O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti
Yüklə 0,69 Mb.
|
| Tarmoqlanuvchi algoritmlar
Agar masala yoki muommoni hal etish jarayonida qandaydir shartlarga duch kelinsa, masala yechimi shu shart asosida qandaydir usullar yordamida aniqlanishi mumkin. Masala yechimi aniqlanish jarayonida tuzilayotgan algoritmlar shartlar 23
asosida tarmoqlanishi mumkin, ya‘ni shart bajarilish asosida chin qiymat qabul qilganda algoritmning bir qismi yolg‘on qiymat qabul qilganda esa algoritmning boshqa qismi bajariladi. Algoritm bajarilish davomida har doim ham buyruqlar ketma-ketligi bajarilavermaydi, shunday holatlar ham mavjudki, algoritm tarkibida shartlar asosida buyruqlar ketma-ketligi tarmoqlanib ketadi. Ta‘rif: Algoritm bajarilish vaqtida buyruqlar ketma-ketligi shartlar asosida u yoki bu qismga tarmoqlanishiga tarmoqlanuvchi algoritmlar deyiladi. Tarmoqlanuvchi algoritmlar quyidagicha so‗zlar yordamida tasvirlanadi. Agar (shartli ifoda) u holda (hisoblansin) aks holda (hisoblansin) Tarmoqlanuvchi algoritmlar quyidagicha blok-sxema yordamida tasvirlanadi. Shart chin bo‘lganda algoritm 1 tomonga yolg‘on bo‘lganda esa 0 tomonga harakatlanadi. 1 yoki 0 o‘rniga rost yoki yolg‘on, + yoki –, xa yoki yo‘q belgilarni yozish mumkin. Algoritmni ifodalovchi blok-sxema ko‘rinishiga e‘tibor qaratsangiz romb belgisi tarkibiga algoritmning shartli ifodasi keltiriladi. Agar algoritm sharti natijasi chin qiymat qabul qilsa, algoritm + tarafdagi buyruqlarga o‘tadi aks holda – tarafdagi buyruqlar ketma-ketligiga o‘tadi. Misol: Ikkita sondan kattasini aniqlash jarayonini ifodalovchi algoritmni blok-sxema va so‘zlar yordamida tuzilsin. Algoritmni so‗zlar yordamida tasvirlanishi Algoritmni blok-sxema yordamida tasvirlanishi shart 1 0 24
1.boshlanish 2.a va b sonni kiritilsin; 3.Agar a>b uholda max=a aks holda max=b; 4. max chiqarilsin; 5.tamom. Misol: Kvadrat tenglamani hisoblovchi algoritm tuzing. Algoritmni so‗zlar yordamida tasvirlanishi Algoritmni blok-sxema yordamida tasvirlanishi 1.boshlanish 2.a,b,c sonni kiritilsin; 3.D=b 2 -4ac hisoblansin; 4.Agar D>0 uholda x 1 =(-b+ d)/(2a) x 2 =(-b- d)/(2a) x 1 va x 2 chiqarilsin aks holda agar d<0 uholda (yechim yuq) aks holda x=-b/(2a) x chiqarilsin; 5.Tamom. Misol: y= funksiyani qiymatini hisoblash algoritmini tuzing. Tamom a>b 1 0 Boshlanish a va b kiritilsin max=b max=a max chiqarilsin Tamom D>0 1 0 Boshlanish a,b,c kiritilsin x 1 =(-b+ d)/(2a) x 2 =(-b- d)/(2a) X 1 va x 2 chiqarilsin D=b 2 -4ac D<0 1 0 Yechim yuq x=-b/(2a) x
|