O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent

Server operatsion tizimlari haqida ma’lumotlar
Server – bu tarmoqning barcha ishchi stansiyalar so‘rovlarini qayta ishlash uchun ajratilgan ko‘p foydalanuvchili kompyuter bo‘lib, u bu ishchi stansuyalarga umumiy tizim resurslariga(hisoblash quvvatlariga, ma’lumotlar omboriga, dasturlar kutubhonalariga, printerlarga, fakslarga va boshqa) murojat qilish imkonini beradi va bu resurslarni taqsimlaydi. Server – o‘zining tarmoqli operatsion tizimiga ega bo‘lib, tarmoq barcha bug‘unlarining ishi uning boshqaruvi ostida o‘tadi. Serverga qo‘yiladigan eng muhim talablar ichida yuqori ish unumdorligini va ishonchliligini ajratib o‘tish lozim.
Ihtisoslashgan serverlar ma’lumotlar omborirni va ma’lumotlar arhivini yaratish va boshqarish, ko‘p adresli faksimal aloqa va electron pochtani qo‘llash, ko‘p foydalanuvchili terminallarni (printerlarni, plotterlarni va boshqa) boshqarih bo‘yicha tarmoq ishidagi eng “zaif” joylarni bartaraf etish uchun ishlatiladi.
File server (Fayl server) – qiymatlar ombori bilan shlash uchun ko‘pincha sigimi terabaytgacha bo‘lgan RAID diskli massivlardagi hajmli diskli eslab qolish qurilmalariga egadir.
Novell Netware operatsion tizimida tarmoqning asosiy buguni fayl server hisoblanadi. Unda tarmoq operatsion tizimi, m’lumotlar ombori va foydalanuvchilarning amaliy dasturi joylashtiriladi. Shuning uchun fayl server tarmoqdagi eng kuchli kompyuter bo‘lishi kerak, chunki butun tarmoqning unumdorligi va funksional imkoniyatlari unga bog‘liqdir.
Fayl server sifatida tezkor xotirasining sig‘imi 16-32 MB dan kam bo‘lmagan kompyuter ishlatilishi kerak. Fayl server qattiq diskining (qullab quvvatlaydigan tarmoq resursi asosiy taqsimlovchining) – sigi’mi 1200-3000 MB ni tashkil etishi lozim.
Arhivli server (zahirali nusxalash serveri- storage express system) - ma’lumotlarni zahirali nusxalash uchun yirik ko‘p serverli tarmoqlarda, sig‘imi 5 GB gacha bo‘lgan almashtiriladigan kartridjli magnit lentadagi yig’uvchilar (stremmiterlar) ishlatiladi
Odatda, tarmoq ma’muriyati tomonidan senariy bo‘yicha (tabiiyki, arhiv katalogini tuzish bilan) serverlardan va ishchi stansiyalardan olingan ma’lumotlarni siqishtirish kundalik avtomatik arhivlashtirish ishlarini bajaradi.
Fax server (