaklarni batamom tozalash muhim hisoblanadi. Operatsiyadan 2 kun oldin bemor faqat suv ichadi. Bemorlarga tuzlar, karbonsuvlar va oksillar defitsiti parenteral yo‟l bilan tuzli eritmalar, glyukoza eritmasi va oqsilli qon o'rnini bosuvchi moddalar yuboriladi. Shu davrda bemorlarga albatta 3-4 kun antibiotiko-terapiya o‟tkaziladi. Shunday tayyorlagandan keyin churra hajmi pasayadi va ichakni operatsiya paytida ichak sirtmoqlarini churra xaltasi bilan bo‟lgan bitishmalardan ajratish yengillashadi. Ayniqsa operatsiyadan keyingi bo‟ladigan ichaklar parezi rivojlanishi kamayadi.Ana shunday usulda kompleks operatsiyadan oldingi tayyorgarlik o‟tkazilganda operatsiyadan keyingi katta qorin old devori churralari bilan biz oxirgi yillarda bemorlarning operatsiyani yengil o'tkazganligiga ishonch hosil qildik. Churralarni kesish operatsiyalarida o'z tajribamizga asosan mahalliy, vena ichi va umumiy og'riqsizlantirish usulida olib borishni tavsiya qilamiz. Anesteziya usulini tanlashda bemorning yoshi, churraning lokalizatsiyasi va hajmi, asoratlarning mavjudligi, qaytalanganligi kabi obyektiv belgilarga asoslanamiz. Qorinning old devori va kindikning katta churralarida, ayniqsa operatsiyadan keyingi, retsidivli, chov churralarida semiz bemorlarda umumiy og'riqsizlantirish intubatsion narkoz qo'llaniladi. Oxirgi yillarda ayrim churralarda peridural va orqa miya anesteziyasi usulida ham operatsiya qilinmoqda. Operatsiyadan keyingi davrning kechishi o‟tkazilgan operatsiyaning xiliga, hajmiga va operatsiyadan oldingi tayyorgarlik sifatiga bog‟liq. Asoratlanmagan chov, son, kindik churralarida operatsiyadan keyingi davr yaxshi o‟tadi. Bemorlar 2-kundan boshlab suyuq ovqatlar iste‟mol qilishlari va yurishlari mumkin. Ichak faoliyati 2-3 sutkadan keyin tiklanadi. Bemorlarni haddan tashqari yotoq holatida ushlash noto‟g‟ri taktika hisoblanadi. Qorin old devori katta va operatsiyadan keyingi ventral churralarda operatsiyadan keyingi davr ancha og'ir o‟tadi. Ularda o'pka-yurak yetishmovchiligi va pnevmoniya bo'lish xavfi yuqoridir. Ayniqsa bemorlar gipoksiya holati (uzoq vaqt davom) etganda, nafas olishi tezlashadi, teri qoplamasida sianoz, qon bosimi ko'tariladi, taxikardiya yuzaga chiqadi. Ana shunday klinik belgilar yuzaga chiqishi, operatsiya bo‟lgan davrda bemor ahvolini yaxshi baholay bilmaslik natijasi hisoblanadi. Ayrim qari yoshdagi bemorlarda nafas yetishmovchiligi operatsiyadan keyin 2-3 kundan keyin ham yuzaga chiqishi mumkin. Bunday holatning asosiy sababi operatsiyadan keyin bo‟ladigan ichaklar parezi bilan bog'lash mumkin. Bemorlarni og'ir ahvoldan chiqarishda aniq o‟tkazilgan reanimasion tadbirlargina yordam beradi. Qisilgan churralar bilan operatsiya qilinganda eng avvalo quyidagi masalalarni hal qilish zarur: 1.
2.
Infeksiyani bostirish. 3.
Yurak-tomir, nafas yetishmovchiliklari profilaktikasi va uni davolash. 4.
Oshqozon-ichak tizimi funksiyasini tiklash. 5.
Peritonit bilan kurashish. Operatsiyadan keyingi davolashning jadal o‟tkazilishi churraning qisilib qolishi vaqtincha, intoksikasiyani yuzaga chiqishi, ichaklarda nekrozning bor yoki yo'kligiga bog‟liqdir. Qorin churralari bilan bemorlarda umumiy tadbirlardan biri operatsiyadan keyingi yaraning yiringlash holatiga yo'l qo'ymaslikdir.
Shuning, uchun bir qancha o‟tkaziladigan tadbirlar qilingan operatsiyaning ajralmas bir bo'lagi hisoblanadi: 1.
Operatsiya paytida to‟qimalarni jarohatlashdan va ifloslantirishdan muhofaza qilgan holda operatsiya qilish. 2.
3.
Churra darvozasini va defektini plastika qilishda mushak-aponevroz to‟qimalar qirralarini haddan tashqari tarang holda tortmaslik. Buning iloji bo'lmasa maqsad plastik material yoki churra xaltasini ishlatish. 4.
5. Ishonchli gemostaz qilish. 6. Yarani albatta 2-3 sutkaga drenajlash. Biz o'z amaliyotimizda yarani vakuum orqali drenajlash usulini qo'llaymiz. Operatsiyadan keyingi bemorlarning ish qobiliyatini to‟g‟ri aniqlash operatsiya qilgan xirurgning muhim vazifalaridan biridir.
Yüklə 0,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|