O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi guliston davlat universiteti

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI


GULISTON DAVLAT UNIVERSITETI

“TASDIQLAYMAN” ______________M.T.Xodjiyev 2023 yil “_____” avgust

GEOEKOLOGIYA VA LANDSHAFT EKOLOGIYASI


O‘QUV DASTURI
Bilim sohasi: 500 000 - Tabiiy fanlar, matematika va statistika


Ta’lim sohasi: 530 000 - Fizika va tabiiy fanlar


Ta’lim yo‘nalishi: 60530400 - Geografiya
Guliston-2023

Fan/ modul kodi GLEB406		O‘quv yili 2026-2027		Semestr 7	ECTS - Kreditlar 6
Fan/ modul turi Majburiy		Ta’lim tili O‘zbek/rus			Haftadagi dars soatlari 4
1.	Fanning nomi		Auditoriya mashg‘ulotlari (soat)		Mustaqil ta’lim (soat)	Jami yuklama (soat)
	Geoekologiya va landshaft ekologiyasi		60		120	180

2.

I. Fanning mazmuni Fanni o‘qitishdan maqsad – Geoekologiyaning nazariy asoslari, geoekologik omillar va ularning turlari, geoekologik muammolar, geoekologik baholash, monitoring va prognoz bo‘yicha bilimlarni shakllantirishdan iborat. Fanning vazifasi – Geoekologik indikatorlarni aniqlash, geoekologik muammolar va ularning yechimi, geoekologik muammolarni baholash, ularning monitoringni olib borish va rivojlanishini prognozlash, geoekologik kartalashtirish bo‘yicha ko‘nikmalarni shakllantirishdan iborat. II. Asosiy nazariy qism (ma’ruza mashg‘ulotlari) II.I. Fan tarkibiga quyidagi mavzular kiradi: 1-mavzu. Kirish. Geoekologiya va landshaft ekologiyasi fani, obyekti va predmeti, maqsadi va vazifalari. Geografik fanlar tizimidagi o‘rni. O‘quv fanining boshqa tabiiy fanlar bilan bog‘liqligi. Geoekologiya va landshaft ekologiyasining rivojlanish tarixi va hozirgi holati. Landshaft ekologiyasi. Yevropada landshaft ekologiyasi. Landshaft ekologiyasining Shimoliy Amerikada rivojlanishi. O‘zaro aloqalar va bog‘liqliklar. O‘zbekistonda geoekologik tadqiqotlar. Geoekologiyaning fan sifatida shakllanishi va hozirgi holati. 2-mavzu. Geoekologiya – geotizimlar ekologiyasi to‘g‘risidagi fan. Geoekologiya – geotizimlarni insonning yashash va xo‘jalik faoliyati muhiti sifatida o‘rganuvchi fan ekanligi. Geoekologiyaning tadqiqot obyekti to‘g‘risida tushuncha. Geotizim va ekotizim tushunchalari. Landshaft ekologiyasining tadqiqot obyekti – landshaft va uning morfologik qismlari. 3-mavzu. Landshaft – atrof muhitning bir qismi sifatida. Umumiy jihatlar. Landshaft – geotizimlarning birligi, uning tizim sifatidagi xususiyati. Jonli va jonsiz tabiat komponentlarining o‘zaro munosabatlari. Landshaftda modda va energiya migratsiyasi. Landshaftlarning insonlarga ta’siri. Insonning landshaftlarga ta’siri. 4-mavzu. Geoekologiyaning nazariy va metodologik asoslari. Geoekologik konsepsiyalar, prinsiplar, yondashuvlar. Tabiatni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanishda ularga amal qilishning zarurligi. Geoekologik tadqiqot metodologiyasi va metodlari. Dialektik materializm, koevolyusion rivojlanish geoekologik tadqiqotlarning metodologik asosi. Tadqiqot metodlari: dala-ekspeditsiya, kartografik, aerokosmik, GIS, modellashtirish, matematik va boshq. 5-mavzu. Geoekologiyaning nazariy va metodologik asoslari. Geoekologik konsepsiyalar, prinsiplar, yondashuvlar. Tabiatni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanishda ularga amal qilishning zarurligi. Geoekologik tadqiqot metodologiyasi va metodlari. Dialektik materializm, koevolyutsion rivojlanish geoekologik tadqiqotlarning metodologik asosi. Tadqiqot metodlari: dala-ekspedisiya, kartografik, aerokosmik, GIS, modellashtirish, matematik va boshq.