Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vaziri mirzo ulugʻbek nomidagi oʻzbekiston milliy universiteti
Yüklə 4,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
| XX
– XXI asr oʻzbek falsafasi. Akademik Ibrohim Moʻminovning ―Amir Temurning oʻrta Osiyoda tutgan oʻrni va roli‖ mavzuidagi ma‘ruzasi va keyinchalik uning risola xolidagi nashri mustaqillik yillarida oʻzbek xalqining davlatchilik tarixidagi muhim bosqichlarni anglash va belgilashda hamda Amir Temur siymosini qayta tiklashda asosiy gʻoyaviy manba boʻldi. Oʻz tarixini davrma-davr olib borilgan qatagʻonlar orqali amalga oshirgan totalitar tuzum sharoitida xalq qiyofasini tanitishga u haqdagi haqiqatni ilmiy asoslarda isbotlay olishga urunish haqiqiy jasorat edi. Akademik Ibrohim Moʻminov ziyolilik e‘tiqodi, mas‘uliyati har qanday ta‘qib va na‘zoratlarga toʻla vaziyatda ham oʻz missiyasini bajarishga qaratilganini koʻrish mumkin. Oʻz faoliyatini oʻn yetti yoshidanoq oʻqituvchilikdan boshlagan olim hayotining soʻnggi yillariga qadar oʻzbek ijtimoiy fanlarining ta‘mal toshini yaratib ketdi. Sovet davrining buyurtma asosida yaratilgan tarixiy ta‘limotlari maktabi – rus etnologiyasi maktabi ta‘limotlariga gʻoyaviy qarshi ta‘limot – oʻzbek xalqining milliy davlatchilik tarixi va uning nazariy asoslarini Ibrohim Moʻminovning koʻp tomligidagi oʻzbek xalqi tarixi va falsafiy merosiga oid asarlar va barhayot gʻoyalarida koʻrish mumkin. Akademik Ibrohim Moʻminov oʻzbek xalqiga Farobiy, Beruniy, Mirza Bedil kabi adiblarning ilmiy meroslarini ham etkazib berdi. Uning oʻzbek xalqi tarixi haqidagi toʻrt tomlik kitobi, ―Samarqand tarixi‖, ―Buxoro tarixi‖, ―Xorazm tarixi‖ ilmiy nashrlaridagi boshchilik ishlari, Italiya, Vengriya, Chexoslovakiya, Gretsiya, Pokiston va Afgʻonistonda qilgan ilmiy ma‘ruzalari Oʻzbekiston tarixi, falsafasi toʻgʻrisidagi munosib tasavvurlarni shakllantirishga xizmat qildi. Ustoz olimning ilmiy faoliyati bilan bir qatordagi jamoatchilik sohasidagi ishlari ham davr ziyolisining eng yorqin qirralarini oʻzida aks ettirgan. Akademik Ibrohim Moʻminov Oʻzbekistonda sotsial institutlar tizimining shakllanishida ham oʻz an‘analarini kashf etgan edi. Uning boshchiligida Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasining Tarix va arxeologiya institutlari shakllantirilgan boʻlsa, 1958- 1974 yillar davomida oʻz tashabbusi bilan Fanlar Akademiyasi qoshida Falsafa va huquq institutining tashkilotchisi boʻldi. Uning ―Oʻzbekistonda ijtimoiy fanlar‖ va ―Fan va turmush‖ jurnallariga asoschi va bosh redaktor boʻlgani, 101 Oʻzbekistondagi ilmiy-ma‘rifiy hayotda ham oʻz milliatparvarlik va ilmparvarlik gʻoyalari bilan etakchi ideolog boʻlganing dalilidir. Yüklə 4,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|