O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tоshkеnt dаvlаt iqtisоdiyot universitеti

 

---

106 
13.2. Konstruktorlar. Iteratorlar 
Ixtiyoriy sinf-konteyner ko‘rsatilmagan holda konstruktor va destruktorni 
nusxalovchi konstruktorga ega. Masalan, vektor sinf-konteynerning konstruktori va 
destruktori: 
Ixtiyoriy obyekt uchun ko‘rsatilmagan holda konteynerda saqlanuvchi 
konstruktor mavjud bo‘lishi shart. Undan tashqari, obyekt uchun < va == operatorlar 
aniqlanish lozim.
Iteratorlar bilan ko‘rsatkichlar kabi ishlash mumkin. Ularga *, inkrement, 
dekrement operatorlarni qo‘llash mumkin. Iterator tipi sifatida har xil konteynerlarda 
aniqlangan iterator tip elon qilinadi.
Iteratorlarning beshta tipi mavjud: 
1. Kiritish iteratorlar (input_iterator) tenglik, nomini o‘zgartirish va inkrementa 
operatsiyalarni qo‘llaydi.
==, !=, *i, ++i, i++, *i++ 
Kiritish iteratsiyasining maxsus xolati istream_iterator iborat. 
2. Chiqarish iteratorlar (output_iterator) o‘zlashtirish operatorning chap tarafidan 
imkon bo‘lgan isimning o‘zgartirish va inkrementa operatsiyalar qo‘llanadi. 
++i, i++, *i=t, *i++=t 
Chiqarish iteratsiyasining maxsus xolati ostream_iterator. 
3. 
Bitta 
yo‘nalishdagi 
iteratorlar 
(forward_iterator) 
kiritish/chiqarish 
operatsiyalarning barchasini qo‘llaydi, bundan tashqari chegarasiz o‘zlashtirishning 
imkonini beradi. 
==, !=, =, *i, ++i, i++, *i++ 
4. Ikki yo‘nalishdagi iteratorlar (biderectional_iterator) forward-iteratorlarning 
barcha xususiyatlariga ega, bundan tashqari, konteynerni ikkita yo‘nalishi bo‘yicha 
o‘tish imkonini beradigan qo‘shimcha dekrementa (--i, i--, *i--) operatsiyasiga ega. 
5. Ixtiyoriy ruxsatga ega bo‘lgan iteratorlar (random_access_iterator) 
biderectional-iteratorlarning barcha xususiyatlariga ega, bundan tashqari solishtirish 
va manzil arifmetikasi operatsiyalarni qo‘llaydi. 

---

107 
i+=n, i+n, i-=n, i-n, i1-i2, i[n], i1i2, i1>=i2 
SHuningdek, STLda teskari iteratorlar (reverse iterators) qo‘llaniladi. Ketma-
ketlikni teskari yo‘nalishda o‘tuvchi ikki yo‘nalishli yoki ixtiyoriy ruxsatga ega 
bo‘lgan iteratorlar teskari iteratoralar bo‘lishi mumkin.