O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi

Pascal tilining alfaviti
Ma‘lumki, har qanday tilni o’rganish uning alfavitini o’rganishdan boshlanadi. Tilning alfaviti - shu tilgagina tegishli bo’lgan asosiy belgilari va tushunchalar to’plamidan iborat bo’ladi. Pascal tilining alfavitini tashkil etuvchi asosiy belgilar jamlamasini 3 guruhga ajratish mumkin: harflar, raqamlar va maxsus belgilar.
Til alfavitining metalingvistik (Bekus - Naur) formulasi quyidagicha bo’ladi:


:=((

Harf sifatida katta va kichik lotin harflari ishlatiladi. Lekin, matnlar va dasturga izohlar yozish uchun kirill alifbosining bosh va kichik harflarini ham alfavitga kiritilgan.

Raqamlar sifatida oddiy arab raqamlari olingan:
:=01234...9

Maxsus belgilar ko’p sonli va bir jinssiz bo’lganligi uchun ularni o’z navbatida 4 ta guruhga ajratamiz:

:=.


:= *  /  +  -

Bu amallar mos ravishda ko’paytirish, bo’lish, qo’shish va ayirish belgilari hisoblanadi.

Solishtirish amallarining belgilari, ularning matematik ifodasi va amallarning ma‘nosi 1-jadvalda o’z ifodasini topgan. Bu yerda shu narsaga ahamiyat berish kerakki, ba‘zi bir amallar ikkita belgi orqali ifodalangan.
1-jadval

Solishtirish amali belgisining Pascaldagi yozilishi	Amalning matematik ifodasi	Amalning ma‘nosi
=	=	Teng
<>		Tengmas
<	<	Kichik
<=		Kichik yoki teng
>	>	Katta
>=		Katta yoki teng

Ajratgichlar guruhini quyidagi belgilar tashkil qiladi:
:= .  ,  :  ;  (  )  [  ]  {  }  '  :=
Ajratgichlarning vazifalarini tilni o’rganish davomida aniqlab boramiz.
Xizmatchi so’zlar guruhi juda keng, shuning uchun bu so’zlarni hammasini birdaniga yodlab, eslab qolish shart emas, balki ulardan foydalanish davomida ketma-ket eslab qolinaveradi:
:=and  array  begin  case  const  div  do  downto  else  end  for  function  goto  if  in  label  mod  nil  not  of  or  packed  program | procedure  record  repeat  set  then  to  type  until  var  while  with