O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti
Mamlakat va milliy iqtisodiyotning raqobat ustunligini ta’minlash
Yüklə 3,59 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 9.2. Mamlakat va milliy iqtisodiyotning raqobat ustunligini ta’minlash
borasida amalga oshirilgan chora-tadbirlar Mustaqillik yillarida iqtisodiyotning tarkibiy tuzilishida jiddiy sifat o‘zgarishlari amalga oshirildi. Avvalo, yoqilg‘i-energetika sanoatini rivojlantirish orqali energetika mustaqilligiga erishildi. Energetika va keyinchalik don mustaqilligiga erishish iqtisodiyotimizning tashqi ta‘sirlarga bardoshliligi darajasini oshirdi. Mamlakat va milliy iqtisodiyotning raqobat ustunligini ta‘minlash borasida amalga oshirilgan chora-tadbirlarga quyidagilarni kiritishimiz mumkin: – iqtisodiyotda faol tarkibiy o’zgarishlarning amalga oshirilishi . Mamlakatimizda YaIM tarkibida sanoat va xizmatlar sohasining ulushi ortdi. Sanoat mahsuloti va eksportning umumiy hajmida qo‘shilgan qiymatning hissasi yuqori bo‘lgan tayyor mahsulotlar ulushi oshdi. – sanoatning diversifikasiya qilinishi . Respublikamiz uchun yangi bo‘lgan sanoat tarmoqlari barpo etildi va mahsulot turlarini ishlab chiqarish o‘zlashtirildi. Bu mahsulotlar import o‘rnini bosishi bilan birga, eksport hajmi oshishiga ham ijobiy ta‘sir ko‘rsatdi. – jahon bozoridagi konyuktura o’zgarishlariga kam ta’sirchan bo’lgan xizmat ko’rsatish va servis sohasi jadal rivojlantirildi . Bu esa YaIMning barqaror o‘sishi, yangi ish joylari yaratish va aholi daromadlarini oshirishning muhim omili bo‘ldi. – xomashyo, materiallar va butlovchi qismlarni ishlab chiqarishni mahalliylashtirlishi . Natijada milliy ishlab chiqaruvchilar va iste‘molchilarning tashqi bozorlarga qaramligi darajasi pasaydi, valyuta resurslari tejaldi, ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar tannarxi pasaydi. – eksport qilinayotgan mahsulotlar diversifikasiya qilinishi . Natijada ushbu mahsulotlar sotilayotgan davlatlar soni kengaydi. Bu chora-tadbirlar jahon bozoridagi konyuktura o‘zgarishlari sharoitida ham eksport hajmini ko‘paytirish, to‘lov balansi barqarorligin ta‘minlash imkonini berdi. – soliq yukini yengillashtirish va eksportni rag’batlantirish tizimining tashkil qilinishi . Ishlab chiqarishni modernizasiya qilish va texnik qayta qurollantirishga, yangi mahsulot turlarini ishlab chiqarishni o‘zlashtirishga investisiya kiritayotgan, mahsulot eksport qiluvchi korxonalar uchun soliq va bojxona imtiyozlari joriy qilindi, imtiyozli shartlarda kreditlash tartibi kiritildi. – ish haqi darajasining muntazam oshirib borilishi ta’minlandi . Tovarlar va xizmatlarga bo‘lgan ichki talabni kengaytirish uchun aholi daromadlarini, xususan, byudjet tashkilotlarida ishlovchilarning ish haqini oshirish choralari ko‘rildi. – biznes yuritish sharoitlarining yaxshilanishi. ishlab chiqarish (transport komunikasiyalari, axborot va kommunikasiya texnologiyalari) va bozor infratuzilmasini jadal rivojlantirish orqali – raqobatni himoya qilish, monopollashuvga qarshi kurash tizimi barpo etilishi . – biznesni, tashqi iqtisodiy faoliyatni qo’llab-quvvatlovchi va tartibga soluvchi institutlar shakllantirildi . 151 – makroiqtisodiy barqarorlik ta’minlash , inflyasiya, valyuta kursining devalvasiyasi sur‘atlarining past bo‘lishiga erishildi – xorijiy davlatlar bilan iqtisodiy hamkorlikni yo’lga qo’yish. Bu tashqi iqtisodiy faoliyatni liberallashtirish choralari bilan birga, ichki bozorni, xususan, mamlakat ishlab chiqaruvchilarini teng bo‘lmagan raqobatdan himoyalash imkonini berdi. Hozirgi zamon iqtisodiyotida raqobat ustunligini ta‘minlash masalasiga innovasion yondashish talab etiladi. Innovasion texnologiyalarni, zamonaviy ilm- fan yutuqlarni iqtisodiyot tarmoqlariga jadal joriy qilish orqali jahon xo‘jaligi tizimida milliy iqtisodiyotning ixtisoslashuvini kengaytirish va iqtisodiyotni diversifikasiya qilish imkonini beradigan yangi raqobat ustunliklarini yaratish zarur. Yüklə 3,59 Mb. Dostları ilə paylaş:
|