251
Shaxsning xulqiga ta‘sir ko‗rsatvchi omillarga qarab uchta yondashuvni
ajratish mumkin:
psixodinamik sotsiodinamik va
interaksionistik.
Psixodinamik nazariya shaxsning xulqini uning psixologik yoki ichki
xarakteristikasi bilan bo-lab tshntiradi. S
otsiodinamik nazariyaga ko‗ra esa
shaxs xulqining asosiy determinanti tashqi mhitdir. Ular shaxsning ichik
xususiyatlariga kata ahamiyat bermaydilar.
Interaksionistik nazariya
tarafdorlari inson faoliyatini va xulini boshqarida ichki va tashqi omillarning
roli o‗zaro bog‗liq ekanligini qayd etadilar.
Keyingi yondoshuvlarni shaxsni o‗rganish va haqda ma‘lumotlar
to‗plash usullariga nisbatan ikkiga ajratish mumkin:
eksperimental va
noeksperimental yondoshuv.
E
ksperimental nazariya tarafdorlari shaxs
haqida ma‟lumot to„plash uchun albatta ma‟lum bir yo„l orqali tadqiqot
o„tkazish, uning natijalarini tahlil qilish va umumlashtirnish shart deb
hisoblaydi. Neoksperimental nazariya vakillari esa shaxsni hayotiy vaziyatlar
jarayonida kuzatib, u haqdagi fikrlari va hayotiy tajribalaiga tayangan holda
xulosalar yasash mumkinligiga ishonch bildiradilar va tajribalarga murojaat
etish shart emas deb hisoblaydilar.
Dostları ilə paylaş: