O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi

Algoritmning tasvirlash usullari

Masalani yechishning algoritmini turli usullar bilan ifodalash mumkin:

1. 
   Algoritmning sўzlar orқali ifodalanishi. Bu usulda ijrochi uchun beriladigan ҳar bir kўrsatma jumlalar, sўzlar orқali buyruқ shaklida beriladi.
   
2. 
   Algoritmning formulalar bilan berilish usulidan matematika, fizika, kimyo kabi aniқ fanlardagi formulalarni ўrganishda foydalaniladi. Bu usulni ba‘zan analitik ifodalash deyiladi.
   

3. Algoritmlarning grafik shaklida tasvirlanishida algoritmlar maxsus geometrik figuralar yordamida tasvirlanadi va bu grafik kўrinishi blok-sxema deyiladi.
4. Algoritmning jadval kўrinishda berilishi. Algoritmning bu tarzda tasvirlanishdan ҳam kўp foydalanamiz. Masalan, maktabda қўllanib kelinayotgan tўrt xonali matematik jadvallar yoki turli xil lotereyalar jadvallari. Funktsiyalarning grafiklarini chizishda ҳam algoritmlarning қiymatlari jadvali kўrinishlaridan foydalanamiz. Bu kabi jadvallardan foydalanish algoritmlari sodda bўlgan tufayli ularni ўzlashtirib olish oson.
Yuқorida kўrilgan algoritmlarning tasvirlash usullarining asosiy maқsadi, қўyilgan masalani yechish uchun zarur bўlgan amallar ketma-ketligining eng қulay ҳolatinni aniқlash va shu bilan odam tomonidan programma yozishni yanada osonlashtirishdan iborat. Aslida programma ҳam algoritmning boshқa bir kўrinishi bўlib, u insonning kompyuter bilan muloқotini қulayrok amalga oshirish uchun mўljallangan.
Blok-sxemalarni tuzishda foydalaniladigan asosiy sodda geometrik figuralar қuyidagilardan iborat.

	Oval (ellips shaklli), u algoritmning boshlanishi yoki tugallashini belgilaydi
	Tўғri burchakli tўrtburchak, қiymat berish yoki tegishli kўrsatmalarni bajarish jarayonini belgilaydi.
	Parallelogramm, ma‘lumotlarni kiritish yoki chiқarishni belgilaydi.
	Romb, shart tekshirishni belgilaydi va shart bajarilsa "ҳa", tarmoқ bўyicha, aks ҳolda "yўқ”-tarmoғi bўyicha amallar bajarilishini ta‘minlaydi
	Yordamchi algoritmga murojatni belgilaydi.
	Strelka - amallar ketma ketligining bajarilish yўnalishini kўrsatadi.
	Modifikatsiya bloki

Blok-sxemalar bilan ishlashni yaxshilab ўzlashtirib olish zarur, chunki bu usul algoritmlarni ifodalashning қulay vositalaridan biri bўlib programma tuzishni osonlashtiradi, programmalash қobiliyatini mustaҳkamlaydi. Algoritmik tillarda blok - sxemaning asosiy strukturalariga maxsus operatorlar mos keladi.

SHuni aytish kerakni, blok-sxemalardagi yozuvlar odatdagi yozuvlardan katta farқ қilmaydi.