O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi

Nazorat savollari:

1. 
   Algoritm tushunchasi qanday paydo bo’lgan?
   
2. 
   Al-Xorazmiyning hayoti va ijodi haqida nimalarni bilasiz?
   
3. 
   Algoritm tushunchasiga ta‘rif bering.
   
4. 
   Masalani yechish algoritmini qanday usullar bilan ifodalash mumkin?
   
5. 
   Algoritmga qo’yiladigan talablarni sanab o’ting.
   
6. 
   Algoritmning qanday xossalarini bilasiz?
   
7. 
   Masala yechimi algoritmini tuzishda qanday qoidalarga amal qilish lozim?
   

Mavzu: Dasturlashtirish tillari va ularni klassifikatsiyasi.
Yuqori darajali dasturlashtirish tillari


Reja:

1. Dasturlashtirish tillari va ularni klassifikatsiyasi.

2. Yuqori darajali dasturlashtirish tillari.
3. Pascal dasturlashtirish tili


Tayanch iboralar: Dasturlashtirish tillari, mashina tillari, Қuyi darajadagi dasturlashtirish tillari, Ўrta darajadagi dasturlashtirish tillari, Yuқori bosқichli dasturlashtirish tillari, Pascal, FОRTRAN, Algоl, РL-1, BASIC, С, С


Dasturlashtirish tillari va ularni klassifikatsiyasi

Endi bizning oldimizda algoritmlarni EҲM tushinadigan tilda yozish masalasi turadi, buning uchun maxsus algoritmik tillar mavjud. EҲM paydo bўlganidan beri juda kўplab algoritmik tillar yaratilgan. Ularni shartli ravishda uch tipga ajratish mumkin:

• 
  Қuyi darajadagi dasturlashtirish tillari (mashina tillari)
  
• 
  Ўrta darajadagi dasturlashtirish tillari
  
• 
  Yuқori bosқichli dasturlashtirish tillari
  

Қuyi darajadagi dasturlashtirish tillarida buyruқlar va amallar ma‘lum kodlar (raқamlar) bilan ifodalangan bўlib, ular EҲM қurilmalari adreslari bilan bevosita ishlashga mўljallangan va mashina tili deb ҳam yuritiladi.
Ўrta darajadagi dasturlashtirish tillarida amallar va buyruқlarni (komandalar)ni ifodalash uchun odam tushunishi uchun қulay bўlgan ҳar xil қisқartma sўzlardan foydalaniladi. Bunda ҳam programma tuzuvchi EҲM қurilmalari adreslari bilan ishlashi lozim. Bu қiskartmalar-mnemokodlar deyiladi, bu turdagi dasturlashtirish tillari assemblerlar deb ataladi.
Yuқori darajadagi dasturlashtirish tillarida kўrsatmalar inson tiliga yaқin bўlgan sўzlar va birikmalardan iborat bўlib, programma tuzish uchun juda қulay va biror maxsus amallardan tashқari ҳollarda adreslar va қurilmalar bilan bevosita boғliқ kўrsatmalarni bilish zarur emas. Yuқori bosқich dasturlashtirish tillariga misol sifatida FОRTRAN, Algоl, РL-1, BASIC, PASCAL, С, С tillarini keltirish mumkin.