O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti axborot texnologiyalari kafedrasi

Start
(Joyidan kuzo’alish) va 
Stop
(To’xtash) uning ikkita 
uslubi hisoblanadi.Ko’p hollarda uslublar uchun qo’shimcha ma’lumotlar zarur 
bo’ladi, bu ma’lumotlar parametrlar (ko’rsatkich qiymatlar) deb ataladi. Kod ѐzish 
jaraѐnida parametrlar uslub nomidan keyin qavs ichida ѐziladi va harakatning qay 
tarzda bajarilishini belgilaydi. Masalan, avtomabil tez ѐki sekin to’xtashi mumkin. 
Agar Visual Basic ma’lumotlar tizimini istalgan aniq boshqarish elementi uchun 
ochsangiz u holda uning ushbu xossalarini ko’rish mumkin: Rrorerties (Xususiyatlar), 
Events (hodisalar) va Methods (Uslub) lar. Yuqoridalarning hammasi birgalikda 
tanlangan boshqarish elementi nima qila olishi mumkinligi xaqida to’liq axborot 
beradi. Buyruq tugmasi (Command Button)
Dastur tuzish jaraѐnida foydalanuvchiga ma’lum bir oddiy operatsiyani bajarish, 
ma’lumotnoma olish, tanlashni tasdiqlash ѐki bekor qilish imkoniyatini yaratish uchun 
tugmalardan foydalanish zarur.
Topshiriqlar: 
1.
 
Dastur oynalari xakida tushuntiring. 
2.
 
Oddiy misolni ishlash tartibini ko’rsating .
 
 
 
 

---

196 
№ 14 Laboratoriya ishi 
 
Flash texnologiyası va unda boshqaruvchi obektlar yaratish
 
Ishning maqsadi:
Flash dasturi 
imkoniyatlari va dasturda ishlashni o’rgatish 
va grafik obektlarni yaratish ko’nikmasini shakllandirish hamda hayotda grafik 
animatsion malumotlarni foydalanish malakasini oshirish.
Metodik ko’rsatma:
Flashda animatsiyani yaratish uchun biz boshqaruv kadrlar o’zgarishi asosidagi 
yaratilgan animatsiya hosil qilamiz. Faqat endi oxirida ikkinchi qatlamdagi belgini 
butunlay o’chirib uning o’rniga kvadrat chizamiz. Shu harakatimizdan keyin kadrlar 
rangi normal ranga qaytadi. Keyin birinchi va ikkinchi boshqaruv kadrlaridagi grafik 
tasvir belgisini ctrlQF8 yoki Izmenet menyusidagi Razidelet oldelno buyrug’i 
yordamida aloda shakllarga bo’lib chiqamiz.(2-rasm).
Macromedia Flash dasturi. 
Ishchi soha. 

---

197 
Endi avval birinchi boshqaruv sichqoncha chap tugmasi bilan tanlab 
stoyanka(Proprtill) yoki CtrlQF3 yoki Okno menyusini shu nomli buyrug’ini 
tanlaymiz. Natijada muloqot oynasi hosil qilinadi va unda Tweening sohasida
Motions o’rniga Shape holatini tanlaymiz. Natijada boshqaruv kadr rangi yashil ranga 
o’garadi. Endi ikkinchi boshqaruv kadrni ham sichqoncha bilan tanlab animatsiya 
turini Motiondan Shapega o’zgartiramiz va oxirida Enter tugmasini bosamiz va 
qarayotgan animatsiyani ko’rishimiz mumkin
Flash dasturida animatsiyalar yaratish dasturi Shape Tweening usuli. Usul asosan 
obyekt formasi bir turdan ikkinchi turga o’zgarishga asoslangan.
1.
Birinchi marta Oval instrumenti yordamida aylana chizib olamiz. Ellips emas 
balki aylana hosil bo’lishi uchun Shift tugmasi birgalikda bosib tortiladi.
2.
Arrow elementini ishlating va timeline bo’limidan 30-kadrni tanlang. Bosh 
menyusidan Insert Keyframe (F6) buyrug’ini bajaramiz. Bu harakat bilan siz 30 kadrni 
kalit kadrga aylantirdik. E’tibor bering leneyka ustida kulrang rangda bo’yalib qoladi.
3.
30-kadrda Rectangli(R) instrumenti yordamida aylananing chap qismida 
to’tburchak chizing. Arrov instrumentini tanlaymiz va aylanani belgilangan holda 
DELETE tugmasi yordamida o’chirib tashlaymiz.
4.
Sichqoncha tugmasini 1-30 kadrlar orasida ikki marta ishlatamiz va hosil 
bo’lgan paneldan Tweening bo’limini tanlaymiz. Shape holatini o’rnatamiz.
5.
Kadrda kursorni ornatgan holda ENTER tugmasini bosamiz va hosil bo’lgan 
animatsiyani ko’ramiz. Oxirgi natiyjani ko’rish uchun esa Control>Test 
Movie(CTRLQENTER) buyrug’ini bajaramiz.
Motion Tweening usulini yaratish uchun qo’yidagi usul obyekt xususiyatlarini 
boshqarish uchun xizmat qiladi. Eng oddiy foydalanish sifatida koordinata o’zgarishini 
keltirishimiz mumkin