O‘zbekiston respublikasi oliy ta`lim, fan va innovatsiyalar vazirligi

virtual bank - Internet tarmog‘i yordamida mijozlarga xizmat ko‘rsatishni amalga oshiradigan bank.
xavfsiz elektron bitim - Internetda plastik kartalar bo‘yicha hisob-kitoblar bilan bog‘liq tranzaksiyalarni qayta ishlashda foydalaniladigan himoyalangan elektron tranzaksiyalar standarti.
billing - Telekommunikatsiyalar korxonalaridagi telekommunikatsiyalar xizmatlaridan foydalanish to‘g‘risidagi axborotni to‘plash, ularning tarifikatsiyasi, abonentlarga hisob-kitoblarni chiqarib berish, to‘lovlarni qayta ishlash uchun mas’ul bo‘lgan jarayonlar va qarorlar kompleksi.
blokcheyn - 1. Taqsimlangan ma’lumotlar bazasini (yagona markazsiz) tuzish metodologiyasi. Bunda har bir yozuv foydalanish tarixi to‘g‘risidagi ma’lumotni o‘z ichiga oladi, bu esa uni (ma’lumotni) soxtalashtirish imkoniyatini qiyinlashtiradi. Blokcheyn virtual valyuta tizimlarida operatsiyalarni bajarish (pul birliklarini ishlab chiqarish, o‘tkazmalar) va ularning tarixini saqlash uchun qo‘llaniladi.

2. 
   Keyinchalik o‘zgartirish imkoniyati bo‘lmagan bog‘langan bloklarning ketmaketligi ko‘rinishida tizimlangan tranzaksiyalarni markazlashtirilmagan holda saqlash va qayta ishlash algoritmlari va protokollari.
   
3. 
   Ichida axborot bo‘lgan bloklarning muayyan qoidalar bo‘yicha qurilgan uzluksiz ketma-ket zanjiri.
   

Kriptografiya - Axborotni yashirish maqsadida, kodlar va shifrlarni yaratish uchun matematikadan foydalanish. Bitkoinlar tranzaksiyasini tasdiqlash va ta’minlash uchun foydalaniladigan matematik amallarning asosi sifatida qo‘llaniladi.
Bu kabi misollarni juda ko‘plab keltirish mumkin.
Ijodiy jamoa lug‘at bugungi kun uchun zarur qo‘llanma deb hisoblaydi va har bir foydalanuvchi uchun faoliyatida samara beradi, degan umidda. Iqtisodiyot haqida tushuncha.
Iqtisodiyot —yunoncha"oykos" va ("nemein" so'zidan olingan) "nomiks" soʻzlari birlashmasidan kelib chiqqan boʻlib, "oykonomia", ya'ni uy xoʻjaligini boshqarish degan maʼnoni anglatadi. "Ekonomika" soʻzi ommaviy oʻzbek lugʻatiga oʻtilganda "iqtisodiyot" atamasiga oʻzgaradi. Iqtisodiyot cheklanmagan ehtiyojlarni, cheklangan resurslardan samarali foydalanib boshqarishni oʻrganuvchifan.
Qadimda Yunon filosoflaridan biriKsenofontoʻzining ilmiy ishlaridan birini
„Ekonomikos“ deb ataydi. Bu asar orqalimamlakatidaroʻy berayotganmahsulotalmashinishi xamda ishchi xalqni qishloq hoʻjaligidan unumli foydalanib oʻzining moddiy ahvolini yaxshilashi borasida ilk marotiba soʻz yuritilgan. Keyinchalik bu sohalar borasida rivojlanish statistika oqimini keltirib chiqargan bir necha oqimlar vujudga keladi ulardan ayrimlariOʻrta asrlardavujudga kelib oʻzining yoʻnalishi bilan bir necha mamlakatlar aro yaxshigina shuhrat qozongan:

• 
  Asosiy maqola:Merkantilizm
  

Merkantilizm— oqimidir bu yoʻnalish „merkante“italyanchasoʻzdan olingan boʻlibsavdogar,xaridormaʼnosini anglatadi,XVI-asrningboshlarida paydo boʻlgan bu oqimning asoschilari taniqli italyan iqtisodchisiTomas Menva fransuz iqtisodchisiJan Batist Kolbergoʻzlariningilmiyvaamaliyishlarida asos soluvchilar qatoridan joy olishdi.Merkantilizmtarafdorlari halq boyliginingmanbasivamamlakatiqtisodiyotini rivojlanishi bu uningsavdobilan shugʻullanishi, eksport-importning izchilligidadir deb xisoblashishgan.

• 
  Asosiy maqola:Fiziokratizm
  

Fiziokratizm—fransuzchasoʻzdan olingan boʻlibHokimiyattabiati maʼnosini beradi. Bu oliygohni asoschisi fransuz demokratistiFransua Kenedir,UningXVIIasrdaParijningkichik bir nashriyotida chop etilgan„Iqtisodiy jadvallar“kitobi orqali ushbuFiziokratmaqomida atalgan birinchi insonlardan biri sanaladi. Uning kitobida keltirilishcha halq boyligining manbasi vamamlakatiqtisodiyotini rivojlanishi bu aholining qishloqxoʻjalik mahsulotlarini ishlab chiqarishiga bogʻliq deb hisoblanilgan.

• 
  Asosiy maqola:Klassik iqtisodiyot
  

Klassik iqtisodiyotchilar-bu oqim bizning zamonamizga oʻzaro bogʻlikligi bilan ajralib turadi.XVIII asrningikkinchi yarmiXIX asrningboshlaridaAdam Smith,William Petty,David Ricardo,Jean Baptist Sayningiqtisodiy ruknda ishlari ularni bevosita bu oqimni yaralishiga olib kelgan. Bu iqtisodchilarning fikricha xalq boyligining manbasi va mamlakat iqtisodiyotini rivojlanishi oʻzaro mahsulot ishlab chiqarish, raqobat faoliyatini kengaytirishi asosida yaratiladi deya xisoblashgan va oʻzlarining amaliy ishlarida buni yaqqol isbotlab berishgan. Iqtisodiyot hamishajamiyathayotining asosini tashkil etadi. Odam yashashi uchun oʻz ehtiyojlarini qondirishi kerak,Hamma ehtiyojlarni qondirish esa ishlab chiqarishni
rivojlantirish bilan bogʻliq.Insonsanʼat,adabiyotbilan shugʻullanishdan oldin avval ovqatlanishi, kiyinishi va yashash joyiga ega boʻlishi kerak.buning uchun zarurmahsulotlar, kiyim-kechak va boshqa tovarlar ishlab chiqarishda yaratiladi. Shu tarzda kishilarningmoddiy turmushdarajasi, moddiy ehtiyojlarning qondirilishi iqtisodiyotning holatiga, iishlab chiqarishning rivojlanishiga tugʻridan-toʻgʻri va bevosita bogʻliqdir.
“RAQAMLI O‘ZBEKISTON — 2030” STRATEGIYASINI TASDIQLASH