O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti Nukus filiali

O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi


Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi
Toshkent axborot texnologiyalari universiteti Nukus filiali

“Telekommunikatsiya texnalogiyalari va kasbiy ta’lim” fakulteti AKT sohasida kasbiy talim yo'nalishi 102-21 guruh talabasi Saparbaeva Azadaning Algoritmlarni loyihalash fanidan
Mustaqil ishi
Bajardi: Saparbaeva.A Qabul qildi: Karajanova.A

		12-LABORATORIYALIQ JUMISI
TEMA:		Matematikalıq model tiykarında ekonomikalıq másele dúziwge úlgiler
JUMISTAN MÁQSET:		Sızıqlı programmalastırıw, sızıqlı programmalastırıw máseleleri, matematikalıq model.

Matematikalıq model tiykarında ekonomikalıq másele dúziwge mısallar.

1-másele. Adam organizmi ushın bir sutkada A azıq elementinen 12 birlik, B azıq elementinen bolsa 16 birlik kerek bolsın.
Bir birlik P₁, P₂ ónimler quramındaǵı A hám B azıq elementlarinin’ muǵdarı, ónimler bahası tómendegi kestede keltirilgen:

ónimler azıq elementlari	Bir birlik ónimler quramındaǵı túrli azıq elementlarinin’ mug’dari		Ónimler birliginen
A	0,2	0,2	12
B	0,4	0,2	16
Ónimler bahasi	2	4

Bir kúnlik awqatlanıw rejesin qanday dúzgende adam organizmi kerekli azıq elementlerdı minimal normadan kem qabıl etpeydi hám de sarp etilgen ǵárejetler eń kem (minimal ) boladı?
Sheshiw: 1 sutkada awqatlanıw ushın sarp etiw etiletuǵın P₁ ónim muǵdarın x₁ menen, P₂ ónim muǵdarın bolsa x2 menen belgileymiz.
Ol halda adam organizmi A azıq statyasından hámmesi bolıp

muǵdarda qabıl etedi. Shártga kóre bul muǵdar minimal norma 12 den kem bolmawi kerek, yaǵnıy

Tap sonday jol menen B azıq statyası ushın

teńsizlikti payda etemiz.
Máseleniń ekonomikalıq mánisine kóre máseledegi belgisizler keri bolmawi kerek, yaǵnıy

Máseleniń maqseti awqatlanıw ushın sarp etiw etilgen ǵárejetlerdi minimallashtirishdan ibarat.
1 sutkada sarp etiw etilgen P₁ ónim ushın 2x₁ birlik, P₂ ónim ushın 4x₂ birlik hám jámi

muǵdarda ǵárejet sarp etiw etiledi. x₁ hám x₂ belgisizlerdiń sonday bahaların tappish kerek, olar Y funkciyaga eń kishi (minimum) baha bersin, yaǵnıy

shárt orınlansın.
Sonday etip, berilgen máseleniń matematikalıq modelin tómendegi kóriniste jazıw múmkin.