O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi

Xalqaro kredit turlari va kreditlash tamoyillari

Xalqaro kreditga bo‘lgan talab qaysi usulda va muddatda kim tomonidan qondirilishiga, shuningdek, qarz oluvchilarga taklif qilinishiga qarab xalqaro kredit bir necha turlarga bo‘linadi(l-jadval).

Xalqaro davlat krediti ikki tomonlama kelishuv asosida rivojlangan davlatlar tomonidan rivojlanayotgan davlatlarga tovar yoki valyuta shaklida, foiz to‘lash yoki foiz to‘lamaslik sharti bilan, uzoq yoki qisqa muddatga beriladi.
Xalqaro bank kreditlarining:
• bank eksport kreditlari (xorijiy importyorlarga xususiy tijorat banklari, maxsus tashqi savdo banklari tomonidan beriladigan kredit);
• evrokredit (yirik tijorat banklari tomonidan yevrovalyuta bozori resurslari hisobidan yevrovalyutada, ikki yildan o‘n yilgacha bo‘lgan muddatda, o‘zgaruvchi foiz stavkada kreditlar berish) kabi turlari mavjud.
Qisqa muddatli xalqaro kreditlami - xalqaro valyuta fondi, o‘rta muddatli kreditlami - Jahon rivojlanish va taraqqiyot banki, uzoq muddatli (yigirma yilgacha) kreditlami - Yevropa rivojlanish va taraqqiyot banki berishlari mumkin.
Xalqaro kredit umumjalion munosabatlarining maxsus shakli bo‘lib, unda davlatlar, transmilliy korporatsiyalar, xalqaro moliya-kredit taslikilotlari va yirik banklar ishtirok etadilar.Xalqaro kreditning mohiyati bir yoki bir necha mamlakatlar, xalqaro moliya-kredit taslikilotlari tomonidan boshqa mamlakatlarga milliy iqtisodiyotning alohidatannoqlarini rivojlantirish va o‘zaro xo‘jalik aloqalarini kengaytirish uchun tovarlar yoki pul shaklidagi resurslarni vaqtincha foydalanishga berishdan iboratdir.
Xalqaro kredit va kreditlash tamoyillari mamlakatlar o‘rtasida pul mablag'larini qarzga berishni tartibga soluvchi qoidalar va qoidalarga ishora qiladi. Ushbu tamoyillar pulning mas'uliyatli tarzda qarzga berilishini ta'minlash va qarz beruvchini kredit bilan bog'liq har qanday xavflardan himoya qilish uchun juda muhimdir.

№