O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta

responsibility 
liability 

---

55 
boshqa tillarga tarjima qilinganligini anglatadi. Bunday tarjimalarni Vena 
konvensiyalariga muvofiq davlatlar, xalqaro tashkilotlar yoki depozitariylar amalga
oshirishi mumkin. (1969- yildagi Vena Konvensiyasining 77-moddasi).
Masalan, 1949- yilda tuzilgan Urush qurbonlarini himoya qilish to‘g‘risidagi 
Jeneva Konvensiyasida: “Mazkur konvensiya ingliz va fransuz tillarida tuzilgan. Har 
ikkala matnlar ham bir-biriga autent hisoblanadi. Shvetsariya Federal Kengashi rus 
va ispan tillaridagi rasmiy tarjimalarni ta’minlab beradi…” deb bayon etilgan. 
Ishtirokchi davlatlarning o‘z tillariga qilgan tarjimalari ham rasmiy matn deb 
nomlanishi mumkin. Rasmiy matnning maqomi davlatning ichki va tashqi siyosatini 
tartibga soladi. Istisnoli holatlar shartnoma matnining asli va uning tarjimasi o‘rtasida
farqlar yuzaga kelgan taqdirda qayd etiladi. Davlat rasmiy matnni ratifikatsiya
qiladi va bu matn uning barcha idoralar uchun majburiy hisoblanadi. Bu holat
asl matnni inkor etishni anglatmaydi. 
Korxona vakillarining suhbati davomida mutaxassis sifatida keng dunyo qarash, 
aql-idrok, tashqi siyosat bo‘yicha malaka, siyosiy va kasbiy bilim, tayyorgarlik va 
keng mushoxadada o‘z aksini topadi. 
Korxona vakillari suhbati shu sohadagi faoliyatining yuksak cho‘qqisi 
hisoblanadi. Bu suhbat yig‘ilgan ma’lumotlardan foydalanilmagan holda dialog 
tarzida tashkil qilinadi. Shuning uchun korxona vakili xotirasida behisob dalillar 
saqlanishi lozim. U quyidagilarni albatta bilishi lozim:
asosiy xalqaro shartnomalar;
o‘zi turgan mamlakat bilan munosabatlarining huquqiy asosi; 
xalqaro munosabatlar, xalqaro huquq, huquq tarixi;
jahon tarixining asosiy momentlari, o‘z mamlakati tarixi, jahon san’ati tarixi va 
o‘zi turgan mamlakatning tarixi; 
o‘z mamlakati va o‘zi turgan mamlakat madaniyati va san’atining hozirgi 
axvoli. 
Mazkur sohalardagi bilimlarsiz siyosiy arboblar, korxona vakililari, madaniyat 
arboblari va olimlar bilan munosabatlar o‘rnatish imkoni yo‘q. 
Korxona vakili tashqi ishlar vazirligi yoki boshqa idoraga chaqirilganda, keng 
tarqalgan amaliyotga ko‘ra, taklifdan kuzatilgan maqsad xabar qilinmaganda 
bo‘lajak suhbat haqida so‘rash o‘rinsiz hisoblanadi. Ana shunday holatlarda juda 
jiddiy tayyorgarlik ko‘rish lozim bo‘ladi. 
Xulosa sifatida aytish joizki, umumiy “yuridik til”ni topish orqali xalqaro-
huquqiy terminalogiyani bir xilda tushunish muammosi, xalqaro huquqning
funksiyalanishi kabi davlatning ichki huquq va qonunlari bilan o‘zaro
harakatlanishida ham tobora katta ahamiyat kasb etib bormoqda. Sekin-astalik
bilan huquqiy tizimlarning boyib borishi va bir-biriga yaqinlashishi kuzatilmoqda. 
Xalqaro amaliyotda atamalardan foydalanishda tendensiya mavjud. Bu ortiqcha 
sayi-harakatlarni yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan turlicha talqin qilishlarni 
kamaytiradi. Bu yo‘ldagi barcha qiyinchiliklarga qaramay sezilarli natijalarga
erishildi. 

---

56