O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta-maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti g. Xamdamova, O. Astanakulov, A. Matchanov
Yüklə 3,21 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Innovаtsion mеnеjmеntning boshqаruvchi tizimchаsi
| Kirish
Chiqish Kognitiv (ilmiy bilimlаr) mеhnаt, moliyaviy, ахborot,moddiy, enеrgеtik vа boshqа rеsurslаr Yangi jаrаyonlаr, mаhsulotlаr, хizmatlаr, foydа (biznеsdа)yoki ijtimoiy foydа (sotsiаl sohаdа), хodimlаrning yangi bilimlаri, ishlаb chiqаrishni o‘sishi, yangi sеgmеntlаr vа bozorlаrni o‘zlаshtirilishi, sotsiаl jаvobgаrlik, хodimlаrning qаnoаtlаngаnligi. Innovаtsion vа boshqа o‘zgаrishlаr 106 yakuniy nazorat teskari aloqalarga asoslanadi, shuning bir vaqtda rahbarning xodim harakatining xarakteri, ishning maqsadlarini o‘zlashtirish, ta‘sir ko‘rsatishni, qo‘llash bo‘yicha harakati boshqaruvchi tizimni ko‘pgina orasi ochiq teskari aloqaga ega qiladi. 4.6-rasm. Innovatsion menejmentning boshqaruvchi tizimchasi 57 Boshqariladigan tizimga ham iyerarxiyaning bir necha bosqichlaridan tashkil topadi. Boshqariladigan tizimchaning birinchi bosqichidagi asosiy vazifa uning tizimchalari (ishlab chiqarish, xodimlar, moliya va marketing) ni muvofiq faoliyat yuritishdir. Ishlab chiqarish tizimchasi energetik, moddiy va axborot oqimlari va ta‘sir ko‘rsatishning texnik – texnologik omillariga asoslangan ularni ishlab chiqish usullarining murakkab biriktirilishi bilan ta‘riflanadi. Iyerarxiya ikkinchi bosqichi ishlab chiqarish tizimchasining ajralib turuvchi xususiyati oqimlarni muvofiqlashtirish va muvofiq taqsimlash vazifasidan, shu jumladan iyerarxiyaning birinchi, pastki bosqichi tipik texnologik jarayonlarini dekompoziyalash va agregatsiyalash (biriktirish) dan iboratdir. Bunda har bir tipik 57 Yo‘ldoshev N.Q. va boshqalar. ―Innovatsion menejment‖. Darslik. T:.TDIU, 2012. Innovаtsion mеnеjmеntning boshqаruvchi tizimchаsi Mаqsаdlаr tizimchаsi Vаzifаlаr tizimchаsi Usullаr tizimchаsi Boshqаruvning tаshkiliy tizimlаri tizimchаsi Tаrmoqli shtаbli mаtritsаli divizion vаzifаviy mа‘muriy tаhliliyvа bаshorаtli mаntiqiy-didаktik iqtisodiy еvristik strаtеgikrеjаlаshtirish opеrаtivrеjаlаshtirish jаrаyonlаrvаo‘zаrohа mkorliklаrnimuvofiql аsh tirish,tаshkilqilish undovchisаbаblаrni qurish, hisobgаolishvа boshqаnаzorаtqilish strаtеgikmаqsаdlаr tаktik opеrаtiv vаzifаviy uzoq muddаtli qisqа muddаtli ustuvorlik dаrаjаsi iyerаrхiya dаrаjаsi 107 jarayon kirishlar, chiqishlar, holatning har xil parametrlari, boshqaruv va berilgan maqsaddan chetga chiqishlarga ega kichik tizim bo‘ladi. Ko‘pgina tipik jarayonlar iyerarxiyaning pastki darajasidayoq determinatsiyalanganlik (asoslanganlik)ning pastki darajasi bilan ta‘riflanadi. Ayniqsa bu ―insoniy resurslar‖ tizimchasiga tegishlidir. tushunarliki, iyerarxiyaning yuqoriroq darajalarida tizimning noaniqligi o‘sadi. Shuning uchun tizimlarning noaniqligini bartaraf qilish uchun iyerarxiyaning barcha bosqichlarida jarayonlarni mahalliy barqarorlashtirish, egiluvchan, moslashuvchan jarayonlar va boshqaruv tizimlarini, hamda o‘z ichiga bashoratli ustunni tahlil qilish, boshqaruv qarorlarining daraxtini yaratish, yashash davrili va ehtimolli yondashishlarni qo‘llash, ekonometrik, statistik, imitatsion va vaziyatli modellashtirishdan foydalanishni oluvchi menejmentning yangi usullari kabi tizimchalarni boshqarish vazifalarini alohida ajratish zarur. Murakkab tizimchalarni boshqarishda evristik modellashtirish, ko‘p bosqichli muvofiqlashtirish asosiy usullar bo‘lishlari mumkin. Evristik modellar xodimlarni boshqarish tizimlariga nisbatan ko‘proq qo‘llanadilar, ko‘p bosqichli muvofiqlashtirish esa, ishlab chiqarish va marketingni boshqarish tizimlariga nisbatan qo‘llaniladi. Ko‘rib chiqilgan boshqaruvchi va boshqariladigan tizimchalar ta‘minlash tizimchasi, ilmiy tizimga, firma mikromuhiti kabi asosiy tizim yagona bir butun sifatidagi tashkilotning tashkil qiluvchilari bo‘ladilar. Tashkilot ―ochiq tizim‖ sifatida faoliyatning turli tuman shakllari, jihatlari tashkiliy tuzilmalarning birligi bilan ta‘riflanadi, falsafa vazifasiga ega. Tashkilotni faoliyat yuritishining muvofiq shartlarini aniqlash uchun tizimchalar, tipik jarayonlar va barcha darajadagi elementlarni tashkil qiluvchi katta, murakkab tizimlarning ko‘rsatkichlari va xususiyatlarini umumlashtirish zarur. Ochiq tizim sifatidagi tashkilot innovatsion faoliyatini qurishning umumlashtirilgan tamoyillari quyidagi jadvalda berilgan. Tizimning teskari aloqasi-talablar, mijozlarning reklamatsiyalari, iste‘molchilardan olingan yangi axborotlar, innovatsiyalar haqida yangi ma‘lumotlardir. |