O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti



Yüklə 0,69 Mb.
səhifə62/157
tarix19.12.2023
ölçüsü0,69 Mb.
#152373
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   157
S. Eshtemirov, F. M. Nazarov algoritmlash va dasturlash asoslari-hozir.org

Dastur natijasi 
i=2 bo‘lsa qora
i=6 bo‘lsa kO‗k

Tanlash jarayonlarini dasturiy ta‘minotini yaratishda doimo qisqa shartli


operatorlaridan foydalanilsa, dasturning ishlash holat tezligi susayganligi seziladi,
bunday holatlarda ko‗p hollarda tanlash jarayonini switch operatoridan foydalanish
maqsadga muvofiq.
C++ dasturlash tilida tanlash jarayonini tasvirlash uchun switch
operatorining umumiy ko‗rinishi quyidagicha.
switch() 
{ case : ; break; 
case : ; break; 
- - - - - - - - - - - - - - -
case : ; break; 
default: ; 

Tanlash operatorining ishlash jarayoni switch operatori tarkibidagi ifoda
qiymati qiymat1 ga teng bo‘lsa operatorlar1qiymat2 ga teng bo‘lsa operatorlar2
va hakoza qiymatn ga teng bo‘lsa operatorlarn bajariladi aks holda default kalit
so‗zidan keyingi operatorlarx bajariladi.
Misol: Hafta kunlarini tartib raqami berilganda uning qaysi kun ekanligini 
aniqlash dasturi. 
#include
int main ()



95


{ int i;
cout<<‖hafta kunlari tartib raqamini kiriting‖;
cin>>i;
switch(i)
{ case 1: cout<<‖dushanba‖; break;
case 2: cout<<‖seshanba‖; break;
case 3: cout<<‖chorshanba‖; break;
case 4: cout<<‖payshanba‖; break;
case 5: cout<<‖juma‖; break;
case 6: cout<<‖shanba‖; break;
case 7: cout<<‖yakshanba‖; break;
default: cout<<‖hafta kuni emas‖;
}
return 0;
}
Tanlash operatorini tanlash sharti natijasining bir nechta qiymati uchun
yagona qiymat tanlansa, bunday holatlarni ham e‘tiborga olish mumkin. Tanlash
operatorini tanlash sharti natijasining bir nechta qiymati uchun yagona qiymat
tanlanishini quyidagi masala orqali ko‗rib chiqamiz.
Misol: Berilgan oy tartib soni qaysi faslga tegishli ekanligini aniqlash 
dasturi. 
#include
int main ()
{ int i;
cout<<‖oy tartib raqamini kiriting‖;
cin>>i;
switch(i)
{ case 1:
case 2:
case 12: cout<<‖qish‖; break;
case 3:
case 4:
case 5: cout<<‖bahor‖; break;
case 6:
case 7:
case 8: cout<<‖yoz‖; break;
case 9:



96


case 10:
case 11: cout<<‖ko‘z‖; break;
default: cout<<‖oy tartib raqami emas‖;
}
return 0;
}
Dastur natijasi 
i=2 bo‘lsa qish
i=7 bo‘lsa yoz
Yuqoridagi masala shartiga e‘tibor bersak uchta qiymat uchun yagona
tanlash bajarilyapti.
Demak tanlash jarayonlarini yuqoridagi holatlarni e‘tiborga olib C++
dasturlash tilida tasvirlashimiz mumkin.
Dasturlash asoslarini o„rganishda quyidagilarga e`tibor bering 
Dasturlashda “qo‗pol xato” yoki “arzimas xato” degan xatolar yo‗q ekanligini
unutmang. Faqat xato bor, xolos. Faraz qilaylik, tarmoqlanish yoki tanlash
buyrug‗i noto‗g‗ri tashkil qilingan bo‗lsa, bitta operatorning biror harfi tushib
qolishi yoki boshqa harf bilan almashtirilishi (masalan, include yoki includ) yoki
bitta tinish belgisining o‗z o‗rnida qo‗yilmasligi xatolar dasturning ijro
etilmasligiga olib kelsa, bu xatolarni ahamiyati jihatidan yuqori yoki quyi
darajadagi xatolarga bo‗lish mumkinmi?
Ko‗pincha dasturlashni boshlab o‗rganayotgan boshlovchilar dasturda bir
nechta xatolarga yo‗l qo‗yib, ularni topmasdan soatlab vaqt sarflashadi. Yanada
aniqroq aytadigan bo‗lsak, biror buyruq yoki mavzuni o‗rganishga ketadigan
vaqtdan unga oid dasturni kompyuterga kiritib, javobini olishga ketadigan vaqt bir
necha marta ko‗p bo‗ladi.
Bunday kamchiliklarni bartaraf etish uchun quyidagilarga e‘tibor qiling:
-
har bir kalit so‗zni aniq aytish va yozishda xatoga yo‗l qo‗ymaguncha
mashq qiling;
-
tinish belgilarining qayerdan va qanday qo‗yilishiga e‘tibor qiling;
-
figurali (sistemali), oddiy qavslarni, apostrof va qo‗shtirnoqni ochganda
darhol yopib, kursorni bitta chapga qaytarib, keyin ma‘lumotlarni tersangiz u
yopilmasdan qolmaydi;
-
xatolik haqida C++ dasturlash tilining ma‘lumotlari bo‗yicha to‗g‗ri
harakat qilishni tezroq o‗rganing;



97


-
dastlab biror masalaga mustaqil dastur tuzmasdan tuzilgan dasturni
o‗rganib chiqib, qaytadan shu dasturni mustaqil tuzish yo‗li bilan o‗z tajribangizni
oshirib boring;
-
tajribali hamkasblaringiz hamda o‗rtoqlaringizdan oddiy narsalarni ham
so‗rashdan uyalmang.
Bularning hammasi vaqtingizning sezilarli darajada tejalishiga olib keladi.

Yüklə 0,69 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   157




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə