ε= q
2
/A
u
=(h
1
-h
2
)/(h
2
-h
1
) (5.4)
(5.4) formuladan kо‘rinib turibdiki, sovitish xonasidagi temperatura kanchalik
katta va sovituvchi muxit temperaturasi shunchalik past bо‘lsa ye shunchalik katta
bо‘ladi.
Xozirgi vaktda bug kompression sovitish kurilmalari mо‘tadil sovitish
temperaturalari soxasida kо‘pchilik xollarda, boshka sovitish kurilmalariga
karaganda eng samarali kurilmalar bо‘lib koldi, ulardan sanoat va turmushda keng
foydalaniladi.
Bug-ejektorli sovitish kurilmasi sikli, bug kompression kurilma sikliga о‘xshash,
nam bug tarzidagi sovitish moddasi vositasida amalga oshiriladi. Ular orasidagi
asosiy fark kuyidagilardan iborat: agar bug
kompression kurilma siklida
sovitilayotgan xajmdan chikkan bug kompressor yordamida sikilsa, bug-ejektorli
kurilmada bu maksadda bug-ejektordan foydalaniladv. Ejektor gaz, bug va
suyukliklarni sikuvchi va xarakatlantiruvchi kurilma. Bugni ejektor yordamida
sikish uchun kozonda xosil bо‘ladigan bugning kinetik energiyasidan
foydalaniladi.
Kompressor о‘rniga bugejektori ishlatilishining sababi nima? Sovitish kurilmalarida
uncha past bо‘lmagan, taxminan 3 dan 100S gacha bо‘lgan temperaturalar olish
uchun sovituvchi modda sifatida suv bugidan foydalanish mumkin. Lekin 0°S ga
yakin temperaturalarda bugning solishtirma xajmi juda katga bо‘ladi (masalan,
t=5°S da v" =147,2 mkg bо‘ladi).
Zichliga bunchalik kichik bugni sikuvchi porshenli kompressor juda katga
mashina bо‘ladi. Xuddi shuning uchun suv bugi bilan ishlaydigan shvitshp
kurilmasi siklida, uncha takomillashgan bо‘lmasada, ancha ixcham apparat bug
ejektori ishlatiladi va unda parametrlari past, arzon bundan foydalaniladi.
Bug ejektorli kurilma sovitshp mashinalarining eng eski turlaridan biridir.
Bug ejektorli sovitish kurilmasiningsxemasi va sikli 5.6 va 5.7
rasmda
tasvirlangan.
Tо‘yingan suv drossellash ventili 1 da r
1
bosimdan r
2
bosimgacha kengayganda
xosil bо‘lgan suv bugi sovitiladigan xajmda joylashgan buglatgich 2 ga kiradi.
Kuruklik darajasi yukori bо‘lgan bug r
2
bosimda butlatgichdan bug ejektorining
aralashtirish kamerasi 3 ga yuboriladi.
Ejektor soplosiga kozon 4 dan rk bosimli bug beriladi. Buglatgichdan ejektorning
aralashgiruvchi kamerasiga beriladigan bug va kozonda ejektor soplosiga keladigan bug
sarflari shunday tanlanadiki, bugning ejektor diffuzorydagi chikishdagi bosimi ga teng
bо‘ladi. Tо‘yingan kuruk bug ejektordan kondenoator 5 ga yuboriladi. Bu yerda u о‘z
issbrligini sovituvchi suvga berib kondensatsiyalanadi. r, bosimda kondensatordan
chikayotgan kondensat okimi ikki kismga bо‘linadi. Suvning kо‘p kismi sovitish
konturiga, drossellash ventili 1ga, oz kismi esa nasos 6ga yuboriladi, nasosda suv
bosish rk gacha ortadi. Nasos 6 suvni kozonga yuboradi. Kozonga beriladigan issiklik
xisobiga bug xosil bо‘ladi.
Bug ejektorli kurilma sikln 5.7 rasmdagi Tv diagrammada tasvirlangan. Bu
diagrammada 1- 2 chizik tо‘yivdan suvning reduksion ventilda adiabatik
drossellanish jarayoni, 2- 3 chizik esa butlattichdan shobar
izotermik jarayonini
ifodalaydi.
Shu diagrammaning о‘zvda butaing "kozon ejekgor kondensator kozon"
konturida aylanayotgan kismi bajaradigan sikl tasvirlangan.
Bu siklning tasvirlanshpi shartli ekanligani eyedan chikarmaslik kerak, chunki
kurilmaning ikkala konturining xar birida bug sarfi turlicha bо‘ladi. Ts
diagrammada esa ikkala sikl 1kg bug xisobidan tasvirlangan.
Bu yerda 111 nasosda suv bosiminiig ortish jarayoni;
II III IV RK const bо‘yicha kozonga issiklik berish jarayoni, IV V ejektor
soplosidan bugning kengayish jarayoni. Soploda bug r
2
bosimgacha (V nukta)
kengayadida; buglatkichdan ejektorga shu bosimning о‘zida keladigan (3 nukta) bug
bilan aralashadi. Nam bugning tо‘yingan kukur bugbilai aralashuvi natijasida kuruklik
darajasi V va 3 orasidagi bug xosil bо‘ladi A nukta.
Kurilma siklida chetdan ish kiritilmaganligi, ushshg о‘rniga esa kozonga issiklik
berilishi tufayli bunday kurilma siklining samaradorligi kuyidagi formuladan
aniklanadigan issiklikdan foydalanshp koeffitsiyenti x bilan aniklanadi:
bu yerda q2 sovitnlayotgan xajmdan olinadigan issiklik, qk
kozonga beriladigan
issiklik.
2
1
/
q
q
(5.5)
(5.5) formulani ish moddasi entalpiyalari orkali kuyidagicha yozish mumkin:
g
h
h
h
h
*
)
/(
1
4
2
3
(5.6)
bu yerda
%
orkali kozonga ejektor soplosiga beriladigan rk bosimlm bug mikdorining
buglatgichdan aralashish kamerasiga kiradigan bug mikdoriga nisbatan berilgan;
Dostları ilə paylaş: