O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi a. U. Samadov, D. B. Xoliqulov. M. S. Saidova

4.12-rasm. Paketlash dastgihi 
4.13-rasm. Paketlangan mahsulot 
Paketlash jarayoni quyidagi operasiyalarni o‗z ichiga oladi: temir-tersak va 
chiqindilarni qabul qilish va tayyorlash, pressga temir-tersak va chiqindilarni 
yuklash, paketlash, press
kamerasidan paketni chiqarish, tayyor paketlarni itarib 
yuborish.
Korxonalarda qo‗llaniladigan kichik quvvatdagi B-132 paketpress mashinasida 
300x400x650 mm o‗lchamli, 40-50 kg alyuminiy, 75-80 kg mis, minorali pechlar 
uchun 400-600 kg temir temir-tersak va chiqindilarini presslab paket holiga 
keltiradi.

---

92 
4.14-rasm. B-132 paketlash presslash sxemasi 
a
-xom ashyonin yuklash; 
b
-qopqoqni yopish;
v, g
-paketlash; 
d
-paketni itarib yuborish. 
B-132 paketlash pressida operasiyalarni ketma-ket bajarilishi quyidagicha 
amalga oshiriladi (4.14-rasm): yuklash qutisi (1) dan gidrosilindrlar yordamida 
xom ashyo press kamera (2) ga beriladi. Gidrosilindr (4) yordamida press-kamera 
qopqog‗i (3) harakatga keltirilib yopiladi. So‗ngra press-kameradan chiqib qolgan, 
ortishga chiqindilar, qopqog‗ni yon va old tomonlariga mustahkamlangan 
pichoqlar yordamida qirqib tashlanadi. Gidrosilindr shtoklariga mustaxkamlangan 
bo‗ylama (5) va ko‗ndalang (6) zichlash qurilmalari yordamida paketlanadi. 
Presslash
jarayoni tugagandan so‗ng, shiber ochiladi va hosil bo‗lgan paket 
gidrosilindr (7) yordamida press-kameradan itarib yuboriladi.

---

93 
4.15-rasm. Presslash dastgohi 
Gidravlik paket presslar avtomatik va yarim avtomat rejimda ishlaydi. Ular 
temir-tersak va chiqindilarni 50 kg dan 4500 kg massagacha bo‗lgan paketlar 
holiga keltiradi. 
Kukunsimon va qirindi ko‗rinishdagi mahsulotlarni saqlashni, tashishni, eritish 
tezlatish va metal sarfini kamaytirish maqsadida yiriklashtirish (briket shakliga 
keltirish) jarayoniga briketlash deyiladi. Briketlash jarayoniga xom-ashyoni 
zichligi 2000-2200 kg/m
3
gasha zichlashadi. Bu operasiya quruq, ifloslanmagan, 
yirikligi 100 mm dan kam bo‗lmagan qirindilar uchun olib boriladi. (4.5.6-rasm)