O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

 
14.3. Daromadlar va xarajatlarni bashoratlash: sotish hajmi, 
mahsulot tannarxi, operatsion daromad va xarajatlar, 
foyda hajmi va rentabellik darajalarini bashoratlash 
Moliyaviy natijalarni bashoratlash korxona faoliyat natijaviyligini xarakterlovchi 
ko‘rsatkichlarni: daromadlar va xarajatlarni, foyda va zararlarni kelgusidagi 
kutilishlarini rejalashtirishni, ko‘zda tutishni xarakterlaydi. 
Daromad va xarajatlar moliyaviy natijalarning muhim elementlari, tarkibiy 
birliklarini yillar bo‘yicha o‘sish darajalariga qarab bashorat qilinadi. 
Moliyaviy natijalarni bashoratlash amaliyotida quyidagi asosiy metodlardan 
foydalanish mumkin: iqtisodiy tahlil metodi; normativ metod; balansli hisob-kitoblar 
va pul oqimlari metodi; ko‘p variantlilik metodi; iqtisodiy-matematik modellashtirish 
metodi va boshqa metodlar. 
Moliyaviy natijalarni bashoratlashning quyidagi asosiy bosqichlarini ajratib 
ko‘rsatish mumkin: xo‘jalik yurituvchi subyektlar faoliyatining moliyaviy natijalarini 
tadqiq etish; joriy rejalarning o‘zgarishi asosida moliyaviy hisobotlarning bashorat 
variantlarini ishlab chiqish; xo‘jalik yurituvchi subyektning moliyaviy resurslarga 
bo‘lgan aniq ehtiyojlarini aniqlash; moliyalashtirish manbalari (shu jumladan, o‘z va 
tashqi manbalarning) va ularning tarkibiy tuzilishini bashoratlash; xo‘jalik yurituvchi 
subyektlar moliyasini boshqarishning tizimini yaratish va uni ushlab turish (qo‘llab-
quvvatlash);
Moliyaviy natijalarni bashoratlashning: strategik (uzoq muddatga) va joriy (qisqa 
muddatga) turlarini tarkiblash mumkin. 
 
 “O‘zbekiston temir yo‘llari” AJ ning moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi 
hisoboti (2016-2017 yy.) 
Ko‘rsatkichlar nomi 
2017 yil 
2016 yil 
Mahsulot (ish va xizmat)larni sotishdan sof 
tushum
5 180 801 340 
3 362 225 550 
Sotilgan mahsulot (ish va xizmat) arning 
tannarxi 
3 191 287 162 
2 474 622 038